Độc giả: 'Từ lâu tôi đã nghe câu 'Quân tử lông chân, tiểu nhân lông bụng'. Nhưng gần đây có nhiều ý kiến lại nói đúng ra phải là 'Quân tử nông chân, tiểu nhân nông bụng' và đưa ra nhiều cách giải thích:
Câu thành ngữ này có nghĩa là gì?
Câu nói 'Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam' quả không sai trong trường hợp này.
Hóa ra Hà Đông không phải đề cập địa danh ở Việt Nam mà là một địa danh ở Trung Quốc.
Nếu 'Chơi dao có ngày đứt tay' ý nói mạo hiểm, xem thường hiểm họa thì sẽ có ngày chuốc lấy tai vạ cho chính mình, thì 'Đi đêm lắm có ngày gặp ma', đơn giản chỉ có nghĩa: thường xuyên làm những việc mờ ám, lén lút (có khi không có gì xấu mà chỉ là không/chưa muốn cho người khác biết) thì cũng có lúc sẽ bị phát hiện.
Dân gian có câu 'Phận gái mười hai bến nước'. Vậy mười hai bến gồm những bến nào?
10 câu đố ca dao, tục ngữ bằng ký tự này sẽ khiến bạn phải vắt óc suy nghĩ bởi độ khó tăng dần.
Tục ngữ Việt Nam có câu Cháy nhà ra mặt chuột (dị bản Cháy nhà mới ra mặt chuột).
Thành ngữ 'xỏ lá ba que' bắt nguồn từ một trò chơi có từ thời Pháp thuộc, sau đó được dùng để chỉ một kiểu người trong xã hội.
Tục ngữ Việt Nam có câu 'Người roi, voi búa'. Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (Vũ Dung - Vũ Thúy Anh - Vũ Quang Hào) giải thích: 'Quản voi thì dùng búa, dạy người thì dùng roi vọt (quan niệm giáo dục xưa)'. Từ điển từ và ngữ Việt Nam (GS Nguyễn Lân) giải thích: '(Quản tượng dùng búa đánh vào đầu voi). Đây là một chủ trương sai về giáo dục cho rằng dạy bảo phải dùng bạo lực'.
Tục ngữ Việt có câu Mưa không qua ngọ, gió chẳng đến mùi. Từ điển từ và ngữ Việt Nam (GS.NL) đưa ra dị bản 'mưa không qua ngọ, gió không qua mùi' và giải thích: 'Đây là kinh nghiệm của Nhân dân trong các trận bão, nhưng không hoàn toàn đúng', đồng thời chú giải 'Giờ ngọ và giờ mùi là vào buổi trưa'.
Lịch sử hơn 1.000 năm văn hiến đã hun đúc nên những giá trị cốt cách của người Hà Nội. Những nét đẹp văn hóa đó được thể hiện trong lối sống, nếp sinh hoạt, phong cách giao tiếp, ứng xử của mỗi người dân Thủ đô. Tự hào với truyền thống đó, người dân Thủ đô đang ngày ngày tiếp tục hoàn thiện nhân cách, lối sống của mình để từ đó góp phần xây dựng nên một hình ảnh chuẩn mực về 'người Hà Nội' thanh lịch, văn minh, hiện đại.
Về nghĩa bóng câu Trốn việc quan đi ở chùa, hầu như các nhà biên soạn từ điển đều cơ bản hiểu đúng, nhưng lại khá lúng túng, nhầm lẫn khi giải thích nghĩa đen:
Bắt đầu cơ duyên với tiếng Việt từ 2014, gần 10 năm theo học chuyên ngành từ các đại học ở Trung Quốc, Nhật Bản và từng khóc vì không thể phát âm, nghiên cứu sinh Hà Tuyết Giảo tiếp tục hành trình đam mê, tìm tòi và làm chủ ngôn ngữ này tại Việt Nam.
Biết cách kiềm chế những cơn cáu giận sẽ giúp chúng ta thực hành chế ngự cảm xúc xấu, mang lại sự bình yên trong thân tâm. Sau đây là một số cách mà bạn có thể tham khảo.
Xót người tựa cửa hôm mai/ Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ (Truyện Kiều). Thức khuya dậy sớm chuyên cần/ Quạt nồng ấp lạnh giữ phần đạo con (Ca dao).
PGS Nhà giáo ưu tú Chu Xuân Diên vừa bước vào tuổi cửu tuần. Ông được xem là nhà nghiên cứu văn hóa dân gian hàng đầu nước ta.
'Khéo khôn với tiền - Tránh những ưu phiền', cuốn truyện tranh đầu tiên về kiến thức tài chính cho gia đình Việt mang tới nhiều câu chuyện thú vị.
Chim giẻ cùi có tên khoa học là Urocissa Erythroryncha, có ngoại hình sặc sỡ và bắt mắt. Chúng phân bố khá rộng dọc theo các khu vực phía Bắc của tiểu lục địa Ấn Độ phía Tây dãy Himalaya, Myanma, Campuchia, Lào và Việt Nam.
Ngày 7-12, Khoa Văn học (Trường ĐH KHXH&NV TPHCM - ĐH Quốc gia TPHCM) tổ chức tọa đàm 'Dị hóa và đồng hóa trong dịch thuật từ văn học Việt Nam sang Anh ngữ'.
'Khéo khôn với tiền - Tránh những ưu phiền', cuốn truyện tranh đầu tiên về kiến thức tài chính cho gia đình Việt mang tới nhiều câu chuyện thú vị, những 'đơn thuốc' hữu hiệu để chữa trị tận gốc các căn bệnh liên quan đến sự hiểu biết về đồng tiền.
Các nhà biên soạn từ điển giải thích câu tục ngữ này như sau:
Cùng với các vị tiền bối lớp trước hay cùng thế hệ như Đào Duy Anh, Vũ Ngọc Phan, Nguyễn Văn Huyên, Nguyễn Đổng Chi, Cao Huy Đỉnh đến Đinh Gia Khánh, Tô Ngọc Thanh, Phan Đăng Nhật, Võ Quang Nhơn... Chu Xuân Diên là nhà nghiên cứu văn học dân gian và văn hóa dân gian (folklore) hàng đầu nước ta, góp phần khai phá, định hướng và giải quyết những vấn đề mang tính lý luận của ngành khoa học nhân văn đặc sắc và thú vị này...
Đây là các câu thành ngữ, tục ngữ của Việt Nam được sử dụng trong đời sống hàng ngày, dựa vào gợi ý từ bức ảnh dưới đây, hãy thử sức xem bạn đoán đúng bao nhiêu câu.
Từ cánh võng đưa, mẹ đã cho con một thế giới tuổi thơ đẹp như miền cổ tích, đưa con vào những giấc mơ thần tiên, đưa con đi cùng đất nước...
PGS-NGƯT Chu Xuân Diên là nhà nghiên cứu hàng đầu, nếu không nói là số 1 về văn học - văn hóa dân gian nước ta hiện nay, với gần 60 năm giảng dạy, nghiên cứu và xuất bản hơn 20 đầu sách.
Một số cuốn từ điển tiếng Việt chúng tôi có trong tay như Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê - Vietlex); Đại từ điển tiếng Việt (Nguyễn Như Ý chủ biên); Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (nhóm Vũ Dung), đều giải thích nghĩa bóng câu Cây ngay không sợ chết đứng là: ví người ngay thẳng, trung thực thì không có gì phải sợ sự gièm pha, vu khống, trù dập.
Trên bìa bốn cuốn 'Tục ngữ Việt Nam' do Nguyễn Cừ biên soạn và giới thiệu, có viết: 'Tục ngữ là sản phẩm tinh thần tập thể của nhân dân lao động. Đó là sự tổng kết cao nhất về kinh nghiệm sống, nhân sinh, ứng xử, đạo đức và cả trong lao động sản xuất, dự báo thiên nhiên' (NXB Văn học, 2008).
Tiếp theo kỳ trước, ở bài viết này, Tiến sĩ Bùi Trân Phượng tiếp tục đưa ra nhiều góc nhìn đáng chú ý về vấn đề giáo dục. Trong đó, chia sẻ quan điểm trước câu hỏi: giáo dục có thể nào là một ngành kinh doanh, Tiến sĩ Bùi Trân Phượng nói: 'Với tôi, giáo dục chỉ có thể là giáo dục không vì mục tiêu lợi nhuận. Lý do sống còn của nhà trường phải đừng là lợi nhuận mà là giáo dục. Điều đó không có nghĩa nó không làm ra lợi nhuận'.
Đó là cụm từ viết hoặc nói tắt của câu thành ngữ tiếng Việt 'danh có chính, ngôn mới thuận'. Trong cuốn từ điển 'Thành ngữ và tục ngữ Việt Nam' do nhóm tác giả Vũ Dung, Vũ Thúy Anh, Vũ Quang Hào biên soạn, Nhà xuất bản Văn hóa phát hành quý 1/2000, đã định nghĩa về câu thành ngữ này như sau: Được thừa nhận có đủ tư cách đứng ra giải quyết công việc hoặc nhận một trọng trách nào đấy. Tuy nhiên, suy rộng ra thì câu thành ngữ này còn có cách hiểu nôm na rằng: Một người bất kể là ai nhưng khi có được danh hiệu do một tổ chức chính thống nào đó thừa nhận thì tiếng nói mới dễ được người ta tôn trọng, tin và nghe theo. Nếu trái với thông lệ này có thể sẽ bị người đời xem thường và cho là 'không đủ tư cách phát ngôn'. Và một đám ô hợp lưu vong trong tổ chức khủng bố Việt Tân là những kẻ như vậy.
'Những công ty nhắm mắt làm ngơ trước quá trình chuyển đổi xanh có nguy cơ trở nên không còn phù hợp, trong khi những công ty thích ứng được sẽ tự khẳng định mình là người dẫn đầu thị trường trong tương lai. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp Việt Nam, việc đón nhận sự thay đổi này là cần thiết để duy trì khả năng cạnh tranh trong và ngoài nước', Chủ tịch EuroCham Gabor Flui nhấn mạnh.
Đây là một trong những thành ngữ mà các nhà nghiên cứu, biên soạn từ điển khá thống nhất trong cách giải thích nghĩa đen.
Phóng viên (PV): Thưa anh, chắc những ngày này anh cũng biết cả Hà Nội đang buồn bã nói về vụ cháy chung cư mini?
Có một câu tục ngữ Việt hiện tồn tại ít nhất ba dị bản, được các nhà sưu tầm, biên soạn từ điển thu thập và giải nghĩa (chúng tôi nhấn mạnh những chỗ khác nhau để bạn đọc dễ theo dõi): Đường ĐI hay TỐI, nói dối hay cùng; Đường TẮT hay TỐI, nói dối hay cùng; và Đường TẮT hay RỐI, nói dối hay cùng.
Từng động thái của Bùi Quỳnh Hoa đều nhanh chóng rơi vào tầm ngắm của cộng đồng mạng.
Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (GS Nguyễn Lân) giải thích: 'ăn trộm có tang, chơi ngang có tích Nói những kẻ gây rối trong xã hội'.
Câu tục ngữ Sượng mẹ, bở con được nhiều cuốn từ điển thu thập và đưa ra nhiều cách giảng rất khác nhau:
Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình khiến khán giả khó chịu vì liên tục mắc các sạn trong các tập phim mới nhất.
Sáng nay (9/9), Tổ chức giáo dục Trạng Nguyên đã chính thức ra mắt hệ thống giáo dục trực tuyến phiên bản 4.0 sau 8 năm phát triển.
Người xem tinh ý chỉ ra 'hạt sạn' trong phân cảnh Công chuẩn bị được đưa vào phòng phẫu thuật của Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình.
Một khi cảm nhận cách diễn đạt độc đáo trong thành ngữ, tục ngữ Việt Nam, tôi luôn nghĩ rằng, lời ăn tiếng nói trong dân gian cực kỳ chắt lọc, đâu ra đó, không thiếu cũng không thừa mảy may từ nào trong một câu, chính vì thế mới dễ nhớ và có khả năng lưu truyền, truyền miệng dài lâu.