Sông lấn làng, nhà dân chênh vênh bên miệng 'hà bá'

C

hênh vênh bên miệng “hà bá"

Nhiều năm qua, tình trạng sông Ngàn Sâu, Ngàn Trươi (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) sạt lở khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng. Ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Lâm (54 tuổi, trú thôn 6, xã Quang Thọ, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) được xây dựng hàng chục năm qua. Trước đây, vườn tược, nhà cửa cách sông cả trăm mét, nay lòng sông đã lấn sâu, chỉ còn cách tường nhà chưa đầy 1 mét.

Bờ sông sạt lở sát vào ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Lâm.

Bởi vậy, khi mưa xuống, gia đình ông Lâm không thể nào yên giấc vì ám ảnh nỗi lo mất nhà khi bờ sông sạt lở. Như trận mưa lũ vào cuối năm 2023, đã cuốn đi nhiều cây cối ở vườn. Sau một đêm, ngôi nhà trở nên chênh vênh bên miệng “hà bá”, khi sông sát mép tường nhà. Để bảo vệ, ông Lâm buộc phải dùng cọc tre chằng chéo để giữ nhà.

“Sau một trận mưa, đất, cây ở vườn lại bị sông cuốn mất. Giờ sát bờ sông, cứ thế này, ngôi nhà của gia đình sẽ bị nước cuốn lúc nào chẳng hay" ông Lâm nói. Nhìn xuống dòng sông Ngàn Trươi nước chảy xiết, ông Lâm càng lo lắng thêm vì trong sân và nhà xuất hiện nhiều vết nứt lớn.

Khu vực bờ sông Ngàn Trươi sạt lở khiến người dân sống trong cảnh bất an.

Theo người dân nơi đây, hầu như mỗi năm khu vực này đều có hiện tượng sạt lở, song không nghiêm trọng như những năm gần đây. Người dân thường trồng các hàng tre sát bờ để hạn chế, nhưng cũng không khả thi. Họ đành bất lực nhìn sông cuốn đất sản xuất, đất vườn và công trình phụ ven sông.

Ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Hùng (64 tuổi, trú xã Quang Thọ) cũng đang chênh vênh bên bờ sông Ngàn Trươi, vết sạt lở đã ăn sâu vào sân. Đặc biệt, lối dẫn vào nhà cũng đã bị nước sông cuốn phăng, nhiều tháng nay gia đình phải di chuyển nhờ qua hàng xóm để vào nhà. “Con đường vào nhà đã bị sạt lở, cuốn mất. Giờ muốn vào nhà thì phải đi qua nhà hộ dân khác hoặc phải bám bờ tường để đi. Nhưng việc bám tường đi cũng nguy hiểm, vì lỡ trật tay, sẩy chân là ngã xuống sông ngay”, ông Hùng nói.

Chờ đợi kè sông

Cách nhà ông Hùng không xa, phần đất vườn phía sau nhà của gia đình bà Nguyễn Thị Hoa (xã Quang Thọ) cũng bị sông “ăn sâu” vào bên trong, để lại những vết sạt lở nham nhở. Hàng cây xanh phía sau nhà đã bị xóa sổ, đứng từ dưới nhìn lên, bờ sông chỉ cách nhà chừng vài mét.

Nhiều hộ dân xã Quang Thọ đang sống trong cảnh lo lắng vì sạt lở bờ sông.

Không chỉ ở sông Ngàn Trươi, mà nhiều hộ dân ở xã Đức Giang, huyện Vũ Quang cũng đang bất an khi bờ sông Ngàn Sâu liên tục sạt lở. Sau những trận lũ đi qua, nước sông lấn vào khu vực dân cư cả mét, cuốn trôi nhiều vườn tược, đất đai của người dân. Đặc biệt, tại tuyến đường trục thôn 2 - Văn Giang (xã Đức Giang) với chiều dài hơn 200m cũng đang sạt lở nham nhở, khiến cuộc sống người dân không còn được bình yên như trước.

Nhiều hộ dân đã chủ động kè dọc vườn, bờ sông, nhưng cũng như “muối bỏ bể”. Bởi sau mỗi đợt mưa lớn, đất đai lại bị dòng nước lũ cuốn trôi, tạo nên những vết sạt mới. Đa phần những gia đình sống bên bờ sông đều muốn di dời đến vị trí khác, nhưng không có đủ điều kiện.

Sau mỗi trận lũ, mưa lớn, sông lấn vào nhà dân, cuốn đi đất, cây cối.

Trao đổi với Tiền Phong, ông Nguyễn Hùng Cường - Chủ tịch UBND xã Quang Thọ cho biết, tình trạng sạt lở sông Ngàn Trươi diễn ra nghiêm trọng trong mấy năm gần đây. Một số điểm sạt lở sát vào khu vực dân cư, đe dọa đến tính mạng, tài sản. Vì thế, vào những thời điểm mưa lũ, địa phương đã lên phương án, đồng thời tuyên truyền vận động những hộ dân nguy cơ ảnh hưởng sạt lở bờ sông đến vị trí an toàn.

"Chúng tôi đã báo cáo, đề xuất để có phương án xử lý tình trạng sạt lở bờ sông. Hiện có một số điểm quan trọng như khu vực cầu treo, đường, đã được khắc phục. Còn những vị trí sông sạt lở, lấn sâu vào nhà dân đang đề xuất phương án xử lý, tuy nhiên nguồn vốn ngân sách còn hạn chế nên phải chờ đợi", ông Cường nói.

Hoài Nam