Sức bật nông thôn mới Tuyên Quang nhìn từ những HTX kiểu mới cho doanh thu tiền tỷ

Trong những năm gần đây, quá trình xây dựng nông thôn mới ở Tuyên Quang đã tạo nên những chuyển biến mạnh mẽ cả về kinh tế, xã hội. Các HTX không chỉ góp phần nâng cao thu nhập, tạo việc làm, thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp mà còn đóng vai trò kết nối nông dân, doanh nghiệp, thị trường, từ đó xây dựng một nền nông nghiệp hàng hóa hiện đại

Điểm tựa từ liên kết sản xuất

Tại xã Kim Bình, HTX Nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát là minh chứng rõ ràng cho tinh thần dám nghĩ dám làm của những người trẻ khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp sạch.

Chị Phạm Thị Hồng, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát, cho biết làm nông nghiệp đã khó, làm nông nghiệp hữu cơ còn gian nan hơn gấp bội, khi mọi khâu sản xuất, chế biến, bảo quản đều phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình tiêu chuẩn.

Liên kết sản xuất giúp các HTX, nông dân ở Tuyên Quang nâng cao hiệu quả.

Tuy nhiên, bằng nỗ lực không ngừng của đội ngũ quản lý và thành viên, người lao đông HTX, cùng sự hỗ trợ từ các cấp, ngành và các dự án của Hội Phụ nữ tỉnh, HTX Hồng Phát đã tạo dựng thành công thương hiệu “Trà túi lọc đậu đen xanh lòng” đạt OCOP 4 sao năm 2021 và được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh năm 2022.

Nhờ liên tục hoàn thiện sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ, mỗi năm HTX tiêu thụ từ 5.000 đến 8.000 sản phẩm, doanh thu đạt hơn 4 tỷ đồng. Đặc biệt, việc mở rộng thị trường xuất khẩu của HTX đang có những chuyển biến quan trọng, đến nay 20% mặt hàng của HTX đã đến tay người tiêu dùng ngoài nước.

Đáng chú ý, vùng nguyên liệu đậu đen rộng 75 ha của HTX hiện liên kết với 120 hộ dân các xã Kim Bình, Minh Quang, Tri Phú, nơi từng có tỷ lệ hộ nghèo cao.

Nhờ mô hình liên kết của HTX, nhiều gia đình tại các địa phương, đặc biệt là đồng bào Mông đã có thu nhập ổn định, như gia đình anh Lý Văn Sài ở thôn Khuôn Làn, mỗi năm thu trên 100 triệu đồng từ 2 ha trồng đậu, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa, ngô trước đây.

Nhờ hoạt động hiệu quả, HTX Hồng Phát đang đóng góp tích cực vào nhiều tiêu chí xây dựng nông thôn mới cả trong và ngoài địa phương, đặc biệt là các tiêu chí liên quan đến tổ chức sản xuất, giảm nghèo, an sinh xã hội…

Chìa khóa xây dựng nông thôn mới

Trong bức tranh nông thôn mới Tuyên Quang, HTX Thành Đạt (xã Kháng Nhật, nay là xã Tân Thanh) là mô hình tiêu biểu về liên kết chuỗi. Với 12 thành viên và trên 500 hộ liên kết vùng trồng rau A-UK, bí đỏ, dưa chuột trên 200 ha, HTX giúp nông dân đảm bảo đầu ra ổn định, nâng cao thu nhập và chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa.

Giám đốc HTX, ông Phạm Văn Tuấn nhấn mạnh: “Muốn HTX hoạt động hiệu quả thì trước hết phải thay đổi tư duy, chủ động liên kết thị trường. Khi xây dựng được chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, nông dân mới mạnh dạn đầu tư, sản xuất theo hướng bền vững”.

Câu chuyện tại HTX Chè Minh Quang (xã Thông Nguyên) cũng thể hiện dấu ấn của mô hình kinh tế hợp tác, HTX trong xây dựng nông thôn mới ở Tuyên Quang.

Sau 6 năm hoạt động, HTX Chè Minh Quang đã hình thành chuỗi sản xuất chè Shan tuyết hữu cơ khép kín, hướng dẫn 129 hộ dân tại 6 thôn sản xuất theo tiêu chuẩn HACCP. Mỗi năm, HTX chế biến khoảng 120 tấn chè tươi thành nhiều sản phẩm giá trị cao như bạch trà, hồng trà, trà phổ nhĩ… với giá bán lên tới 2 – 4 triệu đồng/kg.

HTX Chè Minh Quang đang nghiên cứu các dòng trà kết hợp dược liệu và trái cây để hướng tới thị trường EU và Trung Đông, điều mà trước đây ít ai nghĩ một HTX miền núi có thể làm được.

Diện mạo nông thôn mới ở Tuyên Quang ngày càng khởi sắc với đóng góp tích cực từ các HTX.

Không chỉ là những cánh chim lẻ, nhiều HTX khác ở Tuyên Quang như HTX An Quang, HTX Minh Phát… cũng đang xây dựng các sản phẩm OCOP chất lượng cao từ nông sản bản địa như chuối sấy, mít sấy, mang lại nguồn thu lớn cho người dân và từng bước tạo nên thương hiệu nông sản của tỉnh trên thị trường trong nước và quốc tế, từ đó đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng nông thôn mới tại các địa phương.

Theo lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang, sau sáp nhập toàn tỉnh có 1.546 HTX với hơn 34.800 thành viên, tổng vốn hoạt động trên 1.600 tỷ đồng.

Nhiều HTX kiểu mới đã chứng tỏ vai trò quan trọng trong tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, xây dựng thương hiệu và sản phẩm OCOP chất lượng.

Vẫn cần thêm các điểm tựa

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, không thể không kể đến những khó khăn của các HTX, trong đó đặc biệt là thiếu vốn, thiếu cơ sở hạ tầng, thiếu nhân lực trẻ có trình độ và khó tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi.

Chính vì vậy, bên cạnh nỗ lực tự thân, các HTX rất cần sự đồng hành của Nhà nước và các tổ chức hỗ trợ, trong đó có Liên minh HTX Việt Nam, đơn vị giữ vai trò quan trọng trong chuyển giao công nghệ, đào tạo quản trị, xúc tiến thương mại, hỗ trợ vay vốn và thúc đẩy chuyển đổi số cho HTX.

Thông qua các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang, hàng trăm lượt cán bộ, thành viên HTX đã được đào tạo, tập huấn kỹ năng quản lý, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất. Nhiều dự án hỗ trợ vốn vay ưu đãi, kết nối tín dụng ngân hàng giúp HTX có điều kiện mở rộng quy mô, đầu tư máy móc, xây dựng kho lạnh, nhà xưởng chế biến.

Liên minh HTX Việt Nam cũng thường xuyên tổ chức xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của HTX Tuyên Quang tham gia hội chợ trong nước và quốc tế.

Nhờ đó, nhiều sản phẩm chè, bưởi, mật ong, cá đặc sản, miến dong… đã mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao thương hiệu. Bên cạnh đó, chương trình chuyển đổi số, hỗ trợ HTX đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử cũng đang được triển khai, giúp nông sản Tuyên Quang tiếp cận người tiêu dùng ở nhiều tỉnh, thành phố lớn.

Đến nay, Tuyên Quang có 35 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó một số xã đã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Bên cạnh phát triển kinh tế, tỉnh tập trung mạnh cho đầu tư hạ tầng nông thôn – từ đường giao thông, hệ thống thủy lợi, trường học, trạm y tế – để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Các dự án du lịch nông nghiệp, sinh thái, văn hóa cũng được đẩy mạnh, đưa lợi thế cảnh quan và văn hóa truyền thống vào phát triển kinh tế, tạo thêm sinh kế cho người dân.

Tuyên Quang xác định xây dựng nông thôn mới “chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc”, nên trong giai đoạn tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tham gia các phong trào phù hợp; ưu tiên đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đào tạo nghề, giải quyết việc làm; phát triển sản xuất gắn với giảm nghèo bền vững.

Đặc biệt, tỉnh chú trọng nâng cao vai trò của HTX, hạt nhân quan trọng trong liên kết sản xuất, tổ chức thị trường và xây dựng thương hiệu nông sản. Phong trào xây dựng nông thôn mới ở Tuyên Quang cho thấy thành công chỉ có được khi Nhà nước và nhân dân cùng chung sức, trong đó HTX đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa tri thức, công nghệ, thị trường và người nông dân.

An Chi