Sớm sửa Luật Ngân sách nhà nước để rút ngắn thời gian quyết toán

Cần có đủ thời gian tổng hợp quyết toán, kiểm toán

Theo quy định Luật Ngân sách nhà nước hiện hành, Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước chậm nhất là 18 tháng sau khi kết thúc năm ngân sách. Thời gian phê chuẩn quyết toán kéo dài, quá chậm so với thời điểm phê chuẩn dự toán ngân sách năm sau, nên không kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thực hiện thu, chi ngân sách năm trước, làm giảm vai trò, ý nghĩa của công tác quyết toán ngân sách đối với công tác xây dựng dự toán và quản lý ngân sách, chưa đảm bảo mục tiêu tăng cường kỷ luật, kỷ cương và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách.

Thực hiện yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội lộ trình rút ngắn quy trình thời gian quyết toán ngân sách nhà nước hằng năm để tăng cường kỷ luật, kỷ cương và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách. Cụ thể, trong báo cáo số 574/BC-CP, Chính phủ đề xuất rút ngắn, quy trình, thời gian Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách hằng năm vào kỳ họp cuối năm sau, tức là rút ngắn được 6 tháng so với quy định hiện hành.

Trong báo cáo thẩm tra lộ trình rút ngắn quy trình, thời gian quyết toán ngân sách nhà nước hằng năm vừa gửi đến các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Sáu, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, đa số thành viên Ủy ban nhất trí với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, các mốc thời gian cụ thể cần xem xét, điều chỉnh để đủ thời gian tổng hợp quyết toán, kiểm toán ở các cấp. Cụ thể như: các bộ, ngành, cơ quan trung ương, ngân sách cấp xã cần quyết toán chậm nhất ngày 31.3 năm sau; ngân sách cấp huyện chậm nhất ngày 30.4 năm sau, cấp tỉnh chậm nhất ngày 10.7 năm sau; Bộ Tài chính tổng hợp, lập Báo cáo quyết toán trình Chính phủ và gửi Kiểm toán Nhà nước chậm nhất ngày 31.8 năm sau.

Để thực hiện các mục tiêu, định hướng rút ngắn thời gian quyết toán, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ làm rõ sự cần thiết phải điều chỉnh một số luật, như Luật Đầu tư công và các luật hiện hành có liên quan; quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, trong đó trách nhiệm của các đơn vị dự toán ngân sách nhà nước, các cơ quan cấp trên, cơ quan tài chính, Kiểm toán Nhà nước. Đồng thời, bổ sung vai trò trách nhiệm của Bộ Tài chính trong các khâu liên quan đến công tác quyết toán, như: thẩm định, xác định thông tin, số liệu quyết toán ngân sách để bảo đảm tính chính xác, hợp lý, hợp pháp số liệu quyết toán ngân sách.

Công chức Kho bạc Nhà nước thực hiện tổng hợp, lập Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước. Nguồn: ITN

Áp dụng ngay từ năm 2025

Về lộ trình rút ngắn quy trình, thời gian quyết toán ngân sách hằng năm, Chính phủ đề xuất 2 phương án.

Phương án 1: Thực hiện ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ báo cáo Quốc hội ban hành Nghị quyết về rút ngắn quy trình, thời gian quyết toán tại Kỳ họp thứ Bảy, làm căn cứ để Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách năm 2024 ngay trong năm 2025.

Phương án 2: Quốc hội giao Chính phủ đánh giá, đề xuất sửa Luật Ngân sách nhà nước và các luật có liên quan, trong đó có quy trình rút ngắn thời gian quyết toán; Kiểm toán Nhà nước đánh giá đề xuất sửa đổi Luật Kiểm toán nhà nước đồng bộ với quy định của Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ để triển khai rút ngắn thời gian quyết toán; đồng thời giao Chính phủ chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác để việc triển khai rút ngắn thời gian quyết toán khả thi.

Trong khi Chính phủ lựa chọn phương án 2 thì đa số ý kiến thành viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ thực hiện theo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Thông báo số 2859/TB-TTKQH. Theo đó, Ủy ban đề nghị Quốc hội giao Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ Bảy dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ngân sách nhà nước để sửa đổi quy định, quy trình, thời gian quyết toán hằng năm theo hướng rút ngắn áp dụng năm 2025 phê chuẩn quyết toán năm 2024. Trường hợp không kịp sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ngân sách nhà nước trong năm 2024 thì mới thực hiện phương án 1.

Vy Hương