Tác dụng của tinh dầu với não bộ

Một số loại tinh dầu giúp giảm căng thẳng, tinh thần thư thái hơn. Ảnh: J.H.

Các tế bào thần kinh trong não bộ người phát ra các sóng điện cực yếu theo chu kỳ. Và thiết bị ghi lại các chuyển động đó chính là điện não đồ. Điện não đồ có thể coi là điện tâm đồ, thiết bị ghi lại hoạt động của tim trong phiên bản dành cho não bộ.

Điện não đồ có thể chia thành năm trạng thái tùy theo độ nhanh của sóng điện và được thể hiện bằng đơn vị Hertz (Hz) như dưới đây.

- Sóng delta (δ): 2-4Hz

- Sóng theta (θ): 4-8Hz

- Sóng alpha (α): 8-13Hz

- Sóng beta (β): 13-30Hz

- Sóng gamma (γ): từ 30Hz trở lên

Về cơ bản, người ta cho rằng chỉ số Hz càng cao con người càng tỉnh táo, ngược lại, chỉ số Hz càng thấp, con người càng gần với trạng thái buồn ngủ. Chỉ số Hz bằng 0 là trạng thái chết não. Nói một cách tổng quát, sóng alpha chiếm ưu thế khi cơ thể thư giãn, sóng beta chiếm ưu thế khi cơ thể đang hoạt động.

Điều này không có nghĩa là trong sóng alpha và beta có sóng tốt, sóng không tốt mà cần phải phù hợp, đúng thời điểm. Khi cơ thể hoạt động, sóng beta ưu tiên, khi cơ thể nghỉ ngơi, sóng alpha ưu tiên. Đó mới chính là điều đáng mong ước.

Tuy nhiên, khi sóng beta ưu tiên cũng có nghĩa là cả tinh thần và thân thể đang trong trạng thái căng thẳng. Nói ngược lại, khi cổ hay vai căng cứng, sóng beta chiếm thế ưu tiên nên cơ thể cần nỗ lực để thư giãn. Chỉ cần như vậy, những căng thẳng mệt mỏi đã có thể được giải quyết.

Thỉnh thoảng chúng ta sẽ bắt gặp những người “lờ đờ, uể oải”, lúc nào cũng rũ rượi dù không mắc bệnh gì. Những người này có lẽ đang ở trạng thái không có nhiều sóng beta.

Trong khi đó, những người mất ngủ vào ban đêm có thể đang ở tình trạng sóng beta liên tục được ưu tiên. Khi sóng delta ưu tiên hoạt động, cơ thể sẽ ngủ ngon. Các loại tinh dầu liễu sam, Hinoki hay Kuromoji lại có ảnh hưởng đến sóng não.

Cho đến nay người ta vẫn chưa thể giải thích được các tinh dầu dùng trong liệu pháp hương thơm có tác dụng cụ thể như thế nào tới thân thể và tinh thần con người, hay nói cách khác là cơ chế hoạt động của chúng.

Trước đây, người ta vẫn luôn dựa vào những kiến thức xa xưa được truyền đời lại để lựa chọn tinh dầu như tinh dầu oải hương có công dụng thư giãn, tinh dầu bạc hà giúp giảm cơn đau đầu...

Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi các nhà khoa học tiến hành nhiều nghiên cứu, các căn cứ khoa học về công dụng của các loại tinh dầu cũng dần được làm sáng tỏ. Một trong số đó có thể kể đến như ngửi các loại tinh dầu truyền thống làm giảm sóng beta, tăng sóng alpha. Cụ thể, các bạn có thể tham khảo báo cáo nghiên cứu (luận văn) dưới đây.

“Khi ngửi mùi hương liễu sam, sóng alpha (trạng thái thư giãn) tăng lên.”

“Ngửi mùi hương tinh dầu Kuromoji giúp giảm tỉ lệ sóng beta (xuất hiện khi cơ thể ở trạng thái căng thẳng), đây là sóng kích thích thần kinh phó giao cảm.”

“Ngửi mùi hương tinh dầu Hinoki giúp giảm nồng độ hemoglobin oxy hóa trong hoạt động của vùng vỏ não trước trán, về mặt sinh lí kích thích cơ thể vào trạng thái thư giãn.”

Theo các nghiên cứu gần đây mà tôi sẽ giải thích tiếp trong các phần sau, chúng ta đều biết các bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ có thể cải thiện chức năng nhận thức bằng cách ngửi mùi tinh dầu. Tuy nhiên, cho đến nay, chúng ta vẫn chưa thể lí giải được cơ chế thay đổi ấy. Có thể thấy tinh dầu vẫn còn rất nhiều tác dụng khác để chúng ta khám phá.

Ryoko Chiba/ Thái Hà Books & NXB Thế giới