Tạo hành lang pháp lý, chính sách đột phá để phát triển điện ảnh Việt Nam
Việc sửa đổi Luật Điện ảnh nhằm tạo hành lang pháp lý và chính sách đột phá, có tầm nhìn dài hạn để phát triển điện ảnh Việt Nam.
Ngày 22/3, tại Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi). Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: Việc sửa đổi Luật Điện ảnh nhằm tạo hành lang pháp lý và chính sách đột phá, có tầm nhìn dài hạn để phát triển điện ảnh Việt Nam với tư cách vừa là một ngành văn hóa, nghệ thuật, vừa là một ngành kinh tế trong bối cảnh kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Nhất trí hậu kiểm đối với phim phổ biến trên không gian mạng
Về sản xuất phim sử dụng ngân sách Nhà nước, theo quy định của dự thảo Luật, các hình thức sản xuất phim sử dụng ngân sách Nhà nước bao gồm giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu. Việc giao Chính phủ quy định tiêu chí cụ thể về giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu là phù hợp với tính chất, nội dung từng đề tài sản xuất phim, đồng thời bảo đảm phù hợp với pháp luật về đấu thầu.
Về phương án hậu kiểm với phim phổ biến trên không gian mạng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, đa số đại biểu đồng tình phương án hậu kiểm với phim phổ biến trên không gian mạng.
Một số đề nghị cấp phép phân loại phim, hoặc phân loại đối với phim có yếu tố về chính trị, quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục phương án hậu kiểm đối với phim phổ biến trên không gian mạng đã được Chính phủ cân nhắc, đánh giá tác động, phù hợp với thực tiễn.
Phương án này khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ hai (tháng 10/2021) đã được đa số đại biểu đồng tình. Thực tế, phim có yếu tố quốc phòng, an ninh rất khó xác định trước khi phổ biến trên không gian mạng.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh.
Do vậy, Thường trực Ủy ban Văn hóa Giáo dục tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu quy định thống nhất tại dự luật là hậu kiểm đối với phim phổ biến trên không gian mạng. Để đảm bảo quản lý Nhà nước, dự thảo bổ sung quy định về trách nhiệm, biện pháp quản lý, ngăn chặn, xử lý vi phạm với tổ chức, cá nhân phổ biến phim trên không gian mạng.
Cụ thể, tổ chức, cá nhân chỉ được phổ biến phim có giấy phép phân loại hoặc được biên tập, cấp quyết định phát sóng; cho hiển thị mức phân loại phim, cảnh báo; dừng việc phổ biến phim khi có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền...
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, dự luật cũng quy định cá nhân, tổ chức phổ biến phim trên không gian mạng phải thực hiện các biện pháp kỹ thuật cần thiết để cha, mẹ, hoặc người giám hộ tự kiểm soát, quản lý, bảo đảm trẻ em xem phim phù hợp với độ tuổi; cung cấp công cụ để người sử dụng phản ánh về nội dung phim vi phạm với cơ quan quản lý Nhà nước và tổ chức có liên quan. Tổ chức, cá nhân phổ biến phim trên không gian mạng phải thông báo với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để kiểm soát...
Định nghĩa về phim phải ngắn gọn, câu từ dễ hiểu
Thảo luận tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, Việt Nam ngày càng hội nhập sâu với thế giới, nhất là trên không gian mạng đã khác so với trước đây.
Cho nên Luật cũng phải đáp ứng với những đổi mới của thế giới. Về phân loại phim, dự thảo luật đưa tương đối ổn nhưng trong thực tế có nhiều thuật ngữ, đó là phim video, phim ngắn, phim hoạt hình, phim hành động, phim lâm lý xã hội, phim tình cảm, phim kinh dị... Cần xem thế giới định nghĩa về phim như thế nào để ta có định hướng.
“Chính sách của Nhà nước về các loại phim này cũng phải khác nhau, ví dụ phim hoạt hình cho trẻ em có cần phải ưu tiên không, phim kinh dị hay phim bạo lực như thế nào. Nhiều ý kiến cho rằng luật quá chung chung. Có lẽ cũng cần rà soát lại cho bớt lại tình trạng luật khung, luật ống, nói thì rất hay nhưng làm không được”, Chủ tịch Quốc hội nêu ý kiến.
Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, Điều 32 về phân loại phim có nêu: “Phim được phân loại theo nội dung để phổ biến phù hợp với độ tuổi nhưng dùng nhiều ký hiệu như P, T18, T16, T13 là như thế nào? Ghi tên phim cần đơn giản, thế giới và ngay cả trên mạng Internet họ ký hiệu là Phim 18+, 16+, 13+ (nghĩa là phim cho người trên 18 tuổi, trên 16 tuổi, trên 13 tuổi). Trong Luật cần diễn đạt câu từ sao cho dễ hiểu”, Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng về cách diễn đạt trong Luật Điện ảnh (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp.
Kết luận Phiên họp cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi), Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng: Luật đã tiếp thu nghiêm túc nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội, đạt được sự đồng thuận cao. Tuy nhiên, để tránh tình trạng Luật nêu chung chung, Ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra cần tiếp tục làm rõ: Thứ nhất về chính sách phát triển điện ảnh, khung điện ảnh phải cần rà soát lại. Thứ hai, quy định về điện ảnh với nước ngoài cần thực hiện theo điều ước quốc tế. Thứ ba, về quy định Quỹ phát triển điện ảnh tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thêm. Thứ tư, việc phổ biến phim trên không gian mạng, việc hậu kiểm là cơ sở tốt trong vấn đề kiểm soát, kiểm duyệt phim. Thứ năm, về quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh, nhiều ý kiến cho rằng còn nhiều ý kiến khác nhau chưa đồng tình… cho nên Ban soạn thảo luật và cơ quan thẩm tra cần xem lại.
