M109A7 Paladin là lựu pháo tự hành chủ lực hiện đại nhất của quân đội Mỹ. Đây là phiên bản mạnh nhất từ dòng pháo tự hành M109 nổi tiếng của Mỹ khi có thêm khả năng bắn hạ cả máy bay chiến đấu.
Phiên bản A7 sử dụng một số công nghệ phát triển cho chương trình siêu pháo tự hành XM2001 Crusader và XM1203 NLOS-C vốn đã bị hủy bỏ trước đó vì chi phí quá cao.
Điểm mới trên phiên bản này là pháo sử dụng hệ thống nạp đạn tự động cho phép giảm kíp vận hành xuống còn 4 người so với 6 người trên phiên bản cũ.
M109A7 được trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến lấy từ chương trình XM1203 NLOS-C cho phép nâng cao hiệu suất tác chiến.
M109A7 sử dụng pháo chính M258 155 mm, pháo mới có tầm bắn khoảng 30km, tuy nhiên Mỹ đang phát triển loại đạn mới cùng với những thay đổi trong cấu trúc giúp pháo có thể đạt tầm bắn tối đa lên tới 100km.
Để đạt được tầm bắn cực xa, pháo tự hành M109A7 có những thay đổi so với nguyên bản bao gồm trọng lượng cơ bản toàn hệ thống tăng thêm khoảng 450 kg, nòng pháo được kéo dài thêm, sửa đổi lại tháp pháo cũng như thiết kế mới loa giảm giật cho nòng.
Do nòng được kéo dài đáng kể nên vũ khí này bắn được những viên đạn có liều phóng lớn hơn, giúp tăng sơ tốc đầu nòng cũng như cung cấp tầm xa và độ chính xác vượt trội so với loại sử dụng nòng ngắn.
Hiện tại, pháo M109A7 có thể bắn đạn pháo có điều khiển XM982 Excalibur S với tầm bắn 50km.
Excalibur S là loại đạn pháo có điều khiển do tập đoàn Raytheon và BAE Systems hợp tác phát triển.
Đạn được dẫn đường bằng GPS với bán kính lệch mục tiêu (CEP) chỉ khoảng 5m. Các thử nghiệm tại chiến trường Afghanistan cho thấy, khoảng 92% đạn pháo đã bắn có chỉ số CEP vào khoảng 4m.
Về mặt lý thuyết, M109A7 bắn đạn Excalibur S cho nổ trên không có thể sử dụng cho nhiệm vụ phòng không để phá hủy máy bay chiến đấu hoặc trực thăng.
Về bản chất, đạn pháo có điều khiển như Excalibur S tương tự một quả tên lửa có điều khiển, điểm khác biệt là đầu đạn được đẩy đi bằng liều phóng thay vì động cơ tên lửa.
Trong tháng 6-2013, tập đoàn Raytheon đã công bố phiên bản Excalibur S dẫn hướng bằng laser bán chủ động cho phép tấn công các mục tiêu di chuyển với tốc độ cao.
Tháng 9-2015, Raytheon đã giới thiệu phiên bản Excalibur N5 với cảm biến radar bước sóng milimet.
Như vậy, 2 phiên bản S và N5 có cơ chế hoạt động như một quả tên lửa phòng không.
Nếu kết hợp với hệ thống radar điều khiển hỏa lực, M109A7 có thể hoạt động như một pháo phòng không có độ chính xác cao, đây là điểm độc đáo mà hiện chưa có loại pháo tự hành nào hiện nay làm được.
Bên cạnh việc nâng cấp tầm bắn và hệ thống điều khiển ngắm bắn, M109A7 cũng được trang bị động cơ mới có công suất gần gấp đôi phiên bản cũ giúp nâng cao sự cơ động.
Hiện quân đội Mỹ hiện có 580 lựu pháo M109A7. Số lựu pháo này sẽ phần nào giúp lực lượng pháo binh Mỹ tiếp tục làm chủ trong tác chiến hiện đại.
Việt Hùng