Sởi là bệnh đặc thù, tốc độ lây nhanh hơn cả COVID-19
Sởi là bệnh đặc thù, tốc độ lây nhanh hơn cả COVID-19, nguy cơ lây chéo trong trong bệnh viện và lây qua các tỉnh khác rất cao. Đó là những thông tin được đưa ra tại hội nghị trực tuyến toàn quốc phòng, chống về công tác phòng chống bệnh sởi diễn ra vào chiều nay (15/3).
Thông tin tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 trường hợp nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có 3.447 trường hợp dương tính với sởi tại 61 tỉnh, thành phố; 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Cao nhất tại khu vực miền Nam (57%), miền Trung (19,2%), miền Bắc (15,1%), Tây Nguyên (8,7%).
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại hội nghị
Số mắc sốt phát ban nghi sởi phân bố rải rác ở các nhóm tuổi, trong đó chủ yếu là từ 9 tháng tuổi đến dưới 15 tuổi với 72,7%; tỷ lệ dưới 9 tháng tuổi là 15,3% (6 tháng tuổi là 5,4% và từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tháng tuổi là 9,9%.) là nhóm tuổi chưa đến độ tuổi tiêm chủng. Số mắc là trẻ nam cao hơn so với trẻ nữ với lần lượt khoảng 55,7% và 44,3%.
Thời điểm này đang là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi bất thường tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan của các tác nhân gây bệnh luôn tiềm ẩn, tăng cao.
Trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình dịch bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh sởi trong thời gian hiện nay; mặc dù Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biệt pháp phòng chống bệnh sởi từ cuối năm 2024, tuy nhiên đến nay tình hình bệnh sởi vẫn ở mức cao và có nguy cơ tiếp tục gia tăng.
Do đó Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu các địa phương cần theo dõi sát diễn biến dịch bệnh và báo cáo ngay tình hình. Cần huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành chứ không chỉ có ngành y tế. Chuẩn bị sẵn cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư y tế, nhất là các vùng có nguy cơ cao để xử lý ngay dịch bệnh.
Người đứng đầu ngành y tế cũng cho biết, thời gian qua các đơn vị thuộc Bộ Y tế đã tích cực xây dựng, ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, địa phương quyết liệt triển khai công tác phòng, chống bệnh sởi.
Toàn cảnh hội nghị
Theo Cục trưởng Cục Phòng bệnh Hoàng Minh Đức, sởi là bệnh đặc thù, tốc độ lây nhanh hơn cả COVID-19, nguy cơ lây chéo trong trong bệnh viện và lây qua các tỉnh khác rất cao. Chỉ có bao phủ tiêm chủng vaccine đạt trên 95% mới ngăn chặn được tốc độ lây lan, tạo được miễn dịch cộng đồng và giảm dịch bùng phát trong cộng đồng.
"Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi và trung bình 1 người mắc bệnh có thể lây cho 12-18 người khác và chỉ có thể cắt đứt sự lây truyền khi miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95%", ông Hoàng Minh Đức cho biết.
Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng.
Bệnh sởi đã từng xảy ra những đợt dịch lớn, theo chu kỳ khoảng 5 năm do sự tích lũy các đối tượng chưa có miễn dịch đối với bệnh sởi trong cộng đồng. Bệnh sởi rất dễ lây lan và thường gây thành dịch. Trước đây hầu hết trẻ em đều mắc sởi. Việc triển khai rộng rãi tiêm vaccine sởi trong nhiều năm đã khống chế thành công bệnh sởi. Để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát, cần bao phủ vaccine ≥95% với 2 liều vaccine phòng sởi trong cộng đồng.
Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, bà Angela Pratt và Trưởng đại diện Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNCIEF) tại Việt Nam, bà Silvia Danilov, cho rằng, dịch sởi có xu hướng chung giảm, nhưng chưa dừng lại, cần hết sức thận trọng. Một số khu vực tại Việt Nam có khoảng trống miễn dịch đối với sởi.
Do đó, cần đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine; tiến hành đợt tiêm bù, tiêm vét vaccine phòng sởi trên toàn quốc, mở rộng nhóm tuổi được tiêm vaccine, không để bỏ sót đối tượng. Bên cạnh đó, cần chuẩn bị sẵn sàng vật tư y tế, dự trữ thuốc, phòng chống lây nhiễm chéo sởi tại cơ sở y tế.
