Sớm nâng cấp quốc lộ 49F để thúc đẩy hàng hóa từ đất nước triệu voi về Việt Nam

Tuyến quốc lộ 49F (đường 71 cũ nối A Lưới và Phong Điền) từ bến cảng Phong Điền đến cửa khẩu Hồng Vân, huyện A Lưới (cũ) có chiều dài khoảng 100km, một phần nền đường được hình thành từ thời chiến tranh. Hiện nay, ngoài một số đoạn tuyến đã nâng cấp trong những năm qua thì còn khoảng 70km từ quốc lộ 1A đến đường Hồ Chí Minh, đoạn qua khu vực đồi núi hiện trạng đường hẹp, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở, không đáp ứng nhu cầu vận chuyển, thông thương hàng hóa.

Với đặc thù địa hình dốc, một bên vực sâu, một bên đồi núi cao, mặt cắt ngang nhiều khe suối nên vào mùa mưa lũ thường có dòng chảy xiết, gây nguy cơ sạt lở cao trên tuyến giao thông. Đây cũng là tuyến đường lâm sinh với nhiều diện tích rừng kinh tế của người dân. Vào mùa khai thác, nhiều phương tiện tải trọng lớn, hoạt động liên tục khiến tuyến quốc lộ 49F càng xuống cấp hơn.

Nếu được nâng cấp, quốc lộ 49F sẽ là cung đường vận chuyển khoáng sản từ Lào về các tỉnh, thành miền Trung.

Ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã A Lưới 1 cho biết, là địa phương được sáp nhập từ các xã Hồng Thủy, Hồng Vân, Trung Sơn, Hồng Kim, hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư khá ổn định. Tuy nhiên, đối với quốc lộ 49F qua địa bàn xã khoảng 25km vẫn còn hiện trạng là đường đất, gây khó khăn cho việc đi lại và phát triển kinh tế địa phương.

Nếu được đầu tư mở rộng, nâng cấp, quốc lộ 49F sẽ tạo điều kiện thuận lợi không chỉ trong việc rút ngắn tuyến đường vận chuyển hàng hóa, nông sản, kích cầu phát triển du lịch ở địa phương mà còn phục vụ vận chuyển than từ Lào về và giảm tải cho tuyến quốc lộ 49A hiện hữu.

Do đó, thời gian qua, chính quyền xã cũng đề xuất thành phố kiến nghị Trung ương quan tâm đầu tư nâng cấp đường quốc lộ 49F kết nối với huyện Phong Điền (cũ) cũng như phối hợp triển khai xây dựng các đường vành đai biên giới, phục vụ phát triển kinh tế địa phương và đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Một số doanh nghiệp vận tải chuyên vận chuyển bôxit, than và các mặt hàng nông sản từ Lào về các tỉnh, thành ở miền Trung Việt Nam cho biết, nếu tuyến quốc lộ 49F được nâng cấp, sửa chữa thì việc lưu thông hàng hóa từ Lào về rất thuận lợi, chi phí ước giảm khoảng 1/3 so với việc lưu thông tại các cung đường đang lưu thông như hiện nay. Điều đáng nói, nếu tuyến quốc lộ 49F được nâng cấp, đầu tư thì giảm áp lực gánh nặng giao thông cho quốc lộ 49 và chắc chắn tai nạn giao thông cũng sẽ giảm rất đáng kể…

Cuối tháng 7/2025 vừa qua, tại buổi làm việc với đoàn công tác Chính phủ do Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dẫn đầu, lãnh đạo TP Huế kiến nghị Chính phủ xem xét hỗ trợ các dự án lớn, trong đó có tuyến quốc lộ 49F nối từ cảng Phong Điền đến cửa khẩu Hồng Vân. Theo UBND thành phố, tuyến quốc lộ 49F từ bến cảng Phong Điền đến cửa khẩu Hồng Vân dài khoảng 100km.

Hiện nay, nhu cầu vận chuyển khoáng sản như than, boxit… từ nước bạn Lào qua cảng biển Huế là rất lớn. Nhằm hỗ trợ nước bạn Lào tăng năng lực lưu chuyển hàng hóa, thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt - Lào; đồng thời nâng cao hiệu quả các khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu đã có tại thành phố Huế, phát triển các hoạt động thương mại dịch vụ, du lịch giữa hai nước gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh, thế nên, việc đầu tư nâng cấp tuyến Quốc lộ 49F là cần thiết.

Bên cạnh đó, đây còn là tuyến đường ngắn nhất nối từ cửa khẩu Hồng Vân về đến cảng Phong Điền. Trong đó, đoạn đầu tuyến dài 17km từ quốc lộ 1A đến cảng Phong Điền đã được thành phố đầu tư, vừa đưa vào khai thác. Đoạn cuối tuyến từ đường Hồ Chí Minh đến cửa khẩu Hồng Vân dài khoảng 13km đã được Bộ Xây dựng nâng cấp mở rộng, dự kiến hoàn thành trong năm 2026; đoạn còn lại dài 70km từ quốc lộ 1A đến đường Hồ Chí Minh với tổng mức đầu tư dự án khoảng 5.500 tỷ đồng, chưa được đầu tư do chưa cân đối được nguồn lực.

Vì vậy, lãnh đạo TP Huế đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm bố trí nguồn vốn từ ngân sách Trung ương để sớm triển khai thực hiện dự án này. Tuyến quốc lộ 49F có vai trò quan trọng không chỉ trong phát triển kinh tế địa phương mà còn trong chiến lược kết nối vùng và hợp tác kinh tế quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm quốc phòng – an ninh, phát triển bền vững khu vực biên giới, thúc đẩy giao lưu kinh tế – văn hóa giữa Việt Nam và Lào thông qua các cửa khẩu quốc tế.

Văn phòng Chính phủ mới đây cũng đã có thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Huế vào cuối tháng 7/2025.

Theo đó, đối với đề xuất của thành phố trong việc hỗ trợ nguồn vốn từ ngân sách Trung ương để triển khai thực hiện tuyến quốc lộ 49F nối từ bến cảng Phong Điền đến cửa khẩu Hồng Vân - Cô Tài (đoạn từ Quốc lộ 1A đến đường Hồ Chí Minh) trong giai đoạn 2026 - 2030, thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, việc đầu tư tuyến đường này nhằm tạo động lực thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, lan tỏa liên vùng, giúp nước bạn Lào tiếp cận cảng biển, mở cửa hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế độc lập.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu UBND thành phố rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên bố trí vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 để thực hiện. Trường hợp còn khó khăn, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan xem xét, đề xuất phương án xử lý phù hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Hải Lan