Sự hỗn loạn về ngân sách của Đức ảnh hưởng tới ngành công nghiệp xe điện thế nào?

Chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz đã dành khoảng 212 tỷ euro (231 tỷ USD) cho đến năm 2027 cho các dự án bao gồm trạm sạc, nhà máy pin và nhà máy bán dẫn. Một phán quyết bất ngờ của tòa án tối cao quốc gia đã làm đảo lộn kế hoạch tài chính và làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu tất cả số tiền có còn hay không.

Chính phủ Đức có thể cần phải bổ sung một khoản ngân sách năm tới lên tới 24 tỷ euro. Trong khi Thủ tướng cho biết Berlin sẽ cung cấp nguồn tài trợ cho các dự án cần thiết cho sự chuyển đổi của nền kinh tế lớn nhất châu Âu, thì lời nói đó gây hoài nghi đối với các giám đốc điều hành muốn đảm bảo số tiền mà họ đã hứa sẽ rơi vào kho bạc của công ty. Các nhà quan sát dự đoán cuộc đấu tranh chính trị nội bộ về cách giải quyết cuộc khủng hoảng sẽ kéo dài sang năm tới.

Sự chậm trễ đã gây ra sự không chắc chắn giữa các công ty đang thực hiện các dự án xe điện, bao gồm cả kế hoạch của Volvo AB, Daimler Truck Holding AG và Traton của Volkswagen AG nhằm lắp đặt 1.700 bộ sạc cho xe thương mại điện trên khắp châu Âu. Liên doanh của họ, được gọi là Milence, có kế hoạch mở trung tâm sạc đầu tiên vào tuần tới tại thành phố Venlo của Hà Lan.

Milence từ chối cho biết khi nào họ sẽ mở rộng sang Đức – nơi được xác định là thị trường tiềm năng lớn nhất – hoặc có bao nhiêu địa điểm mà họ đang để mắt đến ở quốc gia này. Đức đã có ngân sách khoảng 1,5 tỷ euro hàng năm kể từ năm 2024 để lắp đặt bộ sạc hiệu suất cao.

Người phát ngôn của công ty cho biết: “Mọi người vẫn hy vọng sẽ tìm ra giải pháp và mọi thứ có thể diễn ra theo đúng kế hoạch. Chúng tôi vẫn tự tin rằng có thể đạt được mục tiêu của mình không chỉ 1.700 trên khắp châu Âu mà còn ở Đức”.

Ngành công nghiệp xe điện của Đức vốn đã phải đối mặt với rất nhiều vấn đề, từ sự cản trở nội bộ trong việc loại bỏ ô tô chạy bằng động cơ đốt trong, cho đến những trục trặc về phần mềm và nhu cầu thấp đối với các mẫu xe chạy bằng pin đời đầu.

Tuần qua, Volkswagen đã phát đi tín hiệu rằng họ có thể cắt giảm thêm nhân sự tại thương hiệu cùng tên của mình, sau khi đã hủy ca và sa thải công nhân tạm thời do đơn đặt hàng xe điện giảm dần. Các nhà cung cấp bao gồm Michelin và Continental AG đã công bố kế hoạch đóng cửa các nhà máy trong nước.

Chính sách năng lượng thiếu sót trong nhiều năm, bộ máy quan liêu cứng nhắc và cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã đè nặng lên sức hấp dẫn của Đức như một điểm đến lý tưởng cho đầu tư mới và quốc gia này được dự báo cùng với Ý sẽ có mức tăng trưởng yếu nhất trong số các quốc gia lớn thuộc khu vực đồng euro trong năm nay. Trong khi đó, Đạo luật Giảm lạm phát của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang thu hút các công ty mong muốn sản xuất thêm pin và xe điện.

Northvolt AB của Thụy Điển sắp nhận được tài trợ cho một nhà máy pin EV ở miền bắc nước Đức và Berlin cũng hứa viện trợ khoảng 20 tỷ euro để tăng cường sản xuất chip địa phương nhằm thúc đẩy nguồn cung cấp cho lĩnh vực công nghệ của đất nước trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang.

Số tiền này được dành cho các dự án bao gồm nhà máy do Công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan quản lý trị giá 10 tỷ euro ở Dresden và nhà máy sản xuất chip Intel Corp. trị giá 30 tỷ euro ở Magdeburg. Những cơ sở này dự kiến sẽ cung cấp cho các công ty ô tô, cùng với các khách hàng khác.

Người phát ngôn của VDA, cơ quan vận động hành lang ô tô chính của Đức, cho biết: “Chính phủ phải đưa ra một kế hoạch càng nhanh càng tốt để định hình tương lai của nước Đức. Các công ty trong ngành công nghiệp ô tô Đức cũng như người tiêu dùng rất cần sự rõ ràng, lập kế hoạch bảo mật và các điều kiện khuôn khổ đáng tin cậy”.

Trước đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói rằng chính phủ của ông vẫn sẽ "đầu tư mạnh" vào quá trình hiện đại hóa và chuyển đổi xanh của nền kinh tế nước Đức, nhưng không cung cấp thông tin cụ thể về cách liên minh của ông sẽ chi trả cho việc này trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ngân sách đã hạn chế mạnh hoạt động của chính phủ.

Thủ tướng nói với các nhà lập pháp: “Bây giờ chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta ở Đức có thể chuyển đổi nền kinh tế của mình và duy trì khả năng cạnh tranh như một quốc gia công nghiệp hóa mạnh mẽ”. Điều này có nghĩa là chính phủ "bây giờ phải đầu tư mạnh mẽ" và "làm mọi thứ có thể để thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng ở Đức và châu Âu”.

Vấn đề đối với Scholz là phe đối lập bảo thủ khó có thể đồng tình với các đề xuất nới lỏng các hạn chế ràng buộc về mặt pháp lý mà các nhà lãnh đạo Đức đã tự áp đặt cho mình, khiến liên minh cầm quyền ba bên gần như không có lối thoát khỏi cuộc khủng hoảng ngân sách không liên quan sâu sắc.

Liên minh của Scholz đã rơi vào tình trạng hỗn loạn kể từ đầu tháng này, khi tòa án tối cao của đất nước ra phán quyết rằng việc chính phủ tái sử dụng 60 tỷ euro còn sót lại từ quỹ khẩn cấp chống Covid-19 cho các dự án khí hậu là vi hiến. Phán quyết này cũng hạn chế khả năng của chính phủ trong việc rút vốn từ nhiều loại quỹ đặc biệt được tạo ra để tránh đòn bẩy nợ được quy định trong hiến pháp của đất nước, vốn hạn chế thâm hụt liên bang ở mức 0,35% GDP, trừ những trường hợp khẩn cấp.

Nam Nguyễn