Xây dựng và giao thông: Hai mũi nhọn trên hành trình chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh: Yêu cầu tất yếu của tăng trưởng bền vững

Chiều 16/10, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức Tọa đàm chính sách “Giải pháp thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh hướng tới mục tiêu phát triển bền vững’’. Tọa đàm được tổ chức nhằm cùng nhận diện cơ hội, thách thức, chia sẻ, sáng kiến và đề xuất cơ chế hỗ trợ phù hợp. Đây cũng là một bước đi cụ thể và thiết cực trong hành trình giảm phát thải, thúc đẩy tăng trưởng danh và góp phần hiện thực khóa mục tiêu phát triển bền vững cho Việt Nam.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh, phát triển công trình xanh và giao thông xanh là hai cấu phần quan trọng của phát triển kinh tế xanh. Chúng không chỉ góp phần giảm phát thải và tiết kiệm tài nguyên, mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sống và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh phát biểu khai mạc tọa đàm

Ông Nguyễn Văn Sinh chỉ ra, công trình xanh là một bộ phận quan trọng của kinh tế xanh trong lĩnh vực xây dựng - đô thị, vì phát triển công trình xanh sẽ góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và giảm phát thải CO2; thúc đẩy sản xuất và sử dụng vật liệu xanh, vật liệu tái chế; nâng cao hiệu quả sử dụng đất đô thị và chất lượng môi trường sống.

Giao thông xanh thuộc nhóm giải pháp giảm phát thải trong lĩnh vực vận tải, là trụ cột của kinh tế xanh trong hạ tầng - năng lượng - giao thông, bao gồm, sử dụng phương tiện sạch (xe điện, xe nhiên liệu sinh học, đường sắt điện khí hóa…); đầu tư hạ tầng giao thông bền vững (metro, BRT, đường sắt tốc độ cao, trạm sạc điện, giao thông thông minh); giảm ùn tắc, giảm tiêu hao nhiên liệu, giảm ô nhiễm không khí. Giao thông xanh giúp chuyển dịch cơ cấu năng lượng và phát thải của nền kinh tế, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng xanh và trung hòa carbon.

Những năm gần đây, phát triển công trình xanh và giao thông xanh được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo thông qua nhiều chủ trương, chính sách lớn. Các nghị quyết của Trung ương như Nghị quyết số 24-NQ/TW (khóa XI), Nghị quyết số 06-NQ/TW (Bộ Chính trị, năm 2022), cùng định hướng của Đại hội XIII của Đảng đều nhấn mạnh yêu cầu xây dựng nền kinh tế xanh, thân thiện môi trường. Trên cơ sở đó, Quốc hội và Chính phủ đã cụ thể hóa bằng hệ thống luật, nghị định, quyết định hướng dẫn thực hiện trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông, năng lượng và môi trường.

Nhiều kết quả tích cực, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon

Thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, Bộ Xây dựng đã triển khai nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy công trình xanh và giao thông xanh. Nổi bật là việc tổ chức thường niên “Tuần lễ Công trình xanh” trong 4 năm gần đây nhằm lan tỏa mô hình thiết kế thông minh, tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường.

Bộ cũng đã phối hợp xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg (ngày 22/7/2022) phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải. Chương trình đặt ra các giải pháp cụ thể cho 5 chuyên ngành giao thông vận tải, từ phát triển đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao, điện khí hóa đường sắt quốc gia đến phát triển cảng xanh và lộ trình chuyển đổi phương tiện sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

Toàn cảnh buổi tọa đàm.

Song song đó, Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 385/QĐ-BXD (ngày 12/5/2022) về Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến 2050, thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26; cùng Quy chuẩn QCVN 09 về “Các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả”.

Đến hết quý III năm 2025, cả nước có khoảng 600 công trình xanh với tổng diện tích sàn xây dựng gần 17 triệu m²; hơn 183.000 ô tô con điện và gần 1.000 xe buýt điện đang lưu hành. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là hai địa phương dẫn đầu, tiếp theo là Đà Nẵng, Hải Phòng, Thanh Hóa, Khánh Hòa… Những con số này cho thấy, xu hướng phát triển công trình và phương tiện xanh đang lan tỏa mạnh mẽ, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam vào năm 2050.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, phát huy kết quả đã đạt được, các nội dung được tập trung thảo luận tại tọa đàm gồm hoàn thiện chính sách công trình xanh, giao thông xanh; thúc đẩy nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; huy động tài chính xanh; cũng như định hướng phát triển dài hạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng khẳng định, với sự đồng hành của các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và chuyên gia trong, ngoài nước, công trình xanh và giao thông xanh sẽ tiếp tục trở thành động lực quan trọng trong hành trình hướng tới nền kinh tế phát thải thấp, phát triển bền vững của Việt Nam.

Lê Vân