Sốc: Bổ sung Vitamin có thể gây loạn nhịp tim, đột tử

Vitamin không còn là “vô hại”

Trong nhiều năm, vitamin luôn được mặc định là nhóm dưỡng chất an toàn, lành tính, có thể bổ sung theo cảm tính mà không cần kê đơn.

Từ siêu thị, nhà thuốc đến các gói vitamin tổng hợp mang theo khi du lịch — ai cũng tin rằng chúng là “thần dược” giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng và hỗ trợ chống lão hóa.

Bổ sung Vitamin không đúng cách có thể gây loạn nhịp tim, đột tử - Ảnh: minh họa

Tuy nhiên, theo PGS-TS Trần Kim Trang (Đại học Y Dược TP.HCM), các nghiên cứu về sinh lý điện học cơ tim cho thấy nhịp tim không chỉ phụ thuộc vào hệ thần kinh, mà còn nằm dưới sự điều phối của dòng ion canxi, kali, natri và magie qua màng tế bào. Vitamin và khoáng chất tham gia trực tiếp vào điều hòa các dòng ion này. Khi nồng độ thay đổi dù nhỏ, hệ dẫn truyền điện tim có thể bị rối loạn, dẫn đến loạn nhịp tim.

Rối loạn nhịp tim không chỉ đơn thuần là “đánh trống ngực” hay “hồi hộp”. Đối với người có bệnh nền tim mạch hoặc người sau 40 tuổi, một nhịp bất thường kéo dài vài giây cũng có thể gây huyết khối, đột quỵ hoặc ngừng tim.

“Vitamin không xấu, khoáng chất không độc. Nhưng dùng sai cách thì hậu quả có thể nghiêm trọng hơn nhiều người nghĩ. Có bệnh nhân uống vitamin vì muốn khỏe hơn, nhưng lại nhập viện vì loạn nhịp tim cấp. Do đó, việc bổ sung vitamin không bao giờ là chuyện tùy ý”, PGS Trang nhấn mạnh.

Trái tim không chỉ là một “bơm cơ học”. Nó hoạt động dựa trên tín hiệu điện. Mỗi nhịp co bóp là kết quả của sự di chuyển ion (Na⁺, K⁺, Ca²⁺, Mg²⁺) qua màng tế bào cơ tim. Vitamin và khoáng chất ảnh hưởng đến: Tính ổn định màng tế bào; hoạt động của các kênh ion; chuyển hóa năng lượng cơ tim; phản ứng chống oxy hóa.

Vì vậy, chỉ cần thiếu hoặc dư một vi chất nhỏ, nhịp tim có thể hỗn loạn ngay lập tức.

Thiếu hoặc thừa vitamin nhóm B có thể gây loạn nhịp tim

Theo PGS Trang, có 8 vi chất liên quan trực tiếp đến nguy cơ loạn nhịp tim gồm: Vitamin B1 (Thiamin), Vitamin B3 (Niacin), Vitamin B12, Acid folic (Vitamin B9), Coenzyme Q10, Vitamin C và E, Vitamin D và Magie.

Trong đó, thiếu Vitamin B1 (Thiamin) khiến tim hoạt động quá sức, gây nhịp nhanh và suy tim. Đối tượng dễ thiếu: người uống rượu bia, ăn kiêng low-carb kéo dài, bệnh nhân sau phẫu thuật tiêu hóa. Biểu hiện: đánh trống ngực, mệt sau vận động nhẹ, khó thở khi nằm.

Dùng dư Vitamin B3 (Niacin) dễ gây giãn mạch mạnh, rung nhĩ và suy tim. Nhiều người tự uống để giảm mỡ máu nhưng lại nhập viện vì loạn nhịp tim.

Cả thiếu và thừa Vitamin B12 đều nguy hiểm. Nồng độ thấp liên quan rung nhĩ, nồng độ cao bất thường làm tăng nguy cơ tử vong tim mạch.

Bổ sung Acid folic (Vitamin B9) giúp giảm homocysteine, nhưng dùng sai liều có thể làm rối loạn hấp thu B12, gây loạn nhịp.

Coenzyme Q10 giúp cơ tim sản sinh năng lượng, hỗ trợ giảm rung nhĩ, nhưng người huyết áp thấp hoặc đang dùng thuốc chống đông không được tự ý uống.

Vitamin C và E có tác dụng chống oxy hóa, giảm tổn thương cơ tim. Tuy nhiên, dùng liều cao kéo dài có thể gây rối loạn điện thế tế bào. Không nên uống theo kiểu “càng nhiều càng đẹp”.

Vitamin D liên quan trực tiếp đến hoạt động kênh ion canxi. Thiếu làm tăng nguy cơ rung nhĩ, thừa gây vôi hóa cơ tim, tăng calci máu. “Vitamin D không phải cứ uống là hấp thụ — cần ánh nắng và vận động”, bác sĩ Trang khuyến cáo.

Magie là khoáng chất quyết định ổn định nhịp tim. Thiếu magie có thể gây rung nhĩ, ngoại tâm thu, nhịp nhanh thất và xoắn đỉnh — dạng loạn nhịp nguy hiểm, dễ ngừng tim. “Trong lâm sàng, magie là xét nghiệm bắt buộc ở bệnh nhân loạn nhịp. Bổ sung đúng lúc có thể cứu mạng”, bà Trang nói.

Để bổ sung Vitamin an toàn, bà Trang khuyến cáo người dân, nếu bổ sung Vitamin nhóm B phải có xét nghiệm hoặc bác sĩ chỉ định; Vitamin C – E chỉ bổ sung sau phẫu thuật hoặc stress oxy hóa cao; Vitamin D bổ sung khi nồng độ máu thấp; magie bổ sung khi có dấu hiệu hoặc xét nghiệm thiếu.

Loạn nhịp tim không chỉ đến từ căng thẳng hay bệnh nền. Thiếu hoặc thừa vitamin và khoáng chất là yếu tố âm thầm nhưng nguy hiểm. “Không có loại vitamin nào an toàn tuyệt đối. Bổ sung phải dựa trên nhu cầu thật, xét nghiệm máu và theo dõi y tế”, PGS Trang nhấn mạnh.

Hồ Quang