'Sóng gió' thị trường vàng (*): Bao giờ xóa độc quyền vàng SJC?

Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng (Nghị định 24) đã ra đời hơn 10 năm, với mục đích quan trọng nhất thời điểm đó là chống vàng hóa nền kinh tế, không để thị trường vàng ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, lãi suất, tỉ giá, thị trường ngoại tệ...

Ngay câu chuyện lấy vàng SJC là thương hiệu vàng miếng độc quyền cũng là phù hợp với bối cảnh lúc đó. Nghị định 24 quy định nhà nước độc quyền sản xuất, kinh doanh vàng miếng SJC. Vậy đến nay thương hiệu vàng SJC này còn hiệu quả, thực hiện sứ mệnh tiếp tục không?

"Dù vàng SJC độc quyền hay cho nhiều thương hiệu vàng khác thì cũng phải bảo đảm mục tiêu vàng không để ảnh hưởng kinh tế vĩ mô. Nhà nước luôn tôn trọng quyền bảo quản, cất trữ vàng của người dân. NH Nhà nước không bảo hộ giá cả vàng miếng SJC, cũng không chấp nhận chênh lệch vàng SJC và thế giới tới 20 triệu đồng. Cùng là vàng 24K nhưng giá vàng SJC cao hơn các loại vàng khác hơn chục triệu đồng là không hợp lý" - Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định.

Cũng theo lãnh đạo NH Nhà nước, định hướng điều hành thị trường vàng và sửa đổi Nghị định 24 sẽ tiếp tục cơ chế để vừa bảo đảm quản lý nhà nước vừa mang tính thị trường hơn nữa. NH Nhà nước sẽ lấy ý kiến rộng rãi để có giải pháp quản lý thị trường vàng phù hợp với thực tế nhất.

Theo ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối NHNN, thời gian qua giá vàng trong nước, nhất là vàng SJC, tăng cao nhưng tỉ giá và mọi hoạt động của ngành NH vẫn ổn định. Đây là cơ sở cho thấy mục tiêu của Nghị định 24 đã hoàn thành. Nay cần nhìn nhận, đánh giá lại để quản lý thị trường vàng phù hợp hơn và NH Nhà nước đang chuẩn bị để có thể báo cáo trình Chính phủ sửa đổi nghị định này.

Ghi nhận đến cuối ngày 3-1, giá vàng SJC được các doanh nghiệp (DN) niêm yết mua vào 72,5 triệu đồng/lượng, bán ra 75,5 triệu đồng/lượng, tăng nửa triệu đồng/lượng so với hôm trước. Mức giá này cao hơn thế giới khoảng 14,5 triệu đồng/lượng nhưng đã thu hẹp đáng kể so với mức kỷ lục 18 - 20 triệu đồng hồi cuối tháng 12-2023. Theo các chuyên gia, nếu sửa Nghị định 24 để giá vàng trong nước liên thông với thế giới hơn, chênh lệch sẽ thu hẹp.

Một chuyên gia nhiều năm theo dõi thị trường vàng kiến nghị NH Nhà nước cần trở về vai trò quản lý, điều hành chính sách, thay vì "độc quyền sản xuất và kinh doanh vàng miếng SJC" như tinh thần của Nghị định 24, bởi không NH trung ương nào trên thế giới làm điều này. Cần đưa hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng miếng về lại cho DN và thị trường.

"Có thể để nhiều thương hiệu vàng miếng cùng được lưu thông trên thị trường, với điều kiện đủ tiêu chuẩn, chất lượng theo quy định. Thực tế, vàng nhẫn 24K các loại hiện có rất nhiều DN sản xuất, kinh doanh và đều bảo đảm chất lượng. Chỉ cần bỏ thương hiệu độc quyền, chưa cần nhập khẩu vàng nguyên liệu, giá vàng SJC sẽ hạ nhiệt" - chuyên gia này đề xuất.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 2-1

Thái Phương