Tại sao 'tôn sư trọng đạo' mà lại… 'chuột chạy cùng sào mới vào sư phạm'?
Đại biểu đặt vấn đề về những mâu thuẫn giữa truyền thống và thực trạng ngành sư phạm khi thảo luận về dự thảo nghị quyết đột phá phát triển giáo dục.
Sáng 17-11, Quốc hội sau khi nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra đã thảo luận tại tổ về các dự luật và dự thảo nghị quyết.
Trong đó, có hai dự thảo của Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Đại biểu (ĐB) Lê Kim Toàn (đoàn Gia Lai) đã có một bài phát biểu đáng chú ý.
Đặc thù chưa đầy đủ
Bắt đầu từ việc tháo gỡ điểm nghẽn, ĐB Lê Kim Toàn đề cập đến phát triển nhân lực thông qua quy định dự kiến về cơ chế tuyển dụng và chính sách ưu đãi cũng như giao quyền cho các cơ sở giáo dục tự chủ quyền ký hợp đồng với các chuyên gia…
“Chính sách đặc thù trong phát triển nguồn nhân lực cho giáo dục đào tạo như thế này là chưa đầy đủ” - ĐB Lê Kim Toàn nói.
Theo ông, muốn có trò tốt trước hết thầy phải tốt. Muốn có thầy tốt thì trước hết đầu vào các trường sư phạm phải tốt. Bộ GD&ĐT và các ngành chức năng cần khảo sát đánh giá phổ điểm đầu vào của các trường sư phạm hiện nay so với các ngành nghề lĩnh vực khác xem chênh nhau như thế nào.
“Phải trả lời câu hỏi tại sao một đất nước hiếu học, tôn sư trọng đạo, bên cạnh “nhất tự vi sư, bán tự vi sư”, “muốn sang thì phải bắc cầu Kiều, muốn con hay chữ phải yêu mến thầy… thì lại có “nhất y, nhì dược, tạm được bách khoa, chuột chạy cùng sào thì mới vào sư phạm”. Tại sao lại có những điều mâu thuẫn như thế?” - ĐB Lê Kim Toàn đặt vấn đề.
ĐB Lê Kim Toàn nêu ra những mâu thuẫn ngay trong quan điểm, cách nhìn nhận về ngành sư phạm trong các câu tục ngữ. Ảnh: C.LUẬN
Phân tích thêm, ông Toàn nói vì có những ngành mà thi điểm bình quân 9 điểm một môn vẫn không đậu rồi mới đến ngành sư phạm tuyển đầu vào của các “máy đào tạo” ra các thế hệ thầy cô để đào tạo con em mình, không những cho giai đoạn này mà cho cả một quá trình phát triển đất nước.
Theo ĐB Lê Kim Toàn, nôm na là “sức hấp dẫn và sự lôi cuốn trong chọn lựa nghề nghiệp”. Ông cho rằng cần phải củng cố lại các cơ sở đào tạo thuộc ngành sư phạm, phải nâng cao chất lượng đào tạo.
“Các trường sư phạm ngày xưa như Sư phạm 1 Hà Nội, Sư phạm Vinh, Sư phạm Huế, Sư phạm Quy Nhơn cần được nhìn nhận lại. Thành lập các trường đại học đa ngành, đa lĩnh vực thì khoa sư phạm trong các trường đó như thế nào? Bây giờ sắp xếp lại, khoa sư phạm đã không còn mà thuộc khối khoa học xã hội nhân văn trong các trường thì có đúng không?” - ĐB Lê Kim Toàn nói.
Ưu đãi đặc biệt cho sinh viên sư phạm
Ông Lê Kim Toàn cũng đề nghị các trường sư phạm, các khoa sư phạm trong các đại học phải là trọng điểm vì đây chính là “cái máy đào tạo các thầy cô”, để các thầy cô đào tạo con người, đào tạo con em chúng ta, những chủ nhân tương lai của đất nước.
ĐB Toàn đặt vấn đề vào sư phạm có miễn học phí, có ký túc xá, thậm chí cấp học bổng để tạo sự hấp dẫn được không? Đồng thời, phải tăng cường đào tạo theo địa chỉ, theo đơn đặt hàng của các địa phương, ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cùng kết hợp để tăng sự hấp dẫn cho ngành sư phạm.
“Làm sao đảo ngược câu mà mọi người hay nói “nhất y, nhì dược, tạm được bách khoa, chuột chạy cùng sào mới vào sư phạm”. Bây giờ ngược trở lại trường sư phạm là nhất” - ĐB Lê Kim Toàn nói.
ĐB Lê Kim Toàn nói nếu đã coi giáo dục là quốc sách hàng đầu thì không có cơ chế đặc thù nào mà không làm được. Ảnh: C.LUẬN
Lục lại trí nhớ, ông Toàn cho biết trong số các trường đại học ở Paris (Pháp) thì trường đại học sư phạm Paris 6 là trường nổi tiếng nhất, có sức hấp dẫn nhất.
Nếu ở Việt Nam, việc đào tạo theo địa chỉ, theo tỉ lệ dân số, theo yêu cầu phát triển và khi ra trường thay vì tuyển dụng thì cử nhân sư phạm được phân công công việc như một số ngành đã và đang làm.
“Tại sao coi giáo dục là quốc sách hàng đầu mà ta không mạnh dạn ta làm? Thời chúng tôi học sư phạm ra, chúng tôi tốt nghiệp ra trường thì chúng tôi cũng tới trình diện và cũng được phân công” - ĐB Lê Kim Toàn kể.
Về chế độ đối với người làm trong ngành giáo dục, ĐB Lê Kim Toàn nói hiện chỉ mới gọi là “phụ cấp”. Ông đề nghị quy định thành lương theo hướng lương ngành giáo dục có hệ số cụ thể so với các ngành khác. “Ta đừng gọi là phụ cấp nữa” - ĐB Lê Kim Toàn nói.
Đối với học sinh, ĐB Lê Kim Toàn nói phát SGK miễn phí trong bậc phổ thông, miễn phí học phí bậc phổ thông là rất tốt. Vậy có thêm những chính sách gì nữa không?
“Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển không những hôm nay mà còn mai sau. Tôi nghĩ đầu tư cho người dạy, đầu tư cho người học không bao giờ thừa” - ĐB Lê Kim Toàn nói và cho rằng cơ sở vật chất phải được tăng cường, cả về hình thức ưu đãi và hỗ trợ đầu tư như với nhà ở xã hội.
“Đầu tư cho y tế, đầu tư cho việc học để nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, phục vụ phát triển đất nước thì không bao giờ thừa” - ĐB Lê Kim Toàn nói.
