Sông Hương và 5 cây cầu: Hòa quyện giữa cổ kính và hiện đại

Cầu Trường Tiền – viên ngọc giữa lòng cố đô – là cây cầu nổi tiếng và lâu đời nhất bắc qua sông Hương. Cầu được khởi công xây dựng từ năm 1899 dưới triều vua Thành Thái, do hãng Eiffel của Pháp thiết kế và thi công. Cầu dài khoảng 402,6m, gồm 6 nhịp dầm thép hình vành lược, với lối kiến trúc mang đậm dấu ấn phương Tây thời cận đại. Vật liệu thép và kiểu dáng cong mềm mại của cầu Trường Tiền đã khiến nó trở thành một trong những biểu tượng kiến trúc đầu tiên của Huế thời hiện đại. Qua bao biến thiên lịch sử, cầu Trường Tiền đã nhiều lần bị hư hại do thiên tai và chiến tranh, nhưng vẫn được trùng tu và giữ gìn gần như nguyên vẹn hình hài ban đầu.

Vào mỗi mùa phượng đỏ nở rực, hình ảnh cầu Trường Tiền soi bóng xuống dòng sông Hương lấp lánh ánh nắng là một cảnh tượng làm say lòng biết bao du khách.

Buổi tối, hệ thống đèn LED đổi màu được lắp đặt khiến cây cầu như khoác lên mình tấm áo rực rỡ, lung linh trong màn đêm xứ Huế yên bình.

Cách cầu Trường Tiền không xa là cầu Phú Xuân, một công trình hiện đại, mang tính biểu tượng cho sự phát triển của Huế sau năm 1975. Cầu nối liền trung tâm thành phố với khu vực phía tây và quốc lộ 1A.

Cầu dài khoảng 433m, được xây dựng bằng bê tông cốt thép, gồm 6 nhịp và có mặt cầu rộng 24m. So với cầu Trường Tiền mềm mại, cầu Phú Xuân mang dáng vẻ cứng cáp, vững chãi và khỏe khoắn hơn, phù hợp với chức năng của một cây cầu chính trên tuyến giao thông huyết mạch. Tuy không mang vẻ thơ mộng như Trường Tiền, nhưng cầu Phú Xuân lại có vị trí chiến lược, là con đường kết nối quan trọng giữa hai bờ thành phố và giữa Huế với các địa phương lân cận.

Đứng trên cầu Phú Xuân, du khách có thể ngắm trọn vẻ đẹp hiền hòa của dòng sông Hương, nhìn về phía xa là Kinh thành Huế với cổng Ngọ Môn uy nghiêm, hay phía đông là cầu Trường Tiền nhỏ nhắn mà duyên dáng.

Một điểm nhấn khác trên sông Hương là cầu Dã Viên, một cây cầu dành cho xe cộ nhưng cũng mang giá trị biểu tượng đặc biệt bởi vị trí gần trung tâm hoàng thành xưa. Cầu Dã Viên được hoàn thành năm 2012, có chiều dài khoảng 542m, bắc qua sông Hương tại vị trí gần ga Huế. Đặc biệt, giữa cầu có một đoạn rẽ nối với Cồn Dã Viên là một cồn sông nhỏ sa bồi, có hình thoi dài, nằm ở đoạn trung lưu sông Hương, phía tây nam Kinh thành Huế. Lúc bấy giờ, cồn này thuộc làng Dương Xuân; nay thuộc địa bàn phường Phường Đúc, quận Thuận Hóa, thành phố Huế, Việt Nam. Khi xây dựng Kinh thành vào đầu thế kỷ 19, các nhà quy hoạch thời nhà Nguyễn đã chọn cồn Dã Viên là "hữu bạch hổ" và cồn Hến (cách Dã Viên 3,5 km về phía đông bắc tòa thành ấy) là "tả thanh long" theo thuật địa lý phong thủy, cốt để bảo vệ cho vương quyền.

Chính điều này tạo cho cầu Dã Viên một nét độc đáo: không chỉ là phương tiện giao thông mà còn kết nối với một di tích văn hóa – tín ngưỡng đặc biệt. Với thiết kế đơn giản, hiện đại, cầu Dã Viên giúp giảm tải áp lực giao thông cho cầu Trường Tiền và cầu Phú Xuân, đồng thời mở rộng sự phát triển đô thị về phía tây thành phố.

Vào buổi chiều tà, đứng trên cầu Dã Viên nhìn về phía hoàng hôn, ta có thể cảm nhận rõ nhịp sống Huế vừa cổ kính, vừa bình yên.

Ngay bên cạnh là cầu đường sắt Dã Viên (Cầu Bạch Hổ) – cây cầu độc đáo nhất trong số năm cây cầu vì chỉ dành cho tàu hỏa.

Đây là cây cầu sắt cổ, được xây dựng từ thời Pháp thuộc, phục vụ tuyến đường sắt Bắc – Nam đi qua thành phố Huế. Dù không được nổi bật về hình thức như các cầu khác, nhưng cầu đường sắt Dã Viên lại mang giá trị kỹ thuật và lịch sử to lớn. Cầu có thiết kế dạng giàn thép, với kết cấu đơn giản nhưng chắc chắn, đủ sức chịu lực cho các đoàn tàu nặng hàng trăm tấn đi qua.

Âm thanh tàu hỏa vang vọng khi đi qua cầu – những tiếng leng keng đặc trưng – đã trở thành một phần quen thuộc trong ký ức của nhiều thế hệ người dân Huế. Cây cầu này không chỉ là biểu tượng của giao thông đường sắt mà còn là biểu tượng của ký ức và thời gian. Trong khoảnh khắc một đoàn tàu băng qua giữa lòng thành phố, ta như nghe được âm vang của quá khứ, của bao câu chuyện về những chuyến đi xa, về nỗi nhớ, về tình người trên đất cố đô.

Cây cầu mới nhất – cầu Nguyễn Hoàng – là biểu tượng của sự mở rộng và phát triển hiện đại của thành phố Huế trong thế kỷ XXI.

Cầu Nguyễn Hoàng nằm ở khu vực phía bắc thành phố, nối khu vực Quận Phú Xuân và Quận Thuận Hóa.

Với quy mô lớn, thiết kế hiện đại, mặt cầu rộng nhiều làn xe, cầu Nguyễn Hoàng sẽ giúp giảm tải đáng kể cho cầu Phú Xuân và cầu Trường Tiền, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng đô thị Huế về phía đông và nam. Cầu Nguyễn Hoàng sẽ là cầu vượt có kiến trúc đẹp, kết hợp đèn chiếu sáng nghệ thuật, hứa hẹn trở thành một điểm nhấn mới bên dòng Hương Giang. Sự xuất hiện của cầu Nguyễn Hoàng cũng đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của Huế – từ một thành phố cổ truyền sang hình ảnh của một đô thị xanh, thông minh và phát triển bền vững.

CTV Lê Huy Hoàng Hải/VOV.VN