Singapore truy tố 3 kẻ lừa đảo bị nghi vận chuyển chip Nvidia tiên tiến đến DeepSeek

Mỹ đang điều tra xem liệu DeepSeek, công ty phát hành các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) gây chấn động giới công nghệ, có đang sử dụng chip Nvidia bị cấm vận chuyển sang Trung Quốc hay không, Reuters đưa tin trước đó.

Bản cáo trạng buộc tội nêu rõ hai công dân Singapore, Aaron Woon Guo Jie (41 tuổi) và Alan Wei Zhaolun (49 tuổi), bị cáo buộc âm mưu phạm tội lừa đảo với một nhà cung cấp máy chủ vào năm 2024.

Họ đã lừa dối nhà cung cấp này bằng cách khai báo sai rằng các mặt hàng sẽ chỉ được giao cho người nhận được ủy quyền cuối, nhưng thực tế lại chuyển cho một bên khác, theo hồ sơ tòa án.

Người thứ ba bị buộc tội là Li Ming (công dân Trung Quốc 51 tuổi) bị cáo buộc lừa đảo nhà cung cấp máy chủ vào năm 2023 bằng cách tuyên bố công ty Luxuriate Your Life Pte Ltd (đăng ký tại Singapore) sẽ là người dùng cuối của các mặt hàng này.

DeepSeek, Nvidia và Luxuriate Your Life Pte Ltd chưa phản hồi ngay lập tức khi Reuters đề nghị bình luận.

Nếu bị kết tội, ba người đàn ông này có thể đối mặt với mức án lên đến 20 năm tù hoặc bị phạt tiền, hoặc cả hai.

Cảnh sát và bản cáo trạng không cung cấp thêm thông tin về các mặt hàng liên quan đến vụ án hoặc xác định nhà cung cấp máy chủ.

Singapore vừa truy tố ba người đàn ông vì tội lừa đảo trong vụ án mà truyền thông nước này liên kết với việc vận chuyển các chip tiên tiến Nvidia từ quốc đảo này đến DeepSeek - Ảnh: Internet

Hôm 27.2, cảnh sát cho biết đã bắt giữ 9 người trong một chiến dịch phối hợp với cơ quan hải quan, đột kích 22 địa điểm và thu giữ các tài liệu cũng như hồ sơ điện tử.

Singapore là thị trường lớn thứ hai của Nvidia sau Mỹ, chiếm 18% tổng doanh thu của công ty này trong năm tài chính gần nhất, theo một hồ sơ gần đây.

Tuy nhiên, các lô hàng thực tế đến Singapore chỉ đóng góp dưới 2% tổng doanh thu của Nvidia, do khách hàng sử dụng nơi đây như một trung tâm để lập hóa đơn bán hàng đến các quốc gia khác.

Tuần trước, Bộ trưởng Ngoại giao Singapore cam kết thực thi các chế độ kiểm soát xuất khẩu đa phương, tuyên bố rằng quốc đảo này sẽ không dung thứ cho hành vi lách luật, lừa đảo, khai báo sai hoặc gian lận số liệu.

Đầu tháng 2, Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore (MTI) đã ra tuyên bố để đáp lại các thông tin cho rằng DeepSeek có thể đã sử dụng chip Mỹ (bị cấm xuất đến Trung Quốc) thông qua các trung gian tại quốc gia này.

MTI nhấn mạnh Nvidia đã tuyên bố rằng "không có lý do gì để tin DeepSeek đã mua bất kỳ sản phẩm nào được kiểm soát xuất khẩu từ Singapore".

“Chúng tôi yêu cầu các công ty Mỹ, gồm cả Nvidia, tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ và luật pháp trong nước của chúng tôi. Cơ quan hải quan và thực thi pháp luật của chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các đối tác Mỹ… Chúng tôi luôn duy trì pháp quyền và hành động quyết đoán, kiên quyết với các cá nhân và công ty vi phạm luật”, MTI khẳng định.

MTI lưu ý: “Nvidia tuyên bố rằng hầu hết lô hàng liên quan đến doanh thu tại Singapore đều đến các địa điểm khác ngoài nước này và các lô hàng đến Singapore là không đáng kể”.

Ngoài ra, MTI còn nhấn mạnh: “Singapore là một trung tâm kinh doanh quốc tế. Các công ty lớn của Mỹ và châu Âu có nhiều hoạt động tại đây. Nvidia đã giải thích rằng nhiều khách hàng trong số đó sử dụng các thực thể kinh doanh của họ tại Singapore để mua chip không phải được sử dụng tại đây mà xuất khẩu sang Mỹ và các nước phương Tây khác”.

Singapore đã trở thành tâm điểm chú ý trong cuộc điều tra của Mỹ về việc liệu DeepSeek có lách luật hạn chế từ Mỹ với chip Nvidia tiên tiến bằng cách mua chúng từ bên thứ ba ở các quốc gia khác hay không.

Sự giám sát chặt chẽ với Singapore đã tăng lên sau khi quốc gia này là thị trường lớn thứ hai của Nvidia sau Mỹ trong năm tài chính gần nhất.

Song hôm 29.1, phát ngôn viên Nvidia cho biết doanh thu của công ty liên quan đến Singapore "không cho thấy sự chuyển hướng sang Trung Quốc”.

DeepSeek chi số tiền khủng để mua hàng vạn GPU Nvidia

Việc High-Flyer, quỹ đầu cơ định lượng đứng sau DeepSeek, chi tiêu mạnh tay vào GPU (bộ xử lý đồ họa) khiến một số người nghi ngờ về chi phí thực sự đào tạo mô hình nguồn mở V3 của công ty khởi nghiệp Trung Quốc, dù vẫn thừa nhận tính đổi mới của họ.

DeepSeek được tách ra vào năm 2023 từ High-Flyer, công ty quản lý quỹ đầu tư. Doanh nhân đứng sau DeepSeek là ông Lương Văn Phong, người sáng lập High-Flyer và DeepSeek, từng nghiên cứu về AI tại Đại học Chiết Giang (Trung Quốc).

Lượng sức mạnh tính toán mà DeepSeek sử dụng để huấn luyện mô hình nguồn mở V3 và R1 đã trở thành chủ đề thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các chuyên gia trí tuệ nhân tạo (AI) và nhà đầu tư, vì câu trả lời có thể ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của công nghệ này trong tương lai.

Trong một bài viết về V3 đăng vào tháng 12.2024, DeepSeek tuyên bố rằng quá trình huấn luyện mô hình này chỉ tiêu tốn 2,8 triệu giờ GPU với chi phí 5,6 triệu USD, chỉ bằng một phần nhỏ thời gian và tiền bạc mà các công ty Mỹ bỏ ra cho các mô hình AI của họ.

Cụ thể hơn, DeepSeek cho biết đào tạo V3 bằng khoảng 2.048 chip Nvidia H800. Đây không phải là loại chip hàng đầu của Nvidia. Ban đầu H800 được Nvidia phát triển như một sản phẩm giảm hiệu năng để vượt qua các hạn chế từ chính quyền Biden với mục đích bán cho thị trường Trung Quốc, song sau đó bị cấm theo lệnh trừng phạt của Mỹ.

Một số chuyên gia đã đặt nghi vấn về tuyên bố của DeepSeek.

Chuyên gia Stacy Rasgon của hãng Bernstein và các nhà phân tích khác cho rằng chi phí đào tạo V3 của DeepSeek có thể cao hơn, vì con số 6 triệu USD được công ty này công bố chỉ là chi phí cho sức mạnh tính toán.

Dù vậy, con số này vẫn khác xa so với 250 tỉ USD mà các nhà phân tích ước tính các công ty điện toán đám mây lớn Mỹ sẽ chi tiêu trong năm 2025 cho cơ sở hạ tầng AI.

R1, mô hình lập luận mã nguồn mở của DeepSeek được phát hành vào ngày 20.1, thể hiện năng lực tương đương với các mô hình tiên tiến hơn từ OpenAI, Anthropic và Google, nhưng chi phí đào tạo thấp hơn đáng kể. Tuy nhiên, bài viết của DeepSeek về R1 không đề cập đến chi phí phát triển.

Các mô hình DeepSeek có chi phí thấp và hiệu suất mạnh mẽ làm dấy lên nghi ngờ về sự cần thiết của khoản đầu tư khổng lồ từ các gã khổng lồ công nghệ Mỹ, đặc biệt là vào chip AI đắt đỏ. Điều này đã dẫn đến đợt bán tháo lớn cổ phiếu Nvidia cuối tháng 1, khiến vốn hóa hãng chip AI hàng đầu của Mỹ giảm gần 600 tỉ USD chỉ trong một ngày.

Các hồ sơ cho thấy DeepSeek là một trong những đơn vị Trung Quốc có nguồn lực mạnh nhất để đào tạo AI. Ngay từ năm 2019, Lưu Văn Phong đã chi 200 triệu nhân dân tệ (27,8 triệu USD) để mua 1.100 GPU nhằm đào tạo các thuật toán giao dịch chứng khoán. High-Flyer cho biết trung tâm điện toán của DeepSeek vào thời điểm đó có diện tích tương đương một sân bóng rổ, khoảng 436,6 mét vuông.

Năm 2021, High-Flyer đã chi 1 tỉ nhân dân tệ để phát triển cụm siêu máy tính Fire-Flyer 2, được kỳ vọng đạt công suất 1.550 petaflop, theo trang web của quỹ. Hiệu suất này tương đương với một số siêu máy tính mạnh nhất thế giới.

Petaflop là một đơn vị đo lường hiệu suất tính toán của siêu máy tính, viết tắt của Peta Floating Point Operations Per Second (nghìn nghìn tỉ phép toán dấu phẩy động mỗi giây).

Lương Văn Phong, người sáng lập DeepSeek và High-Flyer - Ảnh: Internet

Trong cuộc phỏng vấn với trang tin công nghệ 36Kr (Trung Quốc) vào tháng 5.2023, Liang Wenfeng cho biết High-Flyer đã mua gần 10.000 GPU Nvidia, gồm cả dòng A100 tiên tiến nhất vào thời điểm đó, trước khi Mỹ áp đặt hạn chế xuất khẩu loại chip này sang Trung Quốc.

Một số nhà phân tích xác định rằng việc High-Flyer chi tiêu mạnh vào phần cứng là yếu tố quan trọng giúp DeepSeek trở thành "ngựa ô" trong cuộc đua AI toàn cầu.

Trong một báo cáo, hãng nghiên cứu SemiAnalysis (Mỹ) ước tính rằng tổng chi tiêu phần cứng của DeepSeek “vượt xa mức 500 triệu USD trong suốt lịch sử công ty”, gồm cả chi phí nghiên cứu và phát triển cũng như tổng chi phí sở hữu phần cứng.

Theo SemiAnalysis, tổng chi tiêu vốn cho máy chủ của DeepSeek có thể đã lên đến 1,6 tỉ USD với khoảng 50.000 GPU Nvidia Hopper, gồm cả chi phí vận hành 944 triệu USD cho các cụm tính toán.

Dù vậy, các nhà phân tích lưu ý rằng sự đổi mới của DeepSeek trong lĩnh vực phần mềm đã chứng minh rằng hiệu suất mô hình không tỷ lệ thuận với số tiền mà công ty chi cho GPU đắt tiền.

“Dù có thể tranh luận về chi phí GPU thực của DeepSeek, nhưng yếu tố không thể phủ nhận là kết quả đầu ra của họ. Đây là một bước ngoặt, hỗ trợ các ứng dụng và tác tử AI được xây dựng dựa trên đó. Họ đã thu nhỏ kích thước mô hình AI và với một số sự đổi mới khác, đáng kể giảm chi phí huấn luyện và vận hành”, nhà phân tích Shawn Kim và Duan Liu của tập đoàn tài chính Morgan Stanley (Mỹ) viết trong một báo cáo.

Mỹ xem xét hạn chế bán Nvidia H20 sang Trung Quốc

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét áp đặt hạn chế với việc bán chip Nvidia H20 sang Trung Quốc, theo Reuters.

Các cuộc thảo luận trong nội bộ chính quyền Trump về việc hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 sang Trung Quốc vẫn đang ở giai đoạn đầu, theo các nguồn tin, nhưng ý tưởng này đã được xem xét từ thời chính quyền Joe Biden.

Hai nghị sĩ Mỹ cũng kêu gọi siết chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip AI của Nvidia. Nghị sĩ Cộng hòa John Moolenaar và nghị sĩ Dân chủ Raja Krishnamoorthi, lãnh đạo Ủy ban đặc biệt về Trung Quốc tại Hạ viện, đã yêu cầu thực hiện động thái này như một phần của cuộc rà soát do Bộ Thương mại và Bộ Ngoại giao Mỹ thực hiện theo lệnh từ ông Trump nhằm kiểm tra hệ thống kiểm soát xuất khẩu của Mỹ trong bối cảnh "những diễn biến liên quan đến các đối thủ chiến lược".

"Chúng tôi kêu gọi hãy nghĩ về lợi ích quốc gia khi áp đặt hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 và các loại chip có độ tinh vi tương tự", trích nội dung thư mà hai nghị sĩ Mỹ gửi cho cố vấn an ninh quốc gia Michael Waltz.

Trong thư, John Moolenaar và Raja Krishnamoorthi cho rằng các mô hình AI của DeepSeek được phát triển bằng Nvidia H20, hiện nằm ngoài phạm vi mặt hàng bị Mỹ kiểm soát xuất khẩu.

Sơn Vân