Sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm: Minh bạch thị trường, thúc đẩy phát triển

Sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm cần minh bạch rõ ràng để hướng dẫn người dân khi tham gia ký kết bảo hiểm hiểu rõ quyền lợi của mình. Ảnh minh họa: INT

Đơn giản hóa thủ tục, tháo gỡ khó khăn

Trình bày tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết: Việc ban hành luật là nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm; Đơn giản hóa thủ tục hành chính; Tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cấp thiết cần sửa đổi.

Được biết, dự thảo sửa đổi 24 điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, trong đó tại 7 điều có nội dung trọng tâm: Bãi bỏ xác nhận của cơ quan quản lý nước ngoài về việc doanh nghiệp không vi phạm quy định nghiêm trọng; Bãi bỏ các điều kiện trước khi chính thức hoạt động; Lược bỏ một số điều kiện, tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát; Lược bỏ một số điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm, cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.

Cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính tại 2 điều: Thay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm; Lược bỏ việc chấp thuận phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm của bảo hiểm xe cơ giới.

Tại 5 điều sửa đổi hướng đến việc bảo đảm đồng bộ với quy định của Luật Thanh tra, Luật Doanh nghiệp; Hoàn thiện quy định về vốn trên cơ sở rủi ro tại 1 điều.

Bổ sung 1 điều về nguyên tắc tổ chức, cá nhân góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, hoạt động đại lý và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; Bổ sung nguyên tắc đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm tại 1 điều để bảo đảm hoạt động đầu tư được an toàn và hiệu quả.

Việc bổ sung, sửa đổi này được dư luận đặc biệt quan tâm, bởi lẽ thời gian vừa qua liên tục xảy ra các lùm xùm liên quan đến bảo hiểm. Nhiều nhà cung cấp sản phẩm bảo hiểm nhân thọ đưa ra các sản phẩm được thiết kế dích dắc, cài nhiều điều khoản khiến khách hàng như rơi vào “ma trận” với các điều khoản hợp đồng bảo hiểm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, ông Phan Văn Mãi nêu rõ, Thường trực Ủy ban tán thành về sự cần thiết ban hành Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi, bổ sung).

Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật theo hướng chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, những nội dung nếu không tháo gỡ sẽ tạo điểm nghẽn, kìm hãm, cản trở sự phát triển của thị trường bảo hiểm, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ rà soát, làm rõ cách hiểu về các loại hình bảo hiểm doanh nghiệp, bảo hiểm phi nhân thọ.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội cũng đề nghị rà soát các quy định về kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ, thu hồi giấy phép… không ảnh hưởng đến sự an toàn của thị trường bảo hiểm cũng như hiệu quả quản lý Nhà nước…

Hợp đồng tham gia bảo hiểm vẫn còn các điều khoản dài, làm người dân khi tham gia bảo hiểm khó hiểu. Ảnh minh họa: INT

Bảo đảm đồng bộ, đột phá phát triển

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ: Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Kinh doanh bảo hiểm. Đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các nội dung dự thảo luật, bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng.

Phó Chủ tịch Quốc hội giao Ủy ban Kinh tế và Tài chính phối hợp với Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội tiến hành thẩm tra chính thức dự án luật để trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp tới.

Tiếp tục đánh giá, tổng kết việc thi hành các quy định thực tiễn, khó khăn, vướng mắc kể từ khi Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 có hiệu lực đến nay. Nhận diện và có phương án khắc phục hạn chế.

Việc sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm phải bảo đảm hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, minh bạch, khả thi, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, bảo đảm hoạt động bình đẳng, ổn định của doanh nghiệp.

Chú trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, bảo đảm có cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát phù hợp, không để phát sinh khoảng trống pháp lý trong quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm…

Trước đó, vào đầu tháng 10/2025, Bộ Tài chính đã lấy ý kiến cho Dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 với nhiều điểm mới.

Theo dự thảo, cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ sẽ không được đồng thời làm đại lý cho doanh nghiệp nhân thọ khác. Cá nhân đang là đại lý cho một doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài sẽ không được làm đại lý cho doanh nghiệp phi nhân thọ khác.

Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã gửi dự thảo kèm theo bảng tóm tắt và phiếu khảo sát tới các doanh nghiệp bảo hiểm để lấy ý kiến đóng góp.

Kỳ vọng, khi Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi có hiệu lực sẽ góp phần tích cực vào định hình lại vận hành của thị trường bảo hiểm nhân thọ trong giai đoạn mới. Chủ tịch Quốc hội đề nghị việc sửa đổi, bổ sung những giải pháp, chính sách phải hoàn thiện khuôn khổ pháp lý từ các dự án luật để trình Quốc hội, hình thành nền tảng thể chế và chính sách đồng bộ, tạo động lực mạnh mẽ cho đất nước giai đoạn 2026 - 2030.

Hà Long