Sức ép từ nhiều phía có đủ khiến Hezbollah hạ vũ khí?
Áp lực buộc Hezbollah phải giải giáp đang gia tăng, do Mỹ dẫn đầu và được một số phe phái Liban hậu thuẫn.
Phong trào Hezbollah phóng tên lửa từ Liban vào miền Bắc Israel. Ảnh tư liệu: IRNA/TTXVN
Theo Al Jazeera, các cuộc tấn công của Israel ở Liban vào năm ngoái đã khiến phần lớn lãnh đạo cấp cao của Hezbollah thiệt mạng, cùng hàng trăm người dân thường khiến lực lượng này chao đảo. Những đối thủ của Hezbollah hiện đang lợi dụng hoàn cảnh này. Khả năng Hezbollah giải giáp giờ đây dường như đã cận kề hơn bao giờ hết trong suốt hơn 40 năm tồn tại của lực lượng này.
Sức ép từ nhiều phía
Trong chuyến thăm Liban ngày 6/4, phó đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông Morgan Ortagus chia sẻ với truyền thông địa phương: “Rõ ràng là Hezbollah phải bị giải giáp”. Trong một cuộc phỏng vấn khác, khi được hỏi liệu việc gây sức ép quá mức đối với Hezbollah có thể dẫn đến xung đột nội bộ hay không, bà Ortagus nhận định Hezbollah cần phải được đối xử như “một khối u” và bị loại bỏ.
Bà cũng cho biết cải cách kinh tế và ngân hàng là rất quan trọng để ngăn chặn nền kinh tế tiền mặt đã giúp Hezbollah hoạt động bên ngoài mạng lưới ngân hàng và né tránh giám sát của Mỹ.
Tờ Times of Israel đưa tin, Tổng thống Liban Joseph Aoun ngày 15/4 nói rằng tất cả vũ khí ở Liban phải nằm dưới sự kiểm soát độc quyền của nhà nước vào năm 2025. Ông cũng nêu rõ rằng việc giải giáp vũ khí của Hezbollah sẽ diễn ra thông qua phối hợp trực tiếp với lực lượng này. Tuy nhiên, sau tuyên bố của Tổng thống Aoun, một quan chức cấp cao của Hezbollah đã phản đối việc nói về giải giáp vũ khí, nhận định rằng nhóm này có kế hoạch "kiên trì với vũ khí và công cuộc kháng chiến" của họ.
Một số nhóm ở Liban cũng có cùng quan điểm, bao gồm Lực lượng Liban (LF), một đảng có 4 bộ trưởng trong chính phủ. Lãnh đạo hàng đầu của LF Samir Geagea còn chỉ trích khái niệm đối thoại quốc gia về vũ khí của Hezbollah và cho biết nên áp dụng thời hạn cố định là 6 tháng.
Hezbollah đang ở trong tình thế bấp bênh nhất kể từ khi thành lập. Một mặt, lực lượng này khó có thể chấp nhận giải giáp nếu không có động cơ chính đáng. Mặt khác, áp lực từ Mỹ và các phe phái trong nước ngày càng gia tăng, trong khi Israel vẫn tiếp tục tấn công lãnh thổ Liban với lý do nhắm vào "các phần tử Hezbollah”. Đáng chú ý, Hezbollah cũng buộc phải hợp tác nếu muốn dòng vốn viện trợ quốc tế đổ vào Liban để phục vụ công cuộc tái thiết.
Nguy cơ với Hezbollah
Hezbollah chưa chính thức tuyên bố sẽ giải giáp. Nhưng lực lượng này hiểu rằng việc tái thiết nhà cửa của nhiều người ủng hộ họ phụ thuộc vào khả năng chính phủ tiếp cận được nguồn viện trợ từ nước ngoài.
Hezbollah không còn là lực lượng như người ta vẫn nghĩ cách đây 18 tháng. Một phần lớn kho vũ khí của Hezbollah đã bị phá hủy trong khi nhiều lãnh đạo quân sự của lực lượng đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel, và con đường chính để tiếp nhận vũ khí của họ đã “tắc nghẽn” do biến động tại Syria và cuối năm ngoái với chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ.
Nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Pittsburgh (Mỹ) Karim Safieddine đánh giá Hezbollah có thể giải giáp "để đổi lấy những lợi ích lớn". Hãng thông tấn Reuters (Anh) đưa tin rằng một quan chức cấp cao của Hezbollah nói rằng lực lượng này sẽ cân nhắc giải giáp nếu Israel rút khỏi 5 địa điểm ở miền Nam Liban mà họ vẫn tiếp tục chiếm đóng. Tuy nhiên, văn phòng truyền thông của Hezbollah sau đó đã phủ nhận thông tin này.
Hezbollah vẫn nhận được ủng hộ của người dân ở nhiều vùng phía Nam Liban, khi quân đội Liban hiện đang kiểm soát phần lớn khu vực này. Mặc dù vị thế khu vực của Hezbollah đã bị suy yếu, nhiều nhà phân tích tin rằng nhóm này vẫn có khả năng thách thức bất kỳ lực lượng nào trong nước, bao gồm cả quân đội.
