Sự cố OA-1K của AFSOC: hạ cánh khẩn trên cánh đồng

Một cường kích hạng nhẹ OA-1K của không quân Mỹ phải hạ cánh khẩn xuống cánh đồng gần thành phố Oklahoma trong chuyến bay huấn luyện ngày 23/10. Video từ camera hành trình cho thấy máy bay bay sát mặt đất, cắt ngang tuyến đường và suýt quệt vào một ôtô, trước khi va phải hai cột điện, gây đám cháy cỏ nhỏ. Hai thành viên tổ lái thoát ra an toàn. Nguyên nhân đang được điều tra; lực lượng cứu hỏa Oklahoma nhận định máy bay có thể gặp trục trặc động cơ.

Khoảnh khắc máy bay OA-1K suýt quệt phải ôtô hôm 23/10. Video: X/OSINTdefender

Tổng quan sự kiện

Theo tài khoản X OSINTdefender, video được đăng ngày 24/10 ghi lại từ xe Tesla đang di chuyển, khi OA-1K bay từ hướng ngược lại và hạ cánh khẩn cắt ngang đường. Tại hiện trường, hình ảnh cho thấy cánh trái gần như gãy rời, càng đáp phải bị sập, cánh quạt bị cong và cánh phải dường như cũng hư hại. Máy bay kéo theo một biển báo giao thông trong quá trình hạ cánh. Đám cháy cỏ nhỏ đã được khống chế.

Nền tảng OA-1K Skyraider II

OA-1K Skyraider II do L3 Harris chế tạo, phát triển từ khung máy bay nông nghiệp Air Tractor AT-802 vốn dùng cho rải phân bón, phun thuốc. Biến thể quân sự này đảm nhiệm hỏa lực yểm trợ tầm gần (CAS) và nhiệm vụ trinh sát, giám sát, tình báo vũ trang. OA-1K được giới thiệu trước công chúng hồi tháng 5, ngay sau khi Bộ tư lệnh Tác chiến Đặc biệt Không quân Mỹ (AFSOC) tiếp nhận chiếc đầu tiên.

So với nền tảng gốc, OA-1K được nâng cấp mạnh và dùng thiết kế dạng module, cho phép cấu hình linh hoạt theo nhiệm vụ. Không quân Mỹ nhấn mạnh tính linh hoạt, dễ bảo dưỡng và chi phí vận hành thấp của OA-1K so với những phi cơ khác trong biên chế AFSOC, với chi phí dưới 1.000 USD cho mỗi giờ bay. Theo nhà sản xuất, máy bay có thể hạ cánh tại nhiều địa điểm, từ sân bay gồ ghề, hẻo lánh đến cả đường cao tốc.

Chiến thuật và cách thức triển khai

Không quân Mỹ ưu tiên nền tảng có khả năng cất/hạ cánh linh hoạt do lo ngại các căn cứ cố định dễ tổn thương khi đối đầu đối thủ có năng lực tốt. Khả năng triển khai từ các địa điểm phi truyền thống như đường cao tốc giúp giảm rủi ro trước các đòn tập kích tên lửa phủ đầu. Trong bối cảnh này, OA-1K phù hợp với tư duy phân tán lực lượng và cơ động hóa không quân chiến thuật.

Thiệt hại ghi nhận và bài học an toàn

Hình ảnh hiện trường cho thấy hư hại cấu trúc đáng kể: cánh trái gần như gãy rời, càng đáp phải sập, cánh quạt cong, cánh phải hư hại; máy bay còn kéo theo biển báo giao thông. Sự cố xảy ra khi máy bay hạ cánh cắt ngang một tuyến đường có phương tiện lưu thông và va vào hai cột điện, dẫn đến cháy cỏ nhỏ. Tổ lái rời máy bay an toàn.

Với mục tiêu vận hành từ địa điểm dã chiến, việc nhận diện và quản lý chướng ngại như phương tiện dân sự, cột điện hay biển báo là yêu cầu trọng yếu. Sự kiện này cho thấy dù OA-1K được thiết kế để hạ cánh ở địa hình đa dạng, rủi ro va chạm vật cản tại khu vực dân sinh vẫn hiện hữu và cần được kiểm soát nghiêm ngặt trong quy hoạch điểm hạ cánh khẩn.

Ý nghĩa đối với năng lực và cán cân khu vực

Sự cố diễn ra trong bối cảnh huấn luyện và đang được điều tra. Những đặc tính then chốt của OA-1K nêu trong tài liệu nguồn—chi phí vận hành thấp, dễ bảo dưỡng, khả năng hạ cánh ở nhiều loại địa hình—tiếp tục phù hợp với ưu tiên phân tán lực lượng của không quân Mỹ. Khả năng khai thác đường cao tốc và sân bay dã chiến, nếu đi kèm đánh giá rủi ro môi trường xung quanh, có thể góp phần duy trì tính sống còn của lực lượng trước các đe dọa tập kích từ xa.

Phi cơ OA-1K bị hư hại sau khi hạ cánh khẩn cấp hôm 23/10. Ảnh: X/Schizointel

Kết luận

Vụ hạ cánh khẩn của OA-1K gần thành phố Oklahoma cho thấy hai mặt kỹ thuật – chiến thuật của một nền tảng được tối ưu cho cơ động phân tán: tìm được bãi đáp tức thời nhưng đối mặt rủi ro chướng ngại trong môi trường dân sinh. Kết quả điều tra nguyên nhân, trong đó có khả năng trục trặc động cơ theo ghi nhận ban đầu của lực lượng cứu hỏa, sẽ là cơ sở để rà soát quy trình lựa chọn điểm đáp khẩn và biện pháp giảm thiểu rủi ro khi vận hành từ địa điểm phi truyền thống.

CTVX