Sức bật Đồng Nai mới

Nghị quyết số 202/2025/QH15 quyết nghị sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Nai. Sau sắp xếp, tỉnh Đồng Nai có diện tích tự nhiên 12.737,18km², quy mô dân số 4.491.408 người.

Tỉnh Đồng Nai giáp các tỉnh Lâm Đồng, Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh và Vương quốc Campuchia, được xem là cực tăng trưởng đặc biệt quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Sân bay Long Thành - top 16 sân bay được mong đợi nhất thế giới

Tỉnh Đồng Nai mới có sân bay quốc tế Long Thành rộng 5.000 ha, tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng (tương đương 16,3 tỷ USD), được chia làm 3 giai đoạn. Trong giai đoạn 1 (dự kiến khai thác vào năm 2026), sân bay Long Thành có công suất phục vụ 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Khi hoàn thành toàn bộ, sân bay có 4 đường cất - hạ cánh, 4 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ, công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm. Với quy mô này, có thể thấy rằng, sân bay Long Thành khi đi vào hoạt động sẽ nằm trong nhóm xếp hạng những sân bay hàng đầu thế giới, là cửa ngõ giao thương kết hợp với các khu đô thị vệ tinh, các khu công nghiệp, tạo động lực để phát triển kinh tế tỉnh Đồng Nai mới nói riêng và cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung.

Sân bay quốc tế Long Thành đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng, khi hoàn thành có công suất phục vụ 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm

Diện tích và quy mô dân số trong top đầu cả nước

Sau hợp nhất, tỉnh Đồng Nai mới nằm trong top đầu cả nước cả về quy mô dân số cũng như quy mô nền kinh tế, với diện tích hơn 12.737km², đứng thứ 5 cả nước; quy mô dân số đứng thứ 3 cả nước chỉ sau Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh với trên 4,4 triệu người. PGS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, với diện tích và quy mô dân số trong top đầu cả nước, lại ở vị trí cửa ngõ khu vực miền Nam, với vị thế “đầu gối Trường Sơn”, “vai kề biên giới” nước bạn Campuchia và thông thương ra hệ thống cảng biển trên các tuyến sông Đồng Nai, Nhà Bè - Lòng Tàu và Thị Vải, tỉnh Đồng Nai mới sẽ là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư, với không gian, dư địa phát triển rộng lớn, đa lĩnh vực, đa ngành nghề, thị trường lao động, thị trường tiêu thụ dồi dào, nhiều tiềm năng.

Sau hợp nhất, tỉnh Đồng Nai mới nằm trong top đầu cả nước cả về quy mô dân số cũng như quy mô nền kinh tế. Trong ảnh: Một góc trung tâm thành phố Biên Hòa hiện nay

Giao thông kết nối liên vùng rộng lớn

Hệ thống giao thông của tỉnh Đồng Nai sau hợp nhất được đánh giá thuộc diện đa dạng bậc nhất cả nước, với sự kết hợp giữa đường sắt, sân bay, cảng biển và cửa khẩu: Sân bay quốc tế Long Thành; sắp tới sân bay lưỡng dụng Biên Hòa; cảng Cái Mép - Thị Vải; quốc lộ 13, quốc lộ 14 nối Tây Nguyên với Đông Nam Bộ và các tỉnh miền Tây; cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây; Biên Hòa - Vũng Tàu, Bình Phước - TP. Hồ Chí Minh, Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước)… Bình Phước là tỉnh có đường biên giới trên đất liền tiếp giáp Vương quốc Campuchia dài nhất Việt Nam (258,939km), có 4 cửa khẩu (Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, các cửa khẩu chính: Hoàng Diệu, Lộc Thịnh và cửa khẩu phụ Tân Tiến) và 1 lối mở, thuận lợi để kết nối với tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia.

Người dân kể về chứng tích chiến tranh cầu Mã Đà, nơi đây chuẩn bị được đầu tư xây dựng hệ thống cầu đường nhằm kết nối giao thông 2 tỉnh sau hợp nhất

Đặc biệt, dự án xây dựng cầu Mã Đà và tuyến đường kết nối đang được triển khai thực hiện. Cùng với đó, Chính phủ cũng đã có tờ trình, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư đối với Dự án đường Vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Đây sẽ là những tuyến giao thông kết nối quan trọng của tỉnh Đồng Nai mới trong thời gian tới.

“Thủ phủ” công nghiệp của cả nước

Đồng Nai được ví là một trong những “thủ phủ” công nghiệp lớn nhất cả nước. Hiện nay, Đồng Nai đang dẫn đầu cả nước về phát triển khu công nghiệp (KCN) với 48 khu theo quy hoạch, trong đó có 33 KCN được thành lập với tổng diện tích 10.500 ha, tỷ lệ lấp đầy đạt hơn 86%. Lũy kế đến nay, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, số dự án đầu tư trong nước còn hiệu lực là 1.112 đơn vị, với số vốn hơn 468.380 tỷ đồng; số dự án đầu tư nước ngoài (FDI) còn hiệu lực là 1.687 đơn vị, với số vốn đăng ký 35,27 tỷ USD.

Bình Phước cũng là tỉnh đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn trong và ngoài nước đến tìm hiểu đầu tư, bởi lợi thế về đất đai rộng lớn, giao thông kết nối liên vùng đã và đang được đầu tư mạnh mẽ, cùng chính sách thu hút đầu tư thông thoáng... Đến nay, trên địa bàn Bình Phước có 453 dự án FDI đang hoạt động với tổng vốn đầu tư khoảng 5 tỷ 076,33 triệu USD. 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh có 577 doanh nghiệp thành lập mới, với số vốn đăng ký hơn 10.104 tỷ đồng. Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 13.303 doanh nghiệp đang hoạt động, với số vốn đăng ký hơn 206.464 tỷ đồng.

Bình Phước sở hữu diện tích đất đai bằng phẳng, rộng lớn, hạ tầng khu công nghiệp được đầu tư đồng bộ, hiện đại sẽ là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư - Ảnh:Tiến Dũng

Bình Phước giữ vai trò quan trọng trong hành lang kinh tế mới, kết nối kinh tế, văn hóa, là cửa ngõ giao lưu kinh tế, văn hóa, xã hội giữa Đông Nam Bộ với Tây Nguyên, tiểu vùng Mê Công và ASEAN. Theo quy hoạch, đến năm 2030, Bình Phước trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững, là “điểm đến hấp dẫn” của vùng Đông Nam Bộ, có quy mô kinh tế khá.

Đồng Nai là tỉnh công nghiệp, đứng trong top đầu cả nước về phát triển kinh tế, với tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) năm 2024 đạt hơn 260.200 tỷ đồng. Bình Phước cũng đang vươn lên phát triển năng động. Năm 2024, quy mô kinh tế đạt hơn 115.000 tỷ đồng, tăng gấp 92 lần so với năm đầu tái lập tỉnh (1997); tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt 9,4% - mức cao so với bình quân chung cả nước, riêng năm 2024 đạt 9,32%, đứng đầu khu vực Đông Nam Bộ và thứ 11 cả nước.

Sau hợp nhất, tỉnh Đồng Nai mới có thế mạnh phát triển công nghiệp chế biến gỗ ngay tại vùng nguyên liệu là tỉnh Bình Phước hiện nay

Với những tiềm năng, lợi thế hiện có, tỉnh Đồng Nai mới sau hợp nhất không chỉ trong top đầu khu vực miền Nam về quy mô kinh tế, đây còn là thủ phủ của ngành công nghiệp cả nước, nhất là trong lĩnh vực chăn nuôi và phát triển một số loại cây công nghiệp như cao su, điều, sầu riêng và cây ăn trái khác…

Hệ sinh thái rừng đa dạng

Không chỉ năng động trong phát triển kinh tế, Đồng Nai - Bình Phước còn có hệ sinh thái rừng đa dạng, cùng với tỉnh Lâm Đồng, 2 tỉnh Đồng Nai, Bình Phước đang cùng sở hữu một trong 8 khu dự trữ sinh quyển thế giới của Việt Nam được tổ chức UNESCO công nhận, đó là Vườn quốc gia Cát Tiên rộng hơn 82.000 ha. Bình Phước sở hữu Vườn quốc gia Bù Gia Mập có tổng diện tích hơn 25.000 ha… tạo vành đai xanh cho phát triển bền vững.

Khách đến tham quan hệ thống cây di sản tại Vườn quốc gia Bà Gia Mập

Biên Hòa - trung tâm kết nối, dẫn dắt đầu tàu kinh tế

Tỉnh Đồng Nai mới sau hợp nhất, trung tâm hành chính, chính trị tỉnh đặt tại thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai hiện nay. Đây là thành phố có lịch sử hình thành cách nay hàng trăm năm. Biên Hòa ở vị trí trung tâm chiến lược, thuận lợi trong việc kết nối giao thông liên vùng, mở đường cho kinh tế phát triển: Là cửa ngõ miền Nam, đầu mối giao thông quan trọng, có thể hình thành các vùng kết nối đô thị với nhiều trung tâm kinh tế lớn trong cả nước, khi hầu hết các tuyến cao tốc đi vào TP. Hồ Chí Minh hay đi các tỉnh miền Tây Nam Bộ đều ngang qua địa bàn Đồng Nai như: cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Bến Lức - Long Thành, Dầu Giây - Phan Thiết, TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Dầu Giây - Đà Lạt, tuyến quốc lộ 1A.

Biên Hòa với vị trí đắc địa sẽ là trung tâm kết nối, dẫn dắt đầu tàu kinh tế của tỉnh Đồng Nai mới

Đặc biệt, Biên Hòa rất gần TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, những trung tâm kinh tế lớn, trọng điểm của vùng Đông Nam Bộ và cả nước. Vì vậy, cùng với hệ thống sân bay, cảng biển, đường sắt Bắc - Nam, các tuyến quốc lộ 1A, 51… ngang qua địa bàn, trung tâm hành chính - chính trị tỉnh Đồng Nai mới đặt tại TP. Biên Hòa sẽ tạo dư địa, không gian, tiềm năng phát triển rộng lớn cho tỉnh Đồng Nai mới, nhất là trong giao thương kết nối liên vùng và quốc tế.

Với vị trí trung tâm của một tỉnh mới có tiềm năng kinh tế đa dạng, trên nhiều lĩnh vực như công nghiệp, dịch vụ thương mại, nông nghiệp, du lịch..., Biên Hòa sẽ là “hạt nhân” thúc đẩy sự phát triển toàn diện của tỉnh.

Văn hóa đa dạng, giàu bản sắc

Tỉnh Đồng Nai mới sau hợp nhất được đánh giá không chỉ mạnh về kinh tế, vững về quân sự - quốc phòng, với “rừng vàng, biển bạc, đất phì nhiêu”, mà nơi đây còn được đánh giá là cái nôi của nhiều nền văn hóa đặc sắc, nơi hội tụ gần như đầy đủ các thành phần dân tộc trong cả nước (Bình Phước hơn 1 triệu dân, có 41 thành phần dân tộc cùng sinh sống; tỉnh Đồng Nai hơn 3 triệu dân, hơn 50 thành phần dân tộc).

Sau hợp nhất, tỉnh Đồng Nai mới sở hữu nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc

Bình Phước được đánh giá là hình ảnh thu nhỏ của nước Việt Nam với bản sắc văn hóa đa dạng và thống nhất. Văn hóa Bình Phước hội tụ, giao thoa, thống nhất trong đa dạng; có sự kết hợp hài hòa tinh hoa văn hóa truyền thống của các dân tộc từ nhiều vùng, miền trong cả nước.

Với bề dày lịch sử và nền văn hóa đa dạng, giàu bản sắc, tỉnh Đồng Nai mới sau hợp nhất hứa hẹn là điểm đến đầu tư, phát triển du lịch đầy triển vọng

Ngoài những danh lam, thắng cảnh nổi tiếng với hệ thống sông suối, rừng núi hùng vĩ, thác nước, trảng cỏ ngút tầm mắt, Bình Phước hiện có 47 di tích văn hóa, lịch sử được xếp hạng, trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt, 12 di tích quốc gia, 30 di tích cấp tỉnh. Bình Phước có 1 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được Tổ chức UNESCO công nhận, đó là Đờn ca tài tử Nam Bộ. Đặc biệt, Bình Phước có 1 di sản vật thể Bảo vật quốc gia đàn đá Lộc Hòa. Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (huyện Bù Đăng) vừa được Hội Kiến trúc sư Việt Nam công nhận là một trong 50 công trình kiến trúc tiêu biểu thuộc các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Với nhiều tiềm năng, lợi thế được đánh giá “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” cùng những chính sách đầu tư cởi mở, thông thoáng và cơ chế vận hành của Đảng và Nhà nước trên tinh thần “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm””, tin rằng tỉnh Đồng Nai mới sau hợp nhất sẽ chủ động, nhanh chóng biến tiềm năng, lợi thế thành cơ hội nổi trội cạnh tranh, để việc hợp nhất không đơn thuần là phép cộng về diện tích, dân số mà còn là phép nhân về GRDP.

Minh Luận - Xuân Túc