Tận dụng lợi thế để phát triển bền vững

Ở tầm vĩ mô, chuyển đổi xanh đang được xác định là động lực đột phá và là ưu tiên hàng đầu trong các chính sách phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tới. Với Huế, địa phương có bề dày văn hóa, lịch sử và di sản, được biết đến như một thành phố du lịch, thành phố xanh, thì việc phát triển bền vững, phát triển xanh càng phải được chú trọng.

Để phát triển xanh và bền vững cần có sự định hình trong tư duy phát triển. Huế đang thực hiện khá tốt điều này với việc định hình mục tiêu không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng, xây dựng mô hình phát triển thân thiện với môi trường. Trên nền tảng đó, thành phố cần xác lập bài toán cơ cấu kinh tế hợp lý với định hướng này; xây dựng cơ chế thí điểm “tự làm, tự quyết, tự chịu trách nhiệm” trong quy hoạch chuyển đổi xanh. Đồng thời, xây dựng các cơ chế thí điểm tạo ra những sản phẩm, dịch vụ không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang lại lợi ích cho cộng đồng và hệ sinh thái.

Trong thu hút đầu tư, Huế cần định hình rõ hơn các chính sách về đầu tư xanh, xác định rõ tiêu chuẩn, tiêu chí xanh của thành phố, thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sạch vào sản xuất, giảm thiểu phát thải, sử dụng hiệu quả tài nguyên và năng lượng tái tạo. Thành phố phải hành động và cam kết xây dựng Huế thành hình mẫu một thành phố đặc sắc đáng đến và đáng sống, thành phố sinh thái văn hóa.

Đồng thời, vận dụng sáng tạo các Nghị quyết của Bộ Chính trị: NQ57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; NQ59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; NQ66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; NQ68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân. Qua đó, vừa có thể tận dụng lợi thế, vừa phát huy nội lực đưa Huế phát triển nhanh, bền vững.

Sau sáp nhập, cục diện mới mở ra nhiều tiềm năng phát triển mới cho khu vực miền Trung, với đặc thù dải đất hẹp, hơn một nửa diện tích là đồi núi, chỉ còn một phần nhỏ ven biển bằng phẳng cho phát triển đô thị. Vì thế, khu vực này không thể áp dụng mô hình vùng đô thị hướng tâm với các vệ tinh bao quanh như ở miền Bắc hay miền Nam. Mô hình phù hợp nhất cho Huế trong tương quan liên kết với Đà Nẵng và Quảng Trị chính là vùng đô thị tuyến, liên kết chặt chẽ với nhau để cùng phát triển.

Trong trục tuyến đó, Huế giữ vai trò trung tâm cùng với Đà Nẵng ở phía nam và kết nối với Quảng Trị ở phía bắc, hình thành chuỗi đô thị ven biển đa bản sắc Đồng Hới - Đông Hà - Quảng Trị - Huế - Chân Mây - Lăng Cô - Đà Nẵng - Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai. Vùng đô thị tuyến này được gắn kết bằng hệ thống hạ tầng chiến lược đa phương thức: Cao tốc, quốc lộ, đường sắt, đường sắt cao tốc, đường thủy, cùng với cụm cảng biển Chân Mây - Liên Chiểu và cụm sân bay Phú Bài - Đà Nẵng - Chu Lai.

Để khai thác và tận dụng được mô hình vùng đô thị tuyến trong phát triển, trước mắt, Huế cần tăng cường đầu tư hạ tầng liên kết, huy động các nguồn lực đầu tư công, đầu tư tư nhân… để sớm hoàn thiện hạ tầng kết nối. Phát huy cơ chế, chính sách đặc thù của Trung ương nhằm tạo môi trường đầu tư minh bạch, hấp dẫn, thu hút nguồn lực trong và ngoài nước.

Cùng với đó, Huế phải đẩy mạnh quy hoạch đô thị mới gắn với bảo tồn di sản theo hướng xanh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, cũng cần khai thác lợi thế về giáo dục, y tế, văn hóa để hình thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu đặc thù phục vụ cả miền Trung. Với tầm nhìn phát triển theo mô hình đô thị tuyến, cùng sự phối hợp chiến lược với Đà Nẵng và Quảng Trị, Huế có thể khẳng định vai trò cực tăng trưởng mới của miền Trung.

Với vị trí trung tâm vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, về mặt giao thương, Huế có lợi thế sở hữu cảng biển nước sâu Chân Mây - Lăng Cô, sân bay Quốc tế Phú Bài, giao thông kết nối xuyên suốt là điểm nhấn. Cùng với đó, tiềm năng riêng có về di sản văn hóa, lịch sử, giáo dục, dư địa đầu tư lớn sẽ tạo động lực cho sự phát triển, nhất là các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, y tế, công nghiệp xanh, công nghiệp không khói, khoa học công nghệ.

Huế cần phát huy được nội lực với những ưu thế vừa nêu để hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, kinh tế tri thức, dịch vụ chất lượng cao. Cùng với đó, các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch cũng cần được quan tâm nhiều hơn. Đồng thời, tập trung thu hút những doanh nghiệp lớn hoạt động trong những ngành mũi nhọn như: Y tế, giáo dục, du lịch, công nghiệp công nghệ cao, các khu đô thị theo hướng xanh, bền vững; nguồn nhân lực chất lượng cao tạo ra lợi thế cạnh tranh so với khu vực, tạo sức hút và hiệu ứng lan tỏa.

Huế cũng cần tận dụng được ngoại lực để thúc đẩy phát triển. Trong đó, việc liên kết, tận dụng lợi thế của hai cửa ngõ phía bắc, nam là Quảng Trị, Đà Nẵng để phát triển, tạo được thế đối xứng giữa hai đầu đất nước. Muốn vậy, Huế cần quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng giao thông và logistics kết nối với các địa phương. Đồng thời, sớm xây dựng các chương trình liên kết vùng trong quy hoạch, xây dựng, đô thị, nông nghiệp, đào tạo nhân lực để hỗ trợ liên kết phát triển bền vững cho Huế.