Số phận của tử tù Hồ Duy Hải sẽ ra sao sau một tuần nữa

Dự kiến ngày 6/5, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao sẽ xét phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải Giết người, Cướp tài sản xảy ra tại bưu điện Cầu Voi (xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An). Phiên xét giám đốc thẩm sẽ diễn ra từ ngày 6-8/5, do Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình làm chủ tọa. Tham dự phiên giám đốc thẩm còn có đại diện VKSND Tối cao, TAND tối cao, đại diện các cơ quan tố tụng của tỉnh Long An và luật sư Trần Hồng Phong (luật sư bảo vệ cho Hồ Duy Hải).

Hồ Duy Hải tại tòa (ảnh TL)

Theo cáo buộc, khoảng 19h ngày 13/1/2008, Hồ Duy Hải đi xe máy đến Bưu điện Cầu Voi rồi vào trong ngồi nói chuyện với chị Nguyễn Thị Ánh H. Khoảng 20h30, Hải đưa tiền và nhờ chị Nguyễn Thị Thu V (21 tuổi, cũng là nhân viên bưu điện) đi mua trái cây. Khi chị V vừa đi khỏi, Hải kéo chị H vào buồng với ý định quan hệ tình dục nhưng bị nạn nhân này phản ứng. Thấy H bỏ đi, Hải đuổi theo rồi dùng tay bóp cổ, đẩy nạn nhân ngã xuống sàn rồi lấy tấm thớt gỗ đập vào đầu cô gái này. Khi nạn nhân bất tỉnh, Hải vào bếp lấy con dao inox ra cắt cổ nạn nhân rồi lôi xác vào giấu ở góc cầu thang...

Khi chị V mua trái cây về, Hải dùng ghế đập vào đầu làm nạn nhân ngã xuống sàn gạch tử vong. Gây án xong, Hải lục tủ lấy 1,4 triệu đồng, khoảng 40 simcard, thẻ cào điện thoại di động, điện thoại Nokia, lột hết dây chuyền, nhẫn, bông tai của 2 nạn nhân rồi ra phía sau đóng cửa lại, leo cửa rào ra sân trước lấy xe gắn máy chạy về nhà.

Tại hai phiên tòa sơ và phúc thẩm, Hải đều kêu oan nhưng vẫn bị tuyên tử hình về hai tội danh "Giết người" và "Cướp tài sản". Sau khi Hải bị tuyên tử hình, gia đình tử tù này đi khắp nơi kêu oan cho con ròng rã chục năm trời. Khi tử tù Hồ Duy Hải chuẩn bị phải thi hành bản án tử hình thì ngày 4/12, Chủ tịch nước yêu cầu tạm dừng thi hành án. Theo đó, Văn phòng Chủ tịch nước có văn bản gửi các cơ quan chức năng về việc nhận được đơn kêu oan của mẹ bị án Hồ Duy Hải nên yêu cầu Chánh án TAND, Viện trưởng VKSND, thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự tỉnh Long An tạm dừng thi hành án để xem xét kỹ.

Cuối năm 2019, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã có kháng nghị đề nghị TAND Tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm theo hướng hủy toàn bộ bản án sơ thẩm và phúc thẩm liên quan vụ án hai nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi (Long An) bị sát hại, cướp tài sản xảy ra vào năm 2008.

VKSND Tối cao cho rằng, bản án sơ thẩm và phúc thẩm tuyên tử hình Hồ Duy Hải là chưa phù hợp với tình tiết khách quan vụ án, việc thu thập, đánh giá chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ. Các cơ quan tiến hành tố tụng có nhiều vi phạm nghiêm trọng như: Bỏ sót chứng cứ vụ án, không trưng cầu giám định vết máu, không đưa lời khai của Hồ Duy Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án dẫn đến sai lầm nghiêm trọng...

Từ những căn cứ trên, VKSND Tối cao đề nghị TAND Tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra, xét xử lại.

Hồ Duy Hải trước thời điểm bị bắt giữ (ảnh TL)

Bình luận về phiên giám đốc thẩm tới, luật sư Vũ Đức Long (Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết, kháng nghị giám đốc thẩm trong những vụ án mạng là một tín hiệu tốt cho con đường sống của tử tù. Tuy nhiên, đôi khi niềm hy vọng ấy cũng có thể rơi vào một ngõ cụt khi Hội đồng thẩm phán không chấp nhận kháng nghị. Theo đó, giám đốc thẩm là một thủ tục đặc biệt nhằm xem xét lại bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, bị kháng nghị do phát hiện có những vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong quá trình giải quyết vụ án. Nếu TAND Tối cao chấp nhận kháng nghị của VKSND Tối cao thì Hải sẽ được hủy bản án tử của mình mà các cấp tòa đã tuyên trước đó. Điều này có nghĩa, vụ án có thể được đình chỉ hoặc được điều tra và xét xử lại.

Nếu điều tra lại, Hồ Duy Hải sẽ trở thành một nghi phạm "giết người, hiếp dâm" như lúc bị bắt. Mọi thứ sẽ quay lại xuất phát điểm. Vụ án sẽ được điều tra lại, VKSND Long An khi đó sẽ quyết định có tiếp tục truy tố Hồ Duy Hải ra tòa hay không. Nếu cơ quan này cho rằng không đủ bằng chứng để truy tố thì Hải sẽ được tự do.

Ngược lại, nếu tiếp tục truy tố thì Hải sẽ bị đưa ra xét xử tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm. Nếu bị tòa tuyên có tội, số phận của Hải có thể sẽ diễn biến gần giống như tử tù Hàn Đức Long. Đó là, Hải vẫn có thể bị tuyên y án tử hình trong hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm.

"Căn cứ Điều 388 (BLTTHS 2015), Hội đồng phiên giám đốc thẩm có quyền: Không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị; Hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật và giữ nguyên bản án, quyết định đúng pháp luật của Tòa án cấp sơ thẩm hoặc Tòa án cấp phúc thẩm bị hủy, sửa không đúng pháp luật; Hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật để điều tra lại hoặc xét xử lại; Hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật và đình chỉ vụ án; Sửa bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật; Đình chỉ xét xử giám đốc thẩm. Như vậy, Kháng nghị của VKSND Tối cao chỉ là bước khởi đầu; quan trọng là kháng nghị có được Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao chấp nhận hay không. Nếu kháng nghị bị tòa bác bỏ, dù không đồng tình nhưng VKSND Tối cao vẫn phải chấp nhận vì đó là quy định", luật sư Long phân tích.

Nguyễn Hằng