Tài sản số tạo cơ hội đầu tư mới

Tại tọa đàm "Xây dựng khung pháp lý cho tài sản số" do báo Pháp luật Tp.HCM tổ chức, nhiều chuyên gia khẳng định đây là thời điểm cần thiết để công nhận và xây dựng khung pháp lý cho tài sản số (digital asset), bao gồm tài sản mã hóa (crypto asset). Theo dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số, tài sản số là sản phẩm công nghệ được tạo ra, phát hành, lưu trữ và chuyển giao bằng công nghệ blockchain, mang lại quyền sở hữu theo pháp luật dân sự và các quy định liên quan.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), dẫn số liệu từ Chainalysis cho thấy dòng vốn blockchain vào Việt Nam trong giai đoạn 2023-2024 đạt hơn 105 tỷ USD, với lợi nhuận gần 1,2 tỷ USD trong năm 2023. Theo cổng thanh toán Triple-A, Việt Nam hiện có hơn 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, xếp thứ 7 thế giới, với tỷ lệ 17% dân số, cao hơn mức trung bình toàn cầu là 6,5%. Đặc biệt, 85% người làm nghề tự do tại Việt Nam sở hữu crypto, trong đó hơn 34% chấp nhận thanh toán bằng tài sản này.

Tài sản số tạo cơ hội đầu tư mới đầy tiềm năng.

Ông Trung nhấn mạnh rằng khu vực này hiện ở "vùng xám" và Chính phủ mong muốn chuyển nguồn lực này vào nền kinh tế chính thức để khai thác hiệu quả. VBA cho rằng thí điểm sàn giao dịch tài sản số sẽ giúp minh bạch hóa dòng vốn hàng trăm tỷ USD, hỗ trợ tăng trưởng GDP, giảm rủi ro pháp lý, đồng thời mở rộng kênh huy động vốn và cơ hội đầu tư mới, đặc biệt thông qua việc token hóa tài sản thực (RWA).

Thực tế, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đang nghiên cứu khung pháp lý cho tài sản số, dự kiến hoàn thành trong tháng 3 theo chỉ đạo của Thủ tướng. Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số, dự kiến thông qua vào tháng 5, cũng khẳng định tài sản số là tài sản theo quy định pháp luật.

Hiệp hội Blockchain Việt Nam đề xuất Việt Nam nên học hỏi cách quản lý tài sản số từ các quốc gia phát triển như Mỹ hoặc các nước trong khu vực, đặc biệt là Thái Lan. Ông Trung cho biết, Thái Lan đã thí điểm token hóa trị giá 5 tỷ baht (hơn 148 triệu USD) và phát hành stablecoin trị giá 10 tỷ baht (hơn 296 triệu USD) được bảo chứng bằng trái phiếu chính phủ, cũng như thử nghiệm giao dịch Bitcoin và stablecoin tại đảo Phuket để kích thích du lịch và công nghiệp.

Tuy nhiên, vấn đề bảo vệ nhà đầu tư cần được quan tâm. Hiện tại, tranh chấp hoặc các sự cố như bị hack hệ thống khiến nhà đầu tư Việt Nam gặp khó khăn trong việc giải quyết quyền lợi. VBA cũng chia sẻ rằng một số sàn giao dịch không hợp tác, thiếu trách nhiệm với người dùng.

TS Lê Minh Phiếu, sáng lập LMP Lawyers, kiến nghị cần ưu tiên doanh nghiệp nội địa thành lập sàn giao dịch tài sản số. Với sàn quốc tế, nên yêu cầu đặt văn phòng đại diện hoặc máy chủ tại Việt Nam, giống như cách quản lý mạng xã hội. Ông Trần Huyền Dinh, CEO Alphatrue, cho biết Thái Lan quy định các sàn phải đặt trụ sở và có lãnh đạo cư trú tại quốc gia này.

Theo Hiệp hội Blockchain Việt Nam, việc công nhận tài sản số là cần thiết để tạo điều kiện huy động vốn, mở rộng cơ hội đầu tư và thu hút thêm nhiều đối tượng tham gia thị trường.

Bà Gracy Chen, CEO sàn Bitget, gợi ý Việt Nam nên ban hành các quy định về cấp phép, thuế, chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT). Đồng thời, cần tăng cường giám sát và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm nhằm bảo vệ lợi ích nhà đầu tư.

Việc xây dựng khung pháp lý cho tài sản số không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp cần thiết để khai thác tiềm năng từ dòng vốn hàng trăm tỷ USD vào nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, để phát triển thị trường này một cách minh bạch, bền vững, Chính phủ cần đảm bảo cân bằng giữa việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Những đề xuất như ưu tiên doanh nghiệp nội địa, tăng cường giám sát và xây dựng các quy định về cấp phép, thuế, chống rửa tiền sẽ là cơ sở quan trọng để Việt Nam bước vào kỷ nguyên tài sản số một cách chủ động và hiệu quả. Điều này không chỉ mở ra cơ hội đầu tư mà còn góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế số quốc gia.

Thanh Thanh