Tạo động lực phát triển vùng dược liệu trà hoa vàng
Với khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi cho phát triển cây dược liệu, những năm qua, huyện Sóc Sơn đã mở rộng vùng trồng trà hoa vàng - loại cây có giá trị kinh tế cao. Không chỉ sản xuất, địa phương còn đẩy mạnh liên kết trồng trọt - tiêu thụ...

Hội Nông dân thành phố thăm mô hình chế biến, tiêu thụ trà hoa vàng Hakodae Orgavina. Ảnh: Sơn Tùng
Lợi ích kép
Nhờ cách làm bài bản, Sóc Sơn đang dần hình thành các vùng chuyên canh khép kín, đưa sản phẩm trà hoa vàng trở thành thương hiệu đặc trưng...
Theo các nhà nghiên cứu, trà hoa vàng có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Loài cây này có thể ức chế sự phát triển của khối u tới 33,8%, vượt mức tiêu chuẩn 30% trong điều trị ung thư... Theo Giám đốc Trung tâm Doanh nghiệp hội nhập và phát triển Phạm Thị Lý, trà hoa vàng là loài cây quý hiếm, có giá trị kinh tế cao, vừa có thể lấy hoa và lá làm dược liệu, vừa trồng làm cây cảnh hay đồ uống cao cấp. Trà hoa vàng còn có khả năng phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh về huyết áp, tim mạch, tiểu đường, u bướu...
Đây cũng là cây trồng thích hợp dưới tán rừng, phù hợp điều kiện tự nhiên của huyện Sóc Sơn. Trà hoa vàng dần trở thành sản phẩm chủ lực, mang lại lợi ích kép: Bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế nông nghiệp tại địa phương.

Giống cây trà hoa vàng Hakodae Orgavina được huyện Sóc Sơn công bố lưu hành trên địa bàn. Ảnh: Sơn Tùng
Năm 2020, khi triển khai Dự án bảo tồn nam dược nhất dương sinh tại Sóc Sơn, bà Phạm Thị Lý và các cộng sự tại Liên hiệp Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ và dược liệu Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội đã lựa chọn một số loài cây dược liệu trong Sách đỏ Việt Nam để trồng dưới tán rừng Nam Sơn, hướng tới xây dựng mô hình đa hệ sinh học dược liệu. Trong số đó, trà hoa vàng bản địa Tam Đảo được bà Phạm Thị Lý chú trọng phát triển.

Hội Nông dân thành phố thăm mô hình chế biến, tiêu thụ trà hoa vàng Hakodae Orgavina. Ảnh Sơn Tùng
Dựa trên những nghiên cứu trước đó của Phó Giáo sư Trần Ninh, nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn Thực vật, Khoa Sinh học (Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) - nhóm nghiên cứu nhận thấy trà hoa vàng Hakodae trồng tại Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) cho hương thơm đậm, chất lượng vượt trội.
Từ những cây trà hoa vàng cổ thụ hàng trăm năm tuổi sưu tầm được, bà Phạm Thị Lý cùng các cộng sự đã tuyển chọn hạt giống quý, ươm trồng, chăm sóc bằng phương pháp hữu cơ vi sinh. Sau quá trình nghiên cứu, nhóm chính thức công bố lưu hành giống Hakodae Orgavina (Hakodae là loài trà bản địa Tam Đảo, còn Orgavina là viết tắt của giải pháp hữu cơ vi sinh Việt Nam). Giống trà này đã được cấp phép lưu hành, đáp ứng điều kiện trồng trọt và phát triển theo quy định.
Tạo chuỗi sản xuất khép kín
Nhằm nâng cao hiệu quả phát triển mô hình cây dược liệu trà hoa vàng, UBND xã Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) phối hợp với Liên hiệp Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ và dược liệu Việt Nam và Công ty TNHH Ngọc Dần xây dựng chương trình liên kết chuỗi sản xuất, chế biến, bao tiêu trà hoa vàng Hakodae Orgavina với sự tham gia của 1.765 nông dân xã Nam Sơn, tạo chuỗi sản xuất khép kín, đồng bộ: Canh tác - chế biến - tiêu thụ.

Cùng với xây dựng vùng trồng chất lượng cao, các đơn vị còn đầu tư công nghệ chế biến nhằm đa dạng hóa sản phẩm trà hoa vàng. Ảnh: Sơn Tùng
Bà Mai Thị Dần, đại diện hộ kinh doanh tham gia chuỗi liên kết, đảm nhận khâu chế biến và tiêu thụ sản phẩm trà hoa vàng Nam Sơn chia sẻ, việc tham gia chuỗi liên kết giúp các hộ có nguồn nguyên liệu ổn định, đạt tiêu chuẩn chất lượng để chế biến sản phẩm từ trà hoa vàng. Quá trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ từ khâu trồng trọt đến thành phẩm, giúp nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường. Thông qua chuỗi liên kết, các hộ có cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ, đưa trà hoa vàng Nam Sơn đến với nhiều khách hàng hơn, từng bước khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước, hướng tới xuất khẩu.
Cũng theo bà Dần, để phát huy tiềm năng cây trà hoa vàng, các hộ dân rất cần sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, các đơn vị chuyên môn trong chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn quy trình chế biến đạt chuẩn và xúc tiến thương mại...

Trong quá trình xây dựng và mở rộng vùng trà hoa vàng tại Sóc Sơn, Hội Nông dân thành phố Hà Nội luôn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất và kết nối các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia chuỗi liên kết. Ảnh: Sơn Tùng
Đánh giá cao sự phối hợp giữa các bên trong triển khai chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ trà hoa vàng Hakodae Orgavina, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Hà Nội Phạm Hải Hoa cho biết, Hội luôn đồng hành với các tổ chức, doanh nghiệp và nông dân trong phát triển sản phẩm nông sản đặc thù, tạo đầu ra ổn định. Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Hà Nội Phạm Hải Hoa đề nghị các đơn vị liên quan tăng cường hỗ trợ kỹ thuật, xúc tiến thương mại, kêu gọi đầu tư, mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm trà hoa vàng Nam Sơn nói riêng và nông sản Thủ đô nói chung.
Bên cạnh đó, Hội đẩy mạnh hỗ trợ kỹ thuật canh tác, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình độ sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, đồng thời kêu gọi đầu tư để mở rộng vùng nguyên liệu. Tiếp tục cùng nông dân, doanh nghiệp thúc đẩy hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ, từng bước đưa Sóc Sơn trở thành vùng trồng dược liệu trọng điểm của Thủ đô, góp phần cải thiện đời sống người dân và phát triển kinh tế nông thôn...