Tăng sức hấp dẫn cho xe buýt

Tình hình ùn tắc giao thông phức tạp ảnh hưởng không nhỏ đến công tác vận hành và chất lượng dịch vụ xe buýt. (Ảnh Hà Thu)

Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Thái Hồ Phương cho biết, năm 2022, hoạt động vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn Hà Nội phải đối mặt với nhiều khó khăn. Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp vào đầu năm 2022, nhu cầu đi lại của người dân giảm nhiều. Dịch bệnh cũng làm cho hệ thống xe buýt chỉ được phép hoạt động với 50% công suất từ ngày 1/1 đến 12/2/2022 và điều chỉnh giảm 15% công suất từ ngày 16/3/2022 đến nay.

Tình hình ùn tắc giao thông phức tạp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến công tác vận hành và chất lượng dịch vụ. Trong năm 2022 có tới 5.046 lượt xe phải bỏ bến do tắc đường (chiếm 0,08%); thời gian chuyến đi của hành khách chưa được bảo đảm do xe buýt không có làn đường riêng, phải vận hành trong dòng giao thông hỗn hợp. Thống kê cho thấy, sản lượng vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt năm 2022 đạt 340 triệu lượt hành khách (tăng 67,7% so với cùng kỳ năm 2021), trong đó buýt trợ giá đạt 334 triệu lượt hành khách (tăng 72% so với cùng kỳ năm 2021). “Sản lượng đã có dấu hiệu phục hồi song còn chậm và chưa đạt được như kỳ vọng, dẫn đến chỉ tiêu tỷ lệ vận chuyển hành khách công cộng của năm 2022 chỉ đạt 18,5%, không đạt được so với kế hoạch đề ra là từ 21,5 đến 23%”, ông Thái Hồ Phương nói.

Lãnh đạo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố chỉ ra một loạt các nguyên nhân khiến hành khách có xu hướng xa rời xe buýt để sử dụng phương tiện cá nhân như chất lượng dịch vụ xe buýt chưa được bảo đảm; thời gian chuyến đi kéo dài, nhất là vào những khung giờ cao điểm; mức độ thân thiện, thái độ ứng xử của một bộ phận lái xe, nhân viên phục vụ còn chưa đúng mực, gây ra những thiện cảm không tốt.

Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) Nguyễn Thủy chia sẻ, hạ tầng dành riêng cho xe buýt là yếu tố quyết định đến sản lượng khách. Hiện nay, ùn tắc giao thông diễn biến phức tạp ở nhiều nơi, khiến lộ trình vận hành của xe buýt kéo dài. Thời gian đi lại quá dài là nguyên nhân lớn khiến người dân quay lưng với xe buýt.

Theo Giám đốc Sở Giao thông vận tải Nguyễn Phi Thường, sau dịch Covid-19, sản lượng xe buýt Hà Nội hồi phục nhanh, nhưng có điều đáng lo ngại là một lượng lớn hành khách trung thành của xe buýt có xu hướng chuyển sang phương tiện cá nhân. Thống kê cho thấy, năm 2022, Hà Nội có khoảng 350 nghìn xe máy và ô-tô đăng ký mới, lượng phương tiện cá nhân tăng đột biến so với các năm trước đó.

Giám đốc Công ty cổ phần Xe khách Hà Nội Đỗ Văn Huy nêu thực tế khó khăn của các doanh nghiệp buýt hiện nay là khi đấu thầu, giá dự toán một lít dầu diesel nguyên liệu chỉ từ 12 nghìn đến 17 nghìn đồng, nhưng có thời điểm giá nhiên liệu tăng gấp đôi khiến doanh nghiệp rất khó khăn. Do đó, doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý nhà nước có phương án hỗ trợ phù hợp. Phó Tổng Giám đốc Transerco Nguyễn Thủy cũng cho biết, hiện đơn vị đang thiếu khoảng 400 lao động trực tiếp lái xe và bán vé.

Năm 2023, Tổng công ty sẽ triển khai các khóa đào tạo chuyên đề về nâng cao chất lượng dịch vụ, đề nghị liên ngành hỗ trợ các khóa đào tạo chung cho nhân viên như mời lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông vận tải tham gia giảng dạy cho đội ngũ này. “Chúng tôi cũng đề nghị cơ quan quản lý nhà nước thành lập tổ công tác liên ngành tiến hành rà soát, giải quyết các vướng mắc về hạ tầng để sắp xếp lại nhà chờ xe buýt, điểm chờ xe buýt hợp lý, tránh lấn chiếm. Đồng thời tiếp tục khảo sát, hợp lý hóa lộ trình các tuyến buýt nhằm tránh khu vực ùn tắc giao thông, giảm thời gian chuyến đi của hành khách”, ông Thủy kiến nghị.

Chia sẻ với khó khăn của các doanh nghiệp xe buýt của thành phố, nhất là trong ba năm chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 và biến động giá nhiên liệu, nhưng lãnh đạo Sở Giao thông vận tải cho rằng, doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu sống còn của mình là hành khách. Sản lượng khách sụt giảm, các doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên. “Hiện vẫn có doanh nghiệp muốn được điều chỉnh khối lượng, tăng tiền trợ giá, còn thì không quan tâm có hành khách hay không”, ông Nguyễn Phi Thường nêu vấn đề và cho biết, thời gian tới, Sở Giao thông vận tải sẽ điều chỉnh, thậm chí dừng các tuyến không hiệu quả, không thể để tình trạng có tuyến trợ giá đến 95-96%, lãng phí ngân sách nhà nước.

Sắp tới, Hà Nội cũng sẽ xây bộ tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ, hiệu quả của các tuyến buýt dựa trên: sản lượng, doanh thu, trợ giá... Với các giải pháp đồng bộ như vậy, xe buýt Thủ đô mới có thể hy vọng thu hút khách trở lại.

Khải Hưng