Sửa ngay quy định chưa phù hợp, hỗ trợ tối đa doanh nghiệp hàng không

“Doanh nghiệp còn khó khăn lắm”

Mở đầu phần phát biểu của mình, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn bày tỏ sự chia sẻ với những khó khăn của các doanh nghiệp hàng không.

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị triển khai kế hoạch 6 tháng cuối năm của Cục Hàng không VN.

“Tôi biết khó khăn với các doanh nghiệp hàng không còn rất lớn. Các đồng chí còn nhiều trăn trở, còn nhiều lo lắng. Những hội nghị như thế này là cơ hội để Bộ GTVT, Cục Hàng không VN lắng nghe nhiều hơn, nắm được tâm tư, kiến nghị của các đơn vị, từ đó có những quyết sách cho phù hợp”, thứ trưởng nói và thừa nhận thời gian qua, vì nhiều nguyên nhân khách quan, trong đó có cả nguyên nhân do dịch bệnh, các hội nghị đối thoại với doanh nghiệp chưa được tổ chức nhiều.

“Chúng tôi mong muốn giữa quản lý nhà nước và doanh nghiệp phải tương tác nhiều hơn. Chúng tôi luôn lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, xem xét trong chỉ đạo điều hành có gì chưa phù hợp, chưa thực sự tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp để cùng nhau sửa đổi", Thứ trưởng nói đồng thời lưu ý Cục Hàng không cần nghiên cứu những kiến nghị, đề xuất của doanh nghiệp ngày hôm nay, tổng hợp, báo cáo Bộ GTVT.
"Những gì có thể tiếp thu, tiếp thu ngay. Những gì có thể sửa đổi cho phù hợp, nếu trong thẩm quyền thì sửa đổi ngay. Những gì vượt thẩm quyền thì báo cáo Bộ, báo cáo Chính phủ. Mục tiêu là hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, cùng với doanh nghiệp phục vụ tốt nhất nhu cầu đi lại của người dân”, thứ trưởng nhấn mạnh.

Trước đó, chia sẻ tại Hội nghị, Phó tổng giám đốc Vietnam Airlines Trịnh Ngọc Thành thông tin: Theo Hiệp hội Vận tải hàng không thế giới (IATA), thị trường vận tải hàng không quốc tế đã cơ bản ổn định trở lại nhưng phục hồi vẫn chậm hơn dự báo, chỉ bằng 88% so với 2019. Dự kiến, đến năm 2024 mới có thể về bằng mức trước dịch Covid-19.

Đáng lưu ý, theo ông Thành, đang có sự khác nhau trong việc đánh giá sự phục hồi của hàng không.

“Bộ GTVT, Cục Hàng không VN đánh giá bằng số lượng chuyến bay còn hãng hàng không đánh giá bằng lượng khách. Các hãng hàng không đang cố giữ slot cho lịch bay mùa hè năm sau nên phải cố gắng bay mà không quan tâm đến hệ số sử dụng ghế”, ông Thành nói và cho biết: Nếu tính số chuyến, ngành hàng không cơ bản đã phục hồi hết, đặc biệt trên các đường bay đi/đến Nội Bài, Tân Sơn Nhất. Tuy nhiên, về số lượng khách lại khác.

Cụ thể, theo ông Thành, đến tháng 7 tổng lượng khách Trung Quốc vào Việt Nam mới chỉ đạt 10%, khách Nhật đạt 54%. Riêng khách Hàn Quốc khá hơn, đạt 80% do khách công vụ nhiều và phục hồi hoàn toàn, lượng khách du lịch vẫn thấp. Khả quan nhất là khách Ấn Độ (tăng gần gấp đôi), khách Úc (tăng hơn 10%) và khách Mỹ (hơn 10%).

Tại thị trường nội địa, ông Thành cho biết lượng khách vượt so với năm 2019 khoảng 10% nhưng giảm hơn so với năm ngoái. Trong cao điểm hè, dù lượng khách tăng 14% tuy nhiên, giá bình quân lại giảm 14%. Nguyên nhân do cung vượt cầu (các hãng hàng không không bay được quốc tế nên dồn tải vào thị trường nội địa).

Những khó khăn khác được ông Thành liệt kê gồm sự tăng cao của giá nhiên liệu (hiện cao hơn 20 USD/thùng, đạt mức 103 USD/thùng, so với cùng kỳ 2019 chỉ khoảng 83-84 USD/thùng); sự mất giá của đa số các đồng tiền so với đồng USD.

“Chúng tôi vẫn xác định phải cố gắng phục hồi. Thực tế là đã phục hồi cơ bản hết cả nội địa và quốc tế. Tuy nhiên, như hệ số sử dụng ghế bình quân trên các đường bay quốc tế chỉ khoảng 67-68%. Thấp hơn hơn 10% so với 2019.

Đồng quan điểm, ông Đinh Việt Phương - Tổng giám đốc Vietjet một lần nữa nhấn mạnh: Các hãng hàng không đang khó khăn.

“Số chuyến bay tăng nhưng số khách không tăng. Hệ số sử dụng ghế giảm. Nguyên nhân là thị trường giảm, sức mua giảm. Lượng khách quốc tế so với năm 2022 thì tăng, nhưng so với 2019 - thời điểm trước dịch Covid-19 vẫn không đạt như kỳ vọng. Lượng khách quốc tế đến từ khu vực Đông Bắc Á rất khó khăn. Các nước như Trung Quốc, Nhật Bản vẫn đang tích cực khuyến khích du lịch trong nước. Thực tế, có chuyến bay từ Nhật về tỷ lệ lấp đầy chỉ đạt 40%”, ông Phương nói và cho biết: Thông thường, cao điểm hè thường kéo dài đến khoảng 15/8, thậm chí là tuần thứ 3 của tháng 8. Tuy nhiên năm nay, mới đến 15/7 lượng khách đã giảm. Đáng nói hơn, khách giảm nhưng hãng vẫn phải bay đều. Nếu không bay thì sợ mất slot lịch sử.

“Giám sát chặt việc sử dụng slot nhưng phải hỗ trợ hãng hàng không. Slot là tài nguyên nhưng vận hành slot phải linh hoạt, hiệu quả, làm sao phục vụ phát triển, thúc đẩy hãng hàng không phát triển”, ông Phương kiến nghị.

Khó thực hiện nguyên tắc “có đi có lại” trong đàm phán slot bay

Cục Hàng không khẳng định sẽ nỗ lực tối đa trong việc đàm phán giữ slot quốc tế cho các hãng hàng không Việt.

Chia sẻ với khó khăn của các hãng hàng không, Cục trưởng Cục Hàng không VN Đinh Việt Thắng cho biết việc các hãng hàng không đang phải “bay để giữ slot”, là có thật.

“Với các nhà chức trách hàng không nước ngoài, có bay mới giữ được slot. Đúng là thị trường xuống thấp, nhưng nếu năm nay chúng ta không bảo đảm số lượng chuyến thì năm sau họ sẽ cắt slot. Chúng tôi hiểu những khó khăn của các hãng hàng không, đã trao đổi với nhà chức trách hàng không các nước để hỗ trợ theo nguyên tắc “có đi có lại”, họ bay đến mình thì phải cho mình bay đến họ. Nhưng thực tế, có những thị trường nước bạn không bay đến nước mình, như Úc, Ấn Độ, Vương quốc Anh”, ông Thắng cho hay.

Mặc dù vậy, ông Thắng khẳng định sẽ nỗ lực tối đa trong việc đàm phán giữ slot cho các hãng hàng không Việt. "Những trường hợp hết sức khó khăn, ngoài khả năng của Cục Hàng không, chúng tôi sẽ đề nghị đàm phán ở những cấp cao hơn, qua đường ngoại giao", ông Thắng cam kết.

Trên thị trường nội địa, ông Thắng thẳng thắn: Có hãng hàng không bảo thị trường thấp, không bay hết slot, nhưng bảo trả lại cho hãng khác thì không chịu. Hơn nữa, Thông tư 29 quy định rõ, slot lịch sử của một mùa lịch bay là chuỗi slot được sử dụng đúng với tỷ lệ ít nhất 80%.

“Các đồng chí muốn giữ được slot lịch sử thì phải đảm bảo tỷ lệ sử dụng theo quy định”, ông Thắng nêu rõ.

Người đứng đầu Cục Hàng không VN cũng thừa nhận, có những tình huống cụ thể như khi thị trường xuống thấp như hiện nay, cơ quan quản lý nhà nước cũng muốn linh hoạt cho các hãng, không phải đảm bảo đủ tỷ lệ slot sử dụng theo quy định vẫn giữ được slot lịch sử. Tuy nhiên như vậy cũng rất khó, có quy định của pháp luật rồi thì phải tuân theo. Muốn thay đổi thì phải sửa thông tư.

Cũng như vậy với việc hoán đổi slot, ông Thắng thông tin: Nhiều slot bay Trung Quốc không dùng hết, doanh nghiệp xin hoán đổi sang slot bay Hàn Quốc tuy nhiên, quy định hiện hành không cho phép.

“Những kiến nghị này của doanh nghiệp là hợp lý. Chúng tôi sẽ nghiên cứu sớm, báo cáo Bộ có những sửa đổi Thông tư 29 cho hợp lý”, ông Thắng khẳng định.

Thanh Bình