Tác hại của thuốc lá điện tử

Thuốc lá điện tử được rao bán công khai trên mạng xã hội. Ảnh: TL

Theo tài liệu của WHO và Liên minh phòng chống tác hại thuốc lá Đông Nam Á, thành phần dung dịch trong TLĐT có nicotine, ngoài tính gây nghiện, nicotine gây tác động tiêu cực đến sự phát triển thai nhi trong quá trình mang thai và các bệnh tim mạch. Mặc dù nicotine không phải là chất gây ung thư, nhưng nó có tác động như “chất tạo khối u” và liên quan đến hình thành bệnh ung thư cũng như ảnh hưởng đến thần kinh. Tiếp xúc với nicotine ở trẻ vị thành niên và thai nhi có ảnh hưởng lâu dài đến phát triển não bộ, tiềm năng dẫn đến rối loạn học tập và rối loạn tâm thần kinh. Ngoài ra còn có propylene glycol có thể tạo thành propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng; glycerin/glycerol gốc thực vật, khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành acrolein, có thể gây kích ứng đường hô hấp trên. Trong TLĐT còn có kim loại như chì, bạc, cadmium, chromium, thủy ngân, nickel.

Đến ngày 22/10/2019, Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) đã nhận được báo cáo từ 49 bang và 1 lãnh thổ cho thấy có 1.604 ca tổn thương phổi liên quan đến sử dụng TLĐT và các sản phẩm thuốc lá mới. Các ca tử vong liên quan đến TLĐT tăng lên 39 ca và làm ảnh hưởng sức khỏe của ít nhất 2.051 người. Cùng với đó, số liệu thống kê từ Mỹ, EU, Canada, Hàn Quốc cho thấy đã có hơn 2.600 ca ngộ độc do sử dụng TLĐT.

Các ảnh hưởng xấu khác của TLĐT như tăng nguy cơ nghiện nicotine với người đã từng hút và chưa bao giờ hút, tăng nguy cơ động kinh, mắc các bệnh về răng miệng, gây các vụ nổ, bỏng, chấn thương, gãy xương. Có nhiều bằng chứng cho thấy việc hít phải các hương liệu trong dung dịch điện tử lâu dài sẽ gây ra các tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Kết quả nghiên cứu tại Mỹ năm 2018 cho thấy sử dụng TLĐT hằng ngày có liên quan tới việc tăng tỉ lệ mắc bệnh nhồi máu cơ tim tương tự như hút thuốc lá truyền thống.

Không chỉ ảnh hưởng đến người sử dụng, đối với những người không sử dụng nhưng tiếp xúc với nicotine trong TLĐT cũng bị ảnh hưởng. Sử dụng TLĐT ngày càng tăng trên toàn thế giới đã làm gia tăng tương ứng các vụ ngộ độc nicotine do tiếp xúc hoặc uống dung dịch điện tử. Các quan sát tại Mỹ cho thấy trẻ em có nguy cơ phơi nhiễm cao với thuốc lá điện tử và dung dịch nicotine. Trong đó bao gồm cả những ảnh hưởng từ tương đối nhẹ như kích ứng mắt, da, buồn nôn, nôn đến bệnh nặng đe dọa tính mạng và một số trường hợp tử vong. Ngoài ra, sử dụng TLĐT gây nên cháy, nổ do TLĐT quá nóng, dễ bắt lửa và phát nổ. Hiện nay đã có 200 trường hợp phát nổ được ghi nhận tại Anh và Mỹ. Trong đó có một số trường hợp dẫn đến thương tích đe dọa tính mạng, gây thương tật và thiệt hại lớn về tài sản.

Tại Việt Nam, sản phẩm này đang được quảng cáo gây hiểu nhầm như là không gây hại và có tác dụng thay thế thuốc lá thông thường. Do vậy, Bộ Y tế đang xem xét đề xuất với Chính phủ cấm hoàn toàn việc sử dụng TLĐT. Nhiều chuyên gia y tế cho rằng để hạn chế việc hút TLĐT cũng như các loại thuốc lá truyền thống, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục cho cộng đồng hiểu rõ về tác hại của thuốc lá nói chung và TLĐT nói riêng. Cần phải có biện pháp chấn chỉnh, siết chặt quản lí đối với các trường hợp quảng cáo thiếu trung thực, gây hiểu nhầm cho người dùng. Đến nay, trên thế giới đã có 42 quốc gia cấm TLĐT; 56 quốc gia cho phép bán TLĐT nhưng có các quy định, hạn chế về việc bán; 30 quốc gia quy định hàm lượng nicotine (hay các hàm lượng chất khác) trong TLĐT.

Theo WHO, chưa có bằng chứng quốc tế về công dụng cai nghiện thuốc lá thông thường của TLĐT. Với đa số người hút thuốc, việc sử dụng TLĐT sẽ chỉ làm giảm việc hút thuốc chứ không khiến họ bỏ thuốc hẳn. Điều này sẽ dẫn tới việc người hút sử dụng đồng thời cả thuốc lá thường và TLĐT. Do vậy, WHO không khuyến cáo sử dụng TLĐT làm phương tiện cai thuốc. Khuyến cáo cấm hoặc kiểm soát TLĐT.

T.L

(Theo tài liệu của Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia)