Sức mạnh bất ngờ của UAV giá rẻ trong xung đột Nga - Ukraine

Một binh sĩ Ukraine đang điều khiển UAV trên chiến trường trong cuộc xung đột với Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Theo Bloomberg, trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine, một vũ khí tưởng chừng đơn giản nhưng lại đang tạo nên bất ngờ lớn, đó chính là thiết bị bay không người lái (UAV). Với tốc độ sản xuất đáng kinh ngạc cùng những đổi mới công nghệ vượt trội, Ukraine đã biến UAV thành một vũ khí hiệu quả, gây thiệt hại đáng kể cho đối phương và đôi khi thay đổi cục diện chiến trường.

Sức mạnh bất ngờ từ vũ khí giá rẻ

Ukraine đã nhanh chóng trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về tác chiến UAV. Không chỉ có khả năng phá hủy khí tài và nhân lực đối phương, các UAV giá rẻ nhưng hiệu quả của Ukraine còn thực hiện những hoạt động táo bạo, vượt xa kỳ vọng. Đặc biệt, các UAV góc nhìn thứ nhất, với giá thành chỉ khoảng 400 USD, đã chứng minh hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc tấn công xe bọc thép, nhà kho và sở chỉ huy của Nga.

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu An ninh và Quốc phòng RUSI có trụ sở tại Anh, dự báo 70% thiệt hại về khí tài của Nga vào năm 2025 là do UAV gây ra. Những chiếc UAV này đã thực hiện các cuộc đột kích táo bạo, vươn xa tới tận Siberia, tấn công các mục tiêu chiến lược quan trọng, bao gồm cả các căn cứ không quân của Nga. Điều này cho thấy khả năng tác chiến tầm xa và độ chính xác đáng kinh ngạc của UAV Ukraine.

Sự thành công của Ukraine trong lĩnh vực UAV không chỉ nằm ở hiệu quả tác chiến mà còn ở tốc độ sản xuất chóng mặt. Năm 2024, Ukraine đã sản xuất được 1 triệu UAV và đang đặt mục tiêu nâng con số này lên 2,5 triệu vào năm 2025. Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng trên, hơn 500 công ty, từ các công ty khởi nghiệp cho đến các tập đoàn lớn, đang cùng nhau cạnh tranh để đổi mới và nâng cao năng lực sản xuất. Chính phủ Ukraine cũng đã phân bổ hơn 2,5 tỷ USD cho hoạt động sản xuất UAV trong nước, cho thấy ưu tiên và đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này.

Công nghệ tiên tiến và chiến thuật mới

Đằng sau những con số ấn tượng về sản lượng là những tiến bộ vượt bậc trong công nghệ UAV của Ukraine. Các công nghệ mới nhất, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và sợi quang, đã cho phép UAV hoạt động tự động, khắc phục hiệu quả tình trạng gây nhiễu và giả mạo GPS. Việc tách người điều khiển khỏi sự kiểm soát trực tiếp không chỉ tăng cường khả năng sống sót của thiết bị mà còn mở ra những khả năng tác chiến mới mẻ.

Nga cũng đang nỗ lực bắt kịp bằng cách triển khai sản xuất hàng loạt UAV và tạo ra các giải pháp chống UAV. Tuy nhiên, chiến thuật mới của Ukraine đã góp phần thay đổi cục diện. UAV đã trở thành vũ khí chính của chiến trường hiện đại, điển hình là chiến dịch "Mạng nhện" của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU). Đây là một chiến dịch quy mô lớn, sử dụng UAV tự động và kết nối mạng hoạt động đồng bộ như một mạng nhện: phát hiện, bắt và tiêu diệt mục tiêu theo thời gian thực. Quân đội Ukraine sử dụng chúng để phá vỡ đội hình, làm mất phương hướng của lực lượng Nga và thực hiện các cuộc tấn công chính xác sâu vào hậu phương đối phương.

Từ UAV góc nhìn thứ nhất, UAV cảm tử, UAV trinh sát cho đến UAV hải quân, những công nghệ này đang thay đổi hoàn toàn chiến thuật chiến đấu, thay thế các hệ thống đắt tiền bằng các giải pháp linh hoạt và hiệu quả với chi phí thấp. Cuộc cách mạng UAV của Ukraine không chỉ là một minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng thích ứng trong tác chiến, mà còn là một lời cảnh báo về tương lai của xung đột vũ trang, nơi những công nghệ nhỏ bé nhưng thông minh có thể tạo nên sự khác biệt.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc