'Sữa mẹ kém chất lượng': Hiểu đúng để bớt lo

Trong quá trình thăm khám dinh dưỡng, bác sĩ vẫn hay nhận được những lo lắng của các bà mẹ kiểu như: Con tôi đòi bú liên tục, chắc tại tôi ít sữa nên tôi phải cho bé bú dặm bình thêm; Tôi nhiều sữa nhưng con tôi lên ký chậm, chắc tại vì sữa tôi nóng; không biết có phải sữa tôi bị chua không mà con tôi bú xong đi tiêu nhiều lần và phân chua lắm...

Sự thật của những than phiền trên là gì, có phải sữa mẹ cũng có những lúc kém chất lượng không?

Không nên bú một chút bên này, một chút bên kia vì như vậy trẻ sẽ dễ bị tiêu phân lỏng và không lên cân. Ảnh: CTV

Hiểu đúng để bớt lo

Mẹ ít sữa: Tổ chức y tế thế giới đã tổng hợp nhiều nghiên cứu và thấy rằng bà mẹ nào cũng đủ sữa nuôi con mình, kể cả những bà mẹ bị suy dinh dưỡng. Chỉ có những bà mẹ nào suy dinh dưỡng nặng thì mới thiếu sữa nuôi con mà thôi.

Trẻ đòi bú nhiều lần là do sữa mẹ dễ tiêu hơn sữa bò (sữa bình) nên trẻ nhanh đói. Vì vậy, nếu trẻ bú nhiều lần mà tiểu nhiều (trên 6 lần/ngày) và tăng cân trên 125g/tuần thì bà mẹ đủ sữa nuôi con. Cứ cho trẻ bú càng nhiều thì sữa tiết ra càng nhiều. Ngược lại, nếu cho trẻ bú dặm thêm sữa bình thì trẻ bú mẹ ít đi. Sữa mẹ vì vậy cũng sẽ ít dần và cuối cùng là ít sữa thật sự.

Sữa mẹ nóng: những bà mẹ nhiều sữa mà con không lên cân là do trẻ chỉ bú sữa đầu (những dòng sữa đầu tiên của bữa bú có màu trắng trong) thì trẻ đã no rồi, không bú tiếp nữa. Trong khi đó, sữa đầu nhiều nước ít năng lượng nên trẻ lên cân chậm.

Vì vậy những trường hợp này, các bà mẹ vắt bỏ bớt sữa đầu vô ly, rồi cho trẻ bú sữa cuối (là sữa có mầu trắng đục), sau cùng nếu trẻ bú hết bầu vú mà vẫn đói thì cho trẻ uống nốt sữa đầu đã vắt ra, nếu trẻ dã no thì có thể bỏ sữa đã vắt đi.

Sữa mẹ chua: Trẻ đi tiêu nhiều lần, phân chua cũng là do trẻ chỉ bú sữa đầu. Vì sữa đầu có nhiều đường Lactose. Các giải quyết cũng như phần “sữa nóng”.

Như vậy, “sữa mẹ ít, sữa mẹ nóng và sữa mẹ chua” là không đúng, đó là do cho trẻ bú không đúng cách mà thôi.

Cho trẻ bú mẹ đúng cách

Để giải quyết những vấn đề nói trên thì cách duy nhất đó là cho trẻ bú mẹ đúng cách. Cụ thể như sau:

Cho bé bú mẹ nhiều lần trong ngày, ít nhất là 8 lần, bú cả ngày lẫn đêm. Một lần bú kéo dài từ 5 tới 20 phút. Nếu thời gian bú ngắn hơn hoặc dài hơn mà trẻ bị rối loạn tiêu hóa, chậm lên cân hoặc tăng cân quá nhanh thì cần đưa trẻ tới bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng kiểm tra.

Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn từ lúc sinh tới 6 tháng tuổi. Một lần bú phải bú hết một bầu vú và để trẻ tự nhả vú khi trẻ no. Bú cả sữa đầu lẫn sữa cuối, nếu trẻ không bú hết thì vắt bỏ sữa còn lại trong bầu vú, tránh còn thừa sữa sẽ làm sữa dần tiết ít đi.

Nếu một lần bú hết một bầu vú mà trẻ còn đòi bú nữa thì cho trẻ bú tiếp bầu vú bên kia (không cho bú bầu vú bên kia khi chưa bú hết bầu vú bên này. Bữa bú sau sẽ bú đổi bên và ngược lại). Không nên bú một chút bên này, một chút bên kia vì như vậy trẻ sẽ dễ bị tiêu phân lỏng và không lên cân.

Khi cho trẻ bú, mẹ cần ngồi thẳng lưng, tựa vào ghế nâng trẻ lên chứ không để trẻ trên đùi và cúi người xuống vì làm như vậy mẹ sẽ mệt và trẻ sẽ ngậm vú không tốt. Để trẻ há to miệng mới đưa miệng trẻ ngậm vào núm vú, giúp trẻ ngậm cả quầng thâm của bầu vú, cằm trẻ phải sát với vú mẹ, như vậy trẻ mới mút được nhiều sữa không làm ứ sữa trong bầu vú (có thể gây áp-xe vú) và không làm nứt núm vú của mẹ.

BS-CK2. Nguyễn Thị Hoa

(Nguyên Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM)