Số ca mắc sởi tăng hơn 30 lần, WHO yêu cầu hành động khẩn cấp

Cụ thể, hơn 30.000 trường hợp mắc sởi đã được báo cáo tại 40/53 quốc gia thành viên của khu vực từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2023. So với 941 trường hợp được báo cáo trong cả năm 2022, con số này tăng hơn 30 lần.

Sự gia tăng số ca bệnh đã tăng nhanh trong những tháng gần đây và xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục nếu các biện pháp khẩn cấp không được thực hiện trên toàn khu vực để ngăn chặn sự lây lan thêm.

TS. Hans Henri P. Kluge, Giám đốc khu vực Châu Âu của WHO cho biết: Không chỉ số ca mắc sởi tăng gấp 30 lần mà còn có gần 21.000 ca nhập viện và 5 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi. Điều này thật đáng lo ngại.

Tiêm chủng là cách duy nhất để bảo vệ trẻ em khỏi căn bệnh tiềm ẩn nguy hiểm này. Cần có những nỗ lực tiêm chủng khẩn cấp để ngăn chặn sự lây truyền và ngăn chặn sự lây lan thêm. Điều quan trọng là tất cả các quốc gia phải chuẩn bị để nhanh chóng phát hiện và ứng phó kịp thời với dịch sởi bùng phát.

Cảnh báo dịch sởi gia tăng tại châu Âu.

Bỏ lỡ tiêm chủng, sởi có thể bùng phát ảnh hưởng đến cả người trẻ và người già

Vào năm 2023, bệnh sởi đã ảnh hưởng đến tất cả các nhóm tuổi, với sự khác biệt đáng kể về phân bố ca bệnh theo độ tuổi giữa các quốc gia. Nhìn chung, 2/5 trường hợp là ở trẻ em từ 1 đến 4 tuổi và 1/5 trường hợp là ở người lớn từ 20 tuổi trở lên.

Sự tái phát bệnh sởi này phần lớn là do tỷ lệ tiêm chủng giảm ở các quốc gia trong khu vực giai đoạn 2020 đến 2022. Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất của hệ thống tiêm chủng trong giai đoạn này, dẫn đến số trẻ em không được tiêm chủng và tiêm chủng không đầy đủ ngày càng tăng.

Tỷ lệ bao phủ toàn quốc với liều vaccine sởi đầu tiên được báo cáo trong khu vực đã giảm từ 96% (năm 2019) xuống 93% (năm 2022), trong khi tỷ lệ bao phủ liều thứ hai giảm từ 92% (năm 2019), xuống 91% (năm 2022). Tổng cộng có hơn 1,8 triệu trẻ sơ sinh trong khu vực đã không được tiêm phòng sởi trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2022.

Việc nối lại hoạt động du lịch trong nước và quốc tế cũng như việc dỡ bỏ các biện pháp y tế công cộng và xã hội liên quan đến đại dịch COVID-19 đã làm tăng nguy cơ lây truyền và lây lan dịch bệnh xuyên biên giới trong cộng đồng, đặc biệt là ở các cộng đồng chưa được tiêm chủng.

Các trường hợp đã được báo cáo ở nhiều quốc gia nơi bệnh sởi đã được tuyên bố loại trừ và các quốc gia đã loại trừ được bệnh sởi vẫn có nguy cơ xảy ra các đợt bùng phát lớn và đột ngột sau khi virus sởi ‘nhập khẩu’ từ các quốc gia khác nếu tỷ lệ tiêm chủng định kỳ ở trẻ em rất cao (ít nhất 95%), không được duy trì ở tất cả các cộng đồng.

Cần có giải pháp để thu hẹp khoảng tiêm chủng phòng mắc sởi

Các quốc gia bắt buộc phải đạt được và duy trì tỷ lệ bao phủ trên 95% với 2 liều vaccine sởi để loại trừ bệnh sởi.

Sự gia tăng đáng báo động của các ca bệnh sởi vào năm 2023 càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định và giải quyết sự bất bình đẳng về tiêm chủng ở tất cả các quốc gia, nhằm đạt được và duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao trong mọi cộng đồng. Thúc đẩy công bằng về vaccine phải là nền tảng cho những nỗ lực trong tương lai.

Tuy nhiên, tất cả các quốc gia, ngay cả những quốc gia có thể chưa lây truyền bệnh sởi, phải đánh giá cẩn thận khoảng cách miễn dịch cũng như điểm yếu của chương trình và hành động ngay lập tức để giải quyết chúng.

Bắt buộc phải đạt được và duy trì tỷ lệ bao phủ trên 95% với 2 liều vaccine sởi

Loại bỏ cả bệnh sởi và rubella vẫn là mục tiêu ưu tiên của tất cả các quốc gia. Nền tảng để loại bỏ những căn bệnh này vẫn là khả năng miễn dịch cộng đồng, và giám sát tiêu chuẩn loại trừ để theo dõi sự xuất hiện của bệnh và thực hiện hành động y tế công cộng.

Đạt được mức độ bao phủ tiêm chủng định kỳ cao và thu hẹp mọi khoảng cách về miễn dịch vẫn phải là ưu tiên hàng đầu của tất cả các quốc gia. Để đạt được tiến bộ trong việc loại trừ bệnh sởi, các quốc gia bắt buộc phải đạt được và duy trì tỷ lệ bao phủ trên 95% với 2 liều vaccine sởi.

Những triệu chứng có thể xuất hiện sau khi mắc biến thể BA.5

Ngọc Bích