Thúc đẩy hợp tác '3 nhà' trong đào tạo, chuẩn bị nhân lực đường sắt tốc độ cao

Chuẩn bị nhân lực lắp đặt, bảo trì đường sắt hiện đại

Tổng công ty Đường sắt VN thông tin, hôm nay (25/10), các học viên lớp 5 - lớp cuối cùng trong 180 học viên đợt đầu tuyển chọn, đào tạo đường sắt mới, đường sắt tốc độ cao sẽ nhập học tại trường Cao đẳng kỹ thuật đường sắt Côn Minh (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc), chuyển sang giai đoạn đào tạo thực hành.

Trước đó, 4 lớp học viên đã sang các trường Cao đẳng kỹ thuật đường sắt Liễu Châu (tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc), Cao đẳng kỹ thuật đường sắt Côn Minh tham gia đào tạo thực hành, thực tế sau 3 tháng đào tạo lý thuyết tại trường Cao đẳng Đường sắt (thuộc Tổng công ty Đường sắt VN). Học phần lý thuyết do các giáo sư, giảng viên chuyên môn Trung Quốc giảng dạy tại Việt Nam.

Giáo viên, học viên đường sắt Việt Nam tại trường Cao đẳng kỹ thuật đường sắt Côn Minh (Trung Quốc).

TS. Trương Trọng Vương, Hiệu trưởng trường Cao đẳng Đường sắt cho biết, đây là khóa đào tạo đầu tiên do nhà trường liên kết với với Học viện Đường sắt Liễu Châu và Học viện Đường sắt Côn Minh (Trung Quốc) tổ chức.

180 học viên là công nhân, kỹ thuật viên đang làm việc tại các công ty bảo trì cầu đường và thông tin tín hiệu đường sắt thuộc Tổng công ty Đường sắt VN được đơn vị tuyển chọn, gửi đi đào tạo tập trung 2 chuyên ngành: thông tin tín hiệu đường sắt và công trình đường sắt mới, đường sắt tốc độ cao. Ngoài đào tạo tại trường, các học viên còn được trải nghiệm, học tập thực tế tại các doanh nghiệp.

Mục tiêu là sau khi hoàn thành khóa học, các học viên đáp ứng các kiến thức và yêu cầu cơ bản trong thi công và bảo trì đường sắt mới tốc độ 160km/h và đường sắt tốc độ cao.

Tham gia khóa đào tạo, anh Võ Trí Thiện, kĩ thuật viên (phòng Kĩ thuật - An toàn, Công ty CP Đường sắt Quảng Nam - Đà Nẵng) cho biết, để được cử đi đợt này, các nhân viên phải đáp ứng tiêu chuẩn: Kĩ sư phải có kinh nghiệm hiện trường từ 3 năm trở lên; công nhân phải có bậc thợ từ bậc 4/5; đồng thời nắm vững kiến thức chung về đường sắt cũng như về thi công, bảo trì tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM.

"Tới đây chúng tôi được học thực hành về thi công, bảo trì tại Trung Quốc - đất nước phát triển mạng đường sắt tốc độ cao lớn nhất thế giới. Chúng tôi hy vọng tiếp thu được nhiều kiến thức hữu ích và sau khi kết thúc khóa đào tạo, có thể áp dụng vào thực tiễn công việc cũng như chia sẻ lại với các đồng nghiệp", anh Thiện nói.

Thông tin thêm, TS. Trương Trọng Vương cho hay, để chuẩn bị nguồn nhân lực hiện hữu cũng như đáp ứng nhu cầu nhân lực đường sắt tốc độ cao ở giai đoạn xây dựng, vận hành, đòi hỏi cần có lực lượng lao động có khả năng tham gia xây lắp và đủ năng lực đủ tiếp nhận công nghệ vận hành, bảo trì.

Trường đã đưa ra phương án hợp tác hiệu quả để đào tạo nguồn nhân lực cho đường sắt Việt Nam. Cùng với liên kết với các học viện đường sắt Trung Quốc, trường đã chủ động làm việc, trao đổi với các trường đại học chuyên ngành đường sắt tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản.... về hợp tác liên kết đào tạo. Trước mắt là để đáp ứng nhu cầu xây lắp, bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt hiện tại và đường sắt mới tốc độ 160km/h, đường sắt tốc độ cao.

Sau đó, hợp tác đào tạo lái tàu đường sắt mới tốc độ 160km/h đối với tàu khách, 120km/h đối với tàu hàng. Tiếp theo là đào tạo điều độ, trực ban chạy tàu cho đường sắt tốc độ từ 160-200khm/h. Các chức danh này được đào tạo trong khoảng 9-10 tháng.

"Giai đoạn 3, chúng tôi sẽ đào tạo lái tàu, điều độ chạy tàu đường sắt tốc độ cao, tốc độ khoảng từ 300km/h. Vì để thực hiện nhiệm vụ lái tàu, điều độ chạy tàu đường sắt tốc độ cao, các chức danh này phải được đào tạo, sau đó có 2-3 năm kinh nghiệm lái tàu, điều độ viên trên đường sắt tốc độ từ 160km/h.

Ngoài ra, chúng tôi còn tăng cường hợp tác lĩnh vực khoa học công nghệ, mục tiêu xây dựng các trung tâm đào tạo có mô phỏng đường sắt chạy tàu hàng 120km/h, tàu khách 160km/h, từ đó chủ động đào tạo tại trường Cao đẳng Đường sắt", TS Vương cho hay.

Đẩy mạnh mô hình hợp tác "3 nhà" trong đào tạo

Cũng dịp này, Tổng công ty Đường sắt VN đã tài trợ đoàn cán bộ, giảng viên, học viên ưu tú các bộ môn đường sắt trường Đại học Giao thông vận tải, Cao đẳng Đường sắt học tập, trải nghiệm thực tế đường sắt tại Trung Quốc. Đoàn trải nghiệm gồm 25 giảng viên, sinh viên đi tàu liên vận quốc tế Gia Lâm - Nam Ninh sang Trung Quốc.

Tổng công ty Đường sắt VN tài trợ đoàn cán bộ, giảng viên, học viên ưu tú các bộ môn đường sắt trường Đại học GTVT, Cao đẳng Đường sắt học tập, trải nghiệm thực tế đường sắt tại Trung Quốc.

PGS. TS Nguyễn Thanh Chương, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học GTVT cho biết, đây là một trong nhiều hoạt động hợp tác giữa nhà trường và Tổng công ty Đường sắt VN nhằm thúc đẩy mô hình hợp tác "3 nhà": Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp, kết hợp giữa đào tạo, nghiên cứu, thực hành giữa nhà trường với doanh nghiệp.

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ, cùng đó là Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo, trường Đại học GTVT đã hợp tác chặt chẽ với Tổng công ty Đường sắt VN triển khai mô hình "3 nhà", trong đó hợp tác nhà trường - doanh nghiệp là hướng đi đúng đắn nhằm nắm bắt các cơ hội mới, vận hội mới đáp ứng nhu cầu chất lượng nguồn nhân lực cao cho phát triển đường sắt hiện đại nói chung, đường sắt tốc độ cao nói riêng.

"Việc hợp tác đào tạo nhà trường với doanh nghiệp, trải nghiệm như chuyến đi này, cho thấy việc kết hợp học thuật với thực tiễn sẽ giúp sinh viên có thêm kiến thức, từ đó nâng cao hiệu quả đào tạo", PGS. TS Nguyễn Thanh Chương nói.

Ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt VN cho biết, hiện tổng công ty có hơn 22.800 cán bộ, công nhân viên, trong đó hơn 4.400 người trình độ kĩ sư và trên kĩ sư, đa số được đào tạo từ trường Đại học GTVT và trường Đại học Công nghệ GTVT.

Về nguồn nhân lực tương lai, triển khai thực hiện các Nghị quyết 172/2024 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Nghị quyết 187/2025 về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, nghị quyết về đầu tư mạng đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.HCM... sẽ cần đào tạo, chuẩn bị nguồn nhân lực rất lớn. Mặt khác, Luật Đường sắt 2025 cùng các chính sách đặc thù, đặc biệt tại các nghị quyết này đã mở ra hành lang pháp lý thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nguồn nhân lực.

Về phía Tổng công ty Đường sắt VN, đang được Nhà nước giao chuẩn bị nguồn nhân lực để đáp ứng kịp thời để quản lý, vận hành, khai thác các tuyến đường sắt mới, trong đó có tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng chuẩn bị khởi công dự án thành phần 1 vào ngày 19/12/2025.

Để đáp ứng được các nhiệm vụ này, tổng công ty phải thực hiện tái cơ cấu tổng công ty theo mô hình tập đoàn; Tham gia vào triển khai Luật, dự án để xây dựng tổ hợp công nghiệp nhằm chuyển giao công nghệ, sản xuất, sửa chữa, bảo trì đầu máy - toa xe, linh kiện, phụ kiện đường sắt; Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

"Trong đó, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực là nhiệm vụ then chốt. Chúng tôi đang phối hợp với các Bộ, ngành, các trường đào tạo để xây dựng chương trình khung và đăng ký các gói đặt hàng để Nhà nước đặt hàng các đơn vị đào tạo theo mô hình 3 nhà", ông Mạnh nói.

Kỳ Nam