Sức mạnh doanh nghiệp Việt Nam sau mái vòm thép 24.000 tấn

Mái vòm thép khổng lồ của Nhà Triển lãm Kim Quy nặng 24.000 tấn do 3 nhà thầu trong nước triển khai. Ảnh: Cúc Sao.

Hơn một tháng kể từ ngày Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia khánh thành, ông Nguyễn Hoàng Huân - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Kết cấu thép QH Plus - vẫn chưa quên cảm giác hồi hộp trong những ngày chạy đua tiến độ.

“Đây là một trải nghiệm, một thử thách, và cũng là cơ hội để chúng tôi chứng tỏ năng lực của doanh nghiệp Việt Nam”, ông Huân nói với Tri Thức - Znews.

Mái vòm thép khổng lồ của Nhà Triển lãm Kim Quy - hạng mục trung tâm của dự án - nặng 24.000 tấn, được thi công chỉ trong 10 tháng, rút ngắn 2/3 so với tiến độ thông thường của những công trình quy mô tương đương. Thủ tướng Phạm Minh Chính khi đến thăm đã nói rất tâm đắc và xúc động vì đây là sản phẩm do chính người Việt Nam thiết kế, sản xuất và thi công.

Đứng sau công trình chưa từng có tiền lệ này là 3 doanh nghiệp kết cấu thép hàng đầu Việt Nam - QH Plus, ATAD và Đại Dũng - cùng "nhạc trưởng" Vingroup.

10 tháng và bài toán kỹ thuật chưa từng có

Ngày 2/9/2024, ông Đỗ Đức Trung, Giám đốc kinh doanh Công ty Kết cấu thép ATAD, nhận điện thoại khẩn từ chủ đầu tư Vingroup mời tham gia thi công mái vòm thép. Khối lượng 24.000 tấn thép, theo đánh giá của ông Trung lúc bấy giờ, là con số kỷ lục cả của Việt Nam lẫn thế giới. Ông cho hay mới một dự án thông thường cần 1,5-2 năm để hoàn thành, nhưng dự án này chỉ có 10 tháng.

“10 tháng là toàn dự án. Riêng mái vòm thép thời gian thi công thực tế chỉ khoảng 5 tháng, do phải xong phần móng mới có thể lắp đặt. Vòm thép cũng phải hoàn thiện trước 25/4/2025 để có thể lắp đặt mái và các hạng mục khác. Đấy là một sự khủng khiếp về tiến độ”, ông Trung nhớ lại.

Còn về yêu cầu kỹ thuật, với 9 sảnh triển lãm, khẩu độ mái lên tới 120 m, độ cao đỉnh vòm 56 m, toàn bộ cấu kiện phải được thiết kế và gia công chính xác tuyệt đối để khi lắp ghép không sai lệch. Chính Tổng giám đốc Vingroup Nguyễn Việt Quang cũng từng chia sẻ mái vòm chỉ cho sai số vài milimet, và không có cơ hội làm lại. Đó là một bài toán rất khó.

Do đặc thù kết cấu siêu lớn, ATAD huy động 8 nhà máy cùng sản xuất ống thép khổ lớn, đội ngũ giám sát được cử tới từng xưởng để kiểm tra từng mối hàn, từng lỗ bu lông.

“Module do nhà máy này sản xuất phải ăn khớp hoàn hảo với module từ nhà máy khác. Phải một đập ăn ngay, không có cơ hội làm lại”, ông Trung nói.

112 ngày sau, ngày 25/4/2025, ATAD là đơn vị đầu tiên hoàn thành phần kết cấu thép - một mốc được xem là mở màn cho “chiến dịch thần tốc” trên công trường Cổ Loa.

Cùng “chia lửa” với ATAD là QH Plus, doanh nghiệp có hơn 60% doanh thu đến từ thị trường xuất khẩu. Ở thời điểm nhận thầu, QH Plus đang chạy 20 dự án trong và ngoài nước, nhưng vẫn quyết định “ưu tiên cao nhất” cho mái vòm Trung tâm Hội chợ Triển lãm.

“Chúng tôi huy động 500 công nhân - tương đương 1/3 lực lượng công ty - và 150 kỹ sư trực tiếp trên công trường. Đây là mức huy động cao nhất từ trước đến nay của QH Plus”, ông Huân cho biết.

Các chi tiết kết cấu chủ yếu được gia công tại nhà máy ở Quảng Ninh, hạn chế việc hàn tại công trường. Những cấu kiện nặng sau đó được vận chuyển về Đông Anh - hành trình kéo dài hàng trăm cây số, đòi hỏi kiểm soát chặt về an toàn và cân bằng tải trọng.

“Độ phức tạp của mái vòm lớn hơn nhiều so với các công trình phổ thông như nhà xưởng hay dự án dân dụng khác. Chúng tôi phải thiết kế lại toàn bộ phương án thi công, vừa giữ tiến độ vừa không ảnh hưởng các dự án khác đang thực hiện”, ông Huân chia sẻ. Ông cũng cho hay đã trực tiếp ra công trường hơn 10 lần, trong khi các công trình trước đây, thường chỉ đến một vài lần để động viên tinh thần anh em.

Tiến độ thi công cùng các kỹ thuật triển khai khai mái vòm được xem là minh chứng cho năng lực của doanh nghiệp Việt. Ảnh: VEC.

Còn nhà thầu Đại Dũng - đơn vị từng đảm nhận kết cấu thép cho 2 sân vận động World Cup 2022 ở Qatar - phụ trách phần lớn còn lại của mái vòm, tương đương khoảng 60% trong tổng số 24.000 tấn thép.

Có kinh nghiệm thi công nhiều công trình lớn, nhưng khi nhận công trình này, ông Trịnh Tiến Dũng - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Đại Dũng - cũng nhận định đây là "ca đặc biệt", tiến độ của công trình là “tới hạn” của ngành cơ khí xây dựng. Nhưng ông hiểu, đây không chỉ là hợp đồng kinh tế, mà là cơ hội chứng minh năng lực Việt Nam.

Ngay từ đầu, Đại Dũng đã "tóm tắt" những ý tưởng sơ bộ: mái vòm mô phỏng nan mai rùa, giàn không gian khổng lồ, tiêu chuẩn thép ASTM, chịu gió bão cấp 12, động đất cấp 8, sai số tối đa 3 mm.

Tương tự các nhà thầu khác, Đại Dũng xác định mỗi quyết định khi lên ý tưởng và thi công đều phải đạt tiêu chuẩn nghiêm ngặt, bởi mái vòm là hạng mục quan trọng nhất. Một sai sót nhỏ cũng có thể làm trì hoãn toàn bộ tiến độ.

Phía nhà thầu cho hay đã tổ chức làm xuyên lễ, Tết. Công trường không phân biệt ngày đêm. Khoảng 1.000 kỹ sư, công nhân lành nghề chia 3 ca làm việc 24/24. Trong khoảng 5 tháng, 95% khối lượng hoàn thành, đưa dự án cán đích đúng hạn.

Sức mạnh của doanh nghiệp Việt Nam

Các nhà thầu đều thừa nhận thành công của mái vòm Kim Quy không chỉ nằm ở tiến độ, mà còn ở năng lực hợp tác giữa những doanh nghiệp Việt Nam có quy mô khu vực. QH Plus từng tham gia kết cấu thép Landmark 81 và Nhà máy VinFast; ATAD có hơn 4.000 công trình tại 60 quốc gia; Đại Dũng là đối tác của nhiều dự án lớn ở Đông Nam Á. Nhưng đây là lần đầu tiên cả 3 doanh nghiệp Việt này cùng phối hợp trong một dự án mang tầm biểu tượng quốc gia.

Công trình đòi hỏi hệ thống quản trị dự án khép kín, sự phối hợp cao độ giữa cả 3 nhà thầu cùng chủ đầu tư.

“Đây là công trình phức tạp nhất mà QH Plus từng tham gia”, ông Huân nói. “Nó chứng minh doanh nghiệp Việt có thể đảm đương những dự án quy mô thế giới với độ phức tạp cao cùng tiến độ gấp gáp".

Ở quy mô toàn dự án, Vingroup giữ vai trò như trục điều phối trung tâm, kết nối các đầu mối kỹ thuật, thi công và vật tư. Các nhà thầu mô tả quá trình làm việc giống như “một dàn nhạc lớn”, nơi mỗi doanh nghiệp phụ trách một bè, và nhạc trưởng là người giữ nhịp.

Các nhà thầu cũng cho biết sự chuyên nghiệp, sát sao của chủ đầu tư cùng mọi cá nhân, tổ chức tham gia vào dự án, đã cùng góp phần tạo nên công trình thế kỷ, chứng minh năng lực của doanh nghiệp, doanh nhân và con người Việt Nam.

Thủy Tiên