Sinh viên ngành tài chính hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số

Bối cảnh chuyển đổi số hộ kinh doanh Việt Nam

Chuyển đổi số là một trong những chiến lược trọng tâm giúp Việt Nam phát triển kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đặc biệt, các hộ kinh doanh cá thể – với gần 5,5 triệu hộ, đóng góp khoảng 30% GDP quốc gia – giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế và tạo việc làm. Tuy nhiên, thực trạng chuyển đổi số ở các hộ kinh doanh vẫn còn chậm chạp, chưa đồng đều và gặp phải nhiều rào cản kỹ thuật, tài chính và pháp lý.

Chuyển đổi số là yêu cầu cấp thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho hàng triệu hộ kinh doanh tại Việt Nam.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hiện nay mới khoảng 36,4% hộ kinh doanh chưa thực hiện bất kỳ hoạt động số hóa nào, trong khi chỉ 13,6% hộ đã hoàn tất chuyển đổi số. Nguyên nhân chủ yếu bao gồm thiếu kỹ năng công nghệ, hạn chế về vốn đầu tư ban đầu, e ngại chi phí chuyển đổi và sự thiếu liên kết giữa các chủ thể hỗ trợ. Bên cạnh đó, áp lực thay đổi quy định pháp lý như chuyển từ thuế khoán sang kê khai thuế, bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử cũng tạo ra những thách thức cho các hộ kinh doanh trong việc nâng cao năng lực quản trị và minh bạch tài chính.

Hệ quả là nhiều hộ kinh doanh vẫn duy trì hoạt động thủ công, thiếu sự minh bạch trong dòng tiền, gây khó khăn lớn trong tiếp cận các dịch vụ tài chính, vay vốn ngân hàng và mở rộng quy mô kinh doanh. Điều này không những làm giảm hiệu quả, mà còn khiến hộ kinh doanh đứng trước nguy cơ tụt hậu trong cuộc đua với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như khó hội nhập vào thị trường số hiện đại.

Huy động sinh viên tài chính hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số

Để vượt qua những khó khăn này, việc kết nối sinh viên ngành tài chính với hộ kinh doanh trở thành một giải pháp sáng tạo và thiết thực. Để chuẩn bị nền tảng kiến thức cho sinh viên, Swinburne Vietnam đã phát triển chương trình đào tạo tài chính tích hợp các nội dung kỹ thuật chuẩn quốc tế, chú trọng thực chiến với các phân mảng chuyên sâu. 70% nội dung kiến thức tích hợp chuẩn CFA quốc tế, bao gồm quản lý danh mục đầu tư, mô hình định giá tài sản, quản lý rủi ro tài chính bằng các phần mềm phân tích hiện đại. Điều này giúp sinh viên chuẩn hóa tư duy và kỹ năng chuyên môn, đáp ứng chuẩn nghề nghiệp toàn cầu.

Tích hợp các học phần về công nghệ tài chính chuyên sâu: hệ thống thanh toán số, phân tích dữ liệu tài chính với SQL/Python/R, an ninh mạng tài chính, blockchain, và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (machine learning) vào mô hình dự báo và tự động hóa quy trình doanh nghiệp. Mỗi môn học đều gắn với thực tiễn doanh nghiệp “project-based learning”, nhập vai “data analyst”, “product owner” hoặc chuyên viên quản lý rủi ro để xử lý các bộ dữ liệu thực tế, xây dựng thuật toán xác thực giao dịch hoặc đề xuất giải pháp tối ưu hóa vận hành tài chính trên hệ thống số hóa.

Nhờ đó, sinh viên chuyên ngành tài chính, kinh doanh tại Đại học Swinburne Việt Nam được đào tạo bài bản, nắm vững kiến thức tài chính số, công nghệ fintech có thể trực tiếp tham gia hỗ trợ các hộ kinh doanh, giúp họ tiếp cận nhanh chóng các công cụ số hóa như ứng dụng quản lý doanh thu, thanh toán điện tử, công cụ kê khai thuế điện tử và sản phẩm vay vốn nhanh.

Sinh viên không chỉ là những nhân tố truyền tải kiến thức, mà còn là cầu nối giữa doanh nghiệp fintech với hộ kinh doanh. Các doanh nghiệp fintech như FinViet, MoMo cung cấp nền tảng công nghệ, trong khi sinh viên triển khai tư vấn, hướng dẫn sử dụng và theo dõi tình hình vận hành thực tế. Qua đó, sinh viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp, tư vấn tài chính, kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng làm việc dựa trên thực tế, đồng thời mở rộng mạng lưới quan hệ chuyên môn.

Sinh viên tài chính hỗ trợ các hộ kinh doanh trong quản lý tài chính cá nhân và doanh nghiệp khoa học, minh bạch hơn; áp dụng phương pháp lập kế hoạch kinh doanh, kiểm soát chi phí – doanh thu qua các ứng dụng số; ứng dụng các dịch vụ tài chính số như thanh toán không tiền mặt, vay vốn nhanh, khai thuế điện tử; và nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu pháp lý, minh bạch tài chính để từng bước chuyển đổi thành doanh nghiệp chính thức.

Mô hình này vừa tiết kiệm nguồn lực cho doanh nghiệp fintech, vừa tạo cơ hội cho sinh viên có trải nghiệm nghề nghiệp quý báu trước khi ra trường. Đồng thời giúp hộ kinh doanh phát triển hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh, củng cố niềm tin và khả năng kết nối trong chuỗi giá trị số hóa toàn cầu.

Triển vọng lan tỏa và phát triển bền vững chuyển đổi số

Nhìn về tương lai, việc chuyển đổi số không thể chỉ dựa vào mô hình đơn lẻ mà cần một hệ sinh thái phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, doanh nghiệp fintech và các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương. Phong trào bình dân học vụ số hóa được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho toàn dân, đặc biệt là đối với nhóm hộ kinh doanh truyền thống tại vùng sâu vùng xa.

Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2026, 100% dân số trong độ tuổi trưởng thành có kiến thức cơ bản về chuyển đổi số và sử dụng thành thạo các dịch vụ số thiết yếu. Những chính sách hỗ trợ như miễn thuế cho doanh nghiệp mới chuyển đổi từ hộ kinh doanh, hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện tiếp cận vốn và hạ tầng công nghệ sẽ tạo bước đệm cho phát triển kinh tế số bền vững và công bằng xã hội.

Mô hình sinh viên ngành tài chính hỗ trợ hộ kinh doanh có thể nhân rộng, kết hợp với các nền tảng công nghệ thông minh và giải pháp sáng tạo trong fintech để từng bước thúc đẩy hội nhập kinh tế số. Đây sẽ là đòn bẩy giúp Việt Nam nâng cao năng suất lao động, tăng cường sức cạnh tranh, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và mở rộng thị trường xuất khẩu trong kỷ nguyên số.

Việc phát triển nguồn nhân lực tài chính – công nghệ chất lượng cao gắn liền với thực tiễn doanh nghiệp là yếu tố then chốt, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số thành công. Làn sóng chuyển đổi số do sinh viên ngành tài chính dẫn dắt tại các hộ kinh doanh chính là biểu tượng của sự đổi mới sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển bền vững, đưa Việt Nam tiến gần hơn với nền kinh tế số toàn cầu.

TS. Hoàng Hà Anh, Đại học Swinburne Việt Nam