Tầm quan trọng của vi chất dinh dưỡng đối với trẻ em

Vi chất dinh dưỡng bao gồm các vitamin tan trong nước (B, C); vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) và các chất khoáng như kẽm, sắt, i-ốt… Mỗi độ tuổi của trẻ sẽ có nhu cầu vi chất dinh dưỡng khác nhau. Khi cơ thể không được cung cấp đủ hàm lượng cần thiết, trẻ sẽ bị thiếu vi chất dinh dưỡng.

Vai trò của vi chất dinh dưỡng

Vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, đặc biệt là chiều cao. Trẻ em chỉ có thể khỏe mạnh, phát triển chiều cao và trí tuệ tốt khi được cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng.

Các vitamin và khoáng chất tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành và duy trì các bộ phận trong cơ thể. Đồng thời giúp tăng cường miễn dịch, nâng cao sức đề kháng để ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn.

Vi chất dinh dưỡng còn giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể và phục hồi các tế bào, mô bị tổn thương. Chúng tham gia vào quá trình tạo hormone, chuyển hóa và bài tiết. Tất cả các yếu tố này tác động trực tiếp đến sức khỏe và ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của trẻ. Khi được cung cấp đầy đủ vi chất dinh dưỡng, trẻ sẽ có nền tảng vững chắc để bảo vệ sức khỏe và phát triển tầm vóc, trí tuệ trong tương lai.

Vi chất dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển.

Hậu quả của thiếu vi chất dinh dưỡng

Thiếu vi chất dinh dưỡng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, làm suy giảm sức khỏe và năng suất học tập, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Thông thường khi trẻ có biểu hiện suy dinh dưỡng, biếng ăn, hay quấy khóc, thấp còi, mọc răng chậm, da xanh xao… thì cha mẹ mới đưa trẻ đi khám. Tuy nhiên, khi đó việc cải thiện tình trạng sức khỏe sẽ gặp nhiều khó khăn và những ảnh hưởng lâu dài khó có thể khắc phục.

Tùy vào loại vi chất dinh dưỡng thiếu hụt mà ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ em cũng khác nhau. Cụ thể:

Vitamin A: Vitamin A bảo vệ các biểu mô giác mạc, niêm mạc và da. Trẻ thiếu vitamin thường chậm lớn, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, viêm đường hô hấp, sởi… Nếu thiếu vitamin A nghiêm trọng có thể gây tổn thương mắt như quáng gà, khô mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không điều trị kịp thời.
Vitamin D và Canxi: Canxi chiếm 99% trong cấu tạo xương và răng, rất cần thiết cho quá trình phát triển chiều cao và thể chất của trẻ. Trẻ thiếu vitamin D và canxi dễ bị còi xương, mọc răng chậm, ngủ không ngon giấc…
Vitamin B: Các vitamin nhóm B giúp chuyển hóa năng lượng và duy trì sức khỏe hệ thần kinh. Trẻ thiếu vitamin B dễ bị phù, rối loạn tiêu hóa, biếng ăn và ít vui vẻ.
Sắt: Sắt là thành phần quan trọng của huyết sắc tố, tham gia vào cấu tạo hồng cầu và vận chuyển oxy. Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu, khiến trẻ xanh xao, niêm mạc môi, lưỡi, mắt nhợt nhạt, chậm phát triển chiều cao và cân nặng. Trẻ thiếu sắt cũng thường kém hoạt bát, thiếu tập trung và hay buồn ngủ. Thiếu sắt nặng sẽ khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, tiêu hóa.
Kẽm: Là vi chất quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch, chuyển hóa năng lượng. Trẻ thiếu kẽm sẽ bị hiếu hụt enzyme tiêu hóa, dẫn đến biếng ăn, khó tiêu, suy giảm hệ miễn dịch và dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp. Trẻ cũng có thể chậm phát triển tâm thần, vận động, chiều cao và dậy thì.
I- ốt: I-ốt cần thiết cho việc tổng hợp hormone tuyến giáp, duy trì thân nhiệt và tham gia vào quá trình phát triển não bộ và hệ thần kinh của trẻ trong thời kỳ bào thai. Thiếu i-ốt sẽ làm giảm phát triển thể lực và trí tuệ, giảm trí thông minh và chỉ số IQ giảm 10 - 15 điểm. Trẻ thiếu i - ốt có thể học kém và thậm chí trở nên đần độn.
Vitamin C: Thiếu vitamin C khiến trẻ sẽ chậm liền vết thương, dễ bị chảy máu răng, sưng nướu và thường xuyên mắc các bệnh vặt.

Tóm lại: Mặc dù vi chất dinh dưỡng là những chất cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ, nhưng nếu thiếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Vì chúng tham gia vào cấu tạo của hầu hết tế bào, nên thiếu vi chất dinh dưỡng thường để lại hậu quả nặng nề.

Việc bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ thông qua các bữa ăn đa dạng và phối hợp nhiều loại thực phẩm là rất quan trọng. Các bậc phụ huynh nên lựa chọn thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng như:

Sắt có nhiều ở lòng đỏ trứng gà, tim, gan.
Kẽm có nhiều trong sò, củ cải, đậu hà lan, đậu nành, lòng đỏ trứng gà.
Can xi có nhiều trong hải sản, sữa, tôm, cua, trai ốc.
Vitamin D được cung cấp chủ yếu qua việc tiếp xúc với ánh nắng và các thực phẩm như dầu cá, trứng, gan.
Vitamin nhóm B có nhiều trong gạo, các loại đậu, thịt gà, rau lá xanh thẫm, chuối, sữa, pho mát.

Ngoài ra, bổ sung bữa ăn phụ với các loại hoa quả hay bánh giàu vi chất và kẽm sẽ giúp cung cấp vi chất dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ.

BS. Nguyễn Minh Ngọc