Slovakia tuyên bố sẽ ngăn chặn Ukraine gia nhập NATO

Thủ tướng Slovakia Robert Fico. Ảnh: Global Look Press

“Chúng tôi sẽ không đồng ý với tư cách thành viên NATO của Ukraine, bởi vì đó sẽ là khởi đầu của Thế chiến III. Miễn là tôi có cơ hội tác động lên chính trường Slovakia, tôi sẽ sử dụng quyền phủ quyết trước quyết định như vậy”, Thủ tướng Slovakia Robert Fico cho biết trong cuộc phỏng vấn tối 19/12 với tờ InfoVojna.

Ukraine đã chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO vào cuối tháng 9/2022. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần bày tỏ hy vọng nước này có thể được gia nhập NATO, đồng thời kêu gọi khối quân sự do Mỹ đứng đầu cần đẩy nhanh quy trình xét duyệt và phê chuẩn.

Trong tuyên bố chung của Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius (Lithuania) vào tháng 7 năm nay, các nhà lãnh đạo NATO khẳng định rằng “tương lai của Ukraine là ở trong NATO”. Khối này sẽ sẵn sàng cung cấp tư cách thành viên cho Ukraine khi “các đồng minh chấp thuận và Kiev đáp ứng được các điều kiện nhất định”.

Tuy nhiên, NATO không đưa ra lời mời gia nhập chính thức nào cho Ukraine, cũng không nêu rõ Kiev cần đáp ứng những điều kiện nào để trở thành thành viên. Vấn đề tư cách thành viên NATO của Ukraine cũng là một đề tài tranh luận lớn, khi một số bên lo ngại kịch bản xung đột trực tiếp với Nga.

Trong khi đó, Slovakia - thành viên của NATO, vốn là một trong những quốc gia ủng hộ mạnh mẽ nhất cho Ukraine từ khi xung đột nổ ra. Nước này đã viện trợ các loại vũ khí quân sự cho Kiev, bao gồm cả phi đội máy bay chiến đấu MiG-29 từ thời Liên Xô.

Theo Viện Kiel có trụ sở tại Đức, tính đến tháng 7/2023, Slovakia đã cam kết hỗ trợ 680 triệu Euro (718,3 triệu USD) cho Ukraine cho, chiếm 0,65% GDP. Số liệu này cho thấy Slovakia là một trong những quốc gia có sự hỗ trợ lớn nhất cho Ukraine, sau Na Uy, các nước vùng Baltic, Đan Mạch và Ba Lan.

Tuy nhiên, điều này đã bị đảo ngược sau khi chính phủ mới của Thủ tướng Robert Fico được thành lập vào tháng 10. Trước đó, ông Robert Fico đã từng nắm quyền lãnh đạo Slovakia trong nhiệm kỳ từ năm 2006-2010 và từ năm 2012-2018.

Trong suốt quá trình vận động tranh cử, ông Fico tuyên bố với các cử tri rằng ông ủng hộ viện trợ nhân đạo và tái thiết cho Ukraine, nhưng không ủng hộ việc viện trợ quân sự, đồng thời kêu gọi giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột. Đảng SMER-SD của ông nhấn mạnh sẽ không gửi bất cứ “một viên đạn nào cho Ukraine”, cũng như phản đối việc tiếp tục leo thang căng thẳng trong quan hệ với Nga. Vào tháng 11, Chính phủ Slovakia đã chính thức dừng mọi hoạt động viện trợ quân sự cho Ukraine.

Cũng trong cuộc phỏng vấn với tờ InfoVojna, Thủ tướng Fico cho biết, về nguyên tắc, Slovakia không phản đối việc Ukraine trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, ông lưu ý rằng đây là một quá trình mất nhiều năm vì Kiev cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn khá nghiêm ngặt do Brussels đặt ra.

Bên cạnh đó, ông Fico cũng khẳng định rằng Slovakia “chắc chắn sẽ không đi theo con đường” như nước láng giềng Czech – nước đã tuyên bố tịch thu các bất động sản của Nga trên lãnh thổ của mình.

Ukraine chưa đưa ra bình luận về tuyên bố của Thủ tướng Slovakia.

Đỗ Thảo