Tầm soát sớm để phát hiện nhồi máu cơ tim kịp thời

ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Phó khoa Tim mạch Can thiệp, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, một ngày sau ca can thiệp tái thông động mạch liên thất trước, ông Sơn (ngụ Đắk Lắk) tươi tỉnh, khỏe khoắn, sinh hoạt bình thường như lúc chưa nhập viện.

Các bác sỹ đang thực hiện can thiệp tim mạch cho bệnh nhân.

Siêu âm kiểm tra ghi nhận stent nở trọn áp sát thành mạch. Dòng chảy qua động mạch liên thất trước trơn tru, tưới máu đầy đủ cho cơ tim.

Trước đó một ngày, ông Sơn xuất hiện cơn đau thắt ngực điển hình của bệnh mạch vành. Cơn đau ngay giữa ngực kèm vã mồ hôi, xuất hiện khi nghỉ, mỗi cơn kéo dài hơn 15 phút, lặp lại ba lần. Ông đến bệnh viện địa phương cấp cứu, xét nghiệm men tim tăng cao. Sau khi sơ cứu, ông được chuyển đến bệnh viện Tâm Anh.

Bác sỹ Dương Thanh Trung, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM thông tin, ông Sơn nhập viện trong trạng thái tỉnh táo, đau ngực từng cơn nghi nhồi máu cơ tim.

Kết quả chụp mạch vành cấp cứu xác định động mạch liên thất trước gần tắc hoàn toàn, dòng chảy qua đây bị chặn gần hết. Nhánh mạch máu chính nuôi tim không thể cung cấp đủ lượng máu cho cơ tim, tình trạng này kéo dài có thể gây suy tim cấp, thậm chí ngưng tim, vỡ tim bất cứ lúc nào.

Khai thác tiền sử bệnh, bác sỹ ghi nhận ông Sơn không có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch. Nhiều năm nay ông tuân thủ lối sống lành mạnh như tập thể dục đều đặn, không hút thuốc lá, không rượu bia, chế độ ăn có lợi cho tim mạch.

Ông không có bệnh nền, chỉ tăng huyết áp nhẹ kiểm soát tốt bằng thuốc. Vì thế, ông rất bất ngờ với chẩn đoán nhồi máu cơ tim do bệnh mạch vành.

Bác sỹ Minh lý giải, các yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch vành được chia thành hai loại: Không thể kiểm soát và có thể kiểm soát.

Nhóm không thể kiểm soát gồm nguyên do tuổi tác (càng lớn tuổi, khả năng bị hẹp mạch vành càng tăng) và tiền sử gia đình (có cha hoặc anh trai trước 55 tuổi, mẹ hoặc chị gái trước 65 tuổi được chẩn đoán bệnh tim).

Nhóm có thể kiểm soát gồm lối sống không lành mạnh (hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa hoặc carbohydrate tinh chế), thừa cân béo phì, không kiểm soát tốt bệnh nền…

Khả năng ông Sơn hẹp mạch vành mạn tính do tuổi tác, tăng huyết áp, bệnh diễn tiến âm thầm qua nhiều năm, đến khi mạch vành tắc gần hết mới bộc lộ triệu chứng.

Bác sỹ Trung khuyến cáo bệnh mạch vành không chừa một ai, từ người lớn tuổi cho đến người trẻ dưới 45 tuổi, từ người có nhiều yếu tố nguy cơ đến những người duy trì lối sinh hoạt lành mạnh như ông Sơn.

Điều nguy hiểm là bệnh thường không gây ra các triệu chứng rõ rệt cho đến khi diễn tiến nặng, thậm chí biến chứng nhồi máu cơ tim cấp. Chính vì thế, việc tầm soát và phát hiện sớm đóng vai trò tiên quyết trong điều trị bệnh và ngăn ngừa biến chứng.

Không thể ngăn ngừa tuyệt đối bệnh mạch vành nhưng có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và ngăn bệnh trở nên tồi tệ hơn. Mỗi người nên bỏ thuốc lá dù mới hút hay đã hút nhiều năm; xây dựng thực đơn ăn uống lành mạnh cho tim hạn chế thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, thức ăn mặn, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn;

Ưu tiên thức ăn hấp/luộc, trái cây và rau xanh, các loại cá béo, dầu ô liu, thịt nạc…; ngủ đủ giấc, từ 7-9 giờ mỗi đêm; giữ cân nặng hợp lý (BMI < 23); hạn chế sử dụng rượu bia; tập thể dục 150 phút/tuần, các bài tập tốt cho bệnh tim mạch là đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga…;

Tầm soát sớm bệnh mạch vành (đặc biệt là những người có nhiều yếu tố nguy cơ) để phát hiện bệnh sớm và có hướng xử lý kịp thời.

D.Ngân