Sơn La: Ưu tiên trợ giúp pháp lý cho các nhóm yếu thế

Báo Pháp luật Việt Nam đã có buổi phỏng vấn ông Tòng Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La về những kết quả hoạt động trợ giúp pháp lý đạt được trong thời gian qua.

-Thưa ông! Ông đánh giá như thế nào về công tác trợ giúp pháp lý tại tỉnh Sơn La trong năm vừa qua?

Có thể nói năm vừa qua là một năm có nhiều biến động lớn, đặc biệt là việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tác động không nhỏ đến tổ chức bộ máy, phạm vi quản lý và phương thức triển khai nhiệm vụ tại cơ sở. Tuy nhiên, bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, của UBND tỉnh và Sở Tư pháp, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La vẫn duy trì hoạt động ổn định, liên tục và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Trong công tác truyền thông, phổ biến về trợ giúp pháp lý, Trung tâm đã tổ chức 14 đợt truyền thông trực tiếp tại cơ sở ở 30 xã, 86 bản, với 5.410 lượt đại biểu tham dự; phát hành 15.200 tờ gấp pháp luật và 1.170 TGPL. Bên cạnh đó, Trung tâm tổ chức 1 hội nghị tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức trợ giúp pháp lý cho già làng, trưởng bản, người có uy tín, cán bộ cơ sở, với hơn 180 đại biểu tham dự, phát hơn 180 bộ tài liệu.

Đối với các nhóm yếu thế, Trung tâm đã tổ chức 3 đợt truyền thông dành cho người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính, với 762 người tham dự, phát miễn phí 6.500 tờ gấp pháp luật; tổ chức 1 hội nghị về chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật, với 101 đại biểu tham dự, phát 101 bộ tài liệu; đồng thời tổ chức 6 hội nghị chuyên đề điểm cung cấp thông tin, kết nối cộng đồng về trợ giúp pháp lý, với 266 đại biểu tham dự, phát 266 bộ tài liệu và 1.530 sổ tay pháp luật.

Trong lĩnh vực tham gia tố tụng, tổng số vụ việc Trung tâm thực hiện là 789 vụ việc cho 789 đối tượng, trong đó 503 vụ việc thụ lý mới, số còn lại là các vụ việc chuyển tiếp từ kỳ trước. Về hình thức thực hiện, 709 vụ việc tham gia tố tụng, 80 vụ việc đại diện ngoài tố tụng. Xét theo lĩnh vực pháp luật, hình sự chiếm 612 vụ việc, dân sự, hôn nhân và gia đình 149 vụ việc, hành chính 18 vụ việc, và các lĩnh vực pháp luật khác 10 vụ việc.

Có thể khẳng định rằng, mặc dù còn nhiều khó khăn do địa bàn rộng, giao thông phức tạp và sự thay đổi trong tổ chức bộ máy, nhưng công tác trợ giúp pháp lý tại tỉnh Sơn La trong năm qua vẫn được triển khai đồng bộ, đúng đối tượng, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, nhất là các nhóm yếu thế, đồng thời nâng cao nhận thức pháp luật trong cộng đồng.

Một buổi họp tại Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La.

-Trong điều kiện một tỉnh miền núi, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, dân trí không đồng đều như tỉnh Sơn La, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La đã có những giải pháp như thế nào để nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý thời gian qua?

Sơn La là tỉnh miền núi, có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí không đồng đều, vì vậy Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn để nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý.

Trung tâm chú trọng đưa hoạt động trợ giúp pháp lý về tận cơ sở, tổ chức truyền thông trực tiếp tại bản, xã vùng sâu, vùng xa với nội dung ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu. Đồng thời, phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín và cán bộ cơ sở như những “cầu nối” đưa pháp luật đến với người dân. Bên cạnh đó, Trung tâm quan tâm trợ giúp pháp lý cho các nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo thông qua các hoạt động truyền thông và tư vấn chuyên đề.

Trong công tác chuyên môn, Trung tâm luôn chú trọng nâng cao chất lượng tham gia tố tụng, phân công trợ giúp viên pháp lý có kinh nghiệm, am hiểu phong tục tập quán địa phương, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng để kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý.

Đặc biệt, trong thời gian qua, Trung tâm đã từng bước đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác trợ giúp pháp lý, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý vụ việc, khai thác hiệu quả Cổng Pháp luật quốc gia, tư vấn pháp luật qua điện thoại, nền tảng trực tuyến, qua đó giúp người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý hơn.

Nhờ các giải pháp đồng bộ nêu trên, công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Sơn La ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La xuống cơ sở tuyên truyền pháp luật cho người dân.

-Quá trình thực hiện công tác trợ giúp pháp lý tại tỉnh Sơn La có những thuận lợi, khó gì, thưa ông?

Trong quá trình thực hiện công tác trợ giúp pháp lý tại tỉnh Sơn La, bên cạnh những thuận lợi, chúng tôi cũng gặp không ít khó khăn.

Về thuận lợi, công tác trợ giúp pháp lý luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Trung ương, của UBND tỉnh và Sở Tư pháp; sự phối hợp ngày càng chặt chẽ của các cơ quan tiến hành tố tụng, chính quyền địa phương. Đội ngũ trợ giúp viên pháp lý từng bước được kiện toàn, có kinh nghiệm thực tiễn và tinh thần trách nhiệm cao; nhận thức của người dân về trợ giúp pháp lý cũng ngày càng được nâng lên.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là Sơn La có địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn, nhiều xã vùng sâu, vùng xa; đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao, trình độ dân trí không đồng đều, rào cản về ngôn ngữ và phong tục tập quán vẫn còn. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực và kinh phí cho công tác trợ giúp pháp lý còn hạn chế; việc tiếp cận các dịch vụ trợ giúp pháp lý thông qua chuyển đổi số ở một số địa bàn còn gặp khó khăn do hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ.

Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục phát huy các thuận lợi, đồng thời từng bước khắc phục khó khăn, đổi mới phương thức hoạt động để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh

-Để nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trong thời gian tới, đơn vị có những phương hướng, nhiệm vụ như thế nào?

Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Sơn La, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh xác định một số phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm.

Trước hết, Trung tâm tiếp tục bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và Sở Tư pháp; chủ động đổi mới nội dung, phương thức trợ giúp pháp lý theo hướng thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh miền núi.

Trung tâm sẽ tăng cường đưa hoạt động trợ giúp pháp lý về cơ sở, tập trung vào các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; ưu tiên trợ giúp pháp lý cho các nhóm yếu thế như người nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em.

Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cao chất lượng tham gia tố tụng, chú trọng bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý; đồng thời tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và chính quyền địa phương.

Đặc biệt, Trung tâm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác trợ giúp pháp lý, khai thác hiệu quả Cổng Pháp luật quốc gia và các hình thức tư vấn trực tuyến, nhằm giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý.

Với các giải pháp trên, Trung tâm phấn đấu nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân trên địa bàn tỉnh.

-Trân trọng cảm ơn ông!

Quốc Định