Tạo môi trường thu hút đầu tư các dự án ngoài ngân sách

Khu du lịch The Nordic Village - Không gian Bắc Âu, xã Vân Hồ.

Toàn tỉnh hiện có 3.942 doanh nghiệp hoạt động, tổng vốn đăng ký hơn 70.733 tỷ đồng. Trong 6 tháng qua, tỉnh phê duyệt 14 dự án đầu tư mới ngoài ngân sách, tổng vốn gần 10.000 tỷ đồng; điều chỉnh 15 dự án, tăng vốn gần 1.000 tỷ đồng. Các dự án tập trung vào chế biến nông sản, vật liệu xây dựng, hạ tầng khu công nghiệp, năng lượng tái tạo phù hợp định hướng phát triển xanh, bền vững.

Dự án “Bảo quản, chế biến và sản xuất sản phẩm nông sản” do Công ty cổ phần Musa Green đầu tư tại xã Mường Bú đang được đẩy nhanh tiến độ, với tổng vốn 15 tỷ đồng, quy mô hơn 18.000 m², mục tiêu sản xuất 1 triệu m³ sợi chuối, chế biến 4.000 - 6.000 tấn nông sản mỗi năm, doanh thu khoảng 20 tỷ đồng/năm. Ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Công ty, cho biết: Được tỉnh và địa phương hỗ trợ pháp lý, bàn giao mặt bằng, hiện đơn vị đang lắp ráp dây chuyền, chạy thử nghiệm, phấn đấu vận hành trong quý IV/2025. Khi hoạt động, nhà máy sẽ bao tiêu khoảng 200 ha chuối, tạo việc làm thường xuyên cho 40 lao động địa phương.

Tại Khu công nghiệp Mai Sơn, Công ty CP sản xuất thương mại đầu tư VFI đang triển khai Nhà máy ngũ cốc ăn liền và hoa quả sấy, vốn đầu tư 70 tỷ đồng, công suất 4.120 tấn/năm. Ông Lê Toàn Thắng, Giám đốc nhà máy, cho biết: Dự án khởi công ngày 18/3/2025, dự kiến hoàn thành, vận hành từ 15/9/2025. Doanh nghiệp mong tỉnh hỗ trợ liên kết vùng nguyên liệu, tạo thuận lợi về thủ tục để yên tâm đầu tư lâu dài.

Với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền địa phương, 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của tỉnh đạt 16.541 tỷ đồng (theo giá so sánh 2010), tăng 8,76%; thu ngân sách nhà nước đạt khoảng 2.432 tỷ đồng, bằng 58,7% dự toán Trung ương, 54% dự toán HĐND tỉnh và tăng 173,34% so với cùng kỳ. Ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh, cho biết: Trong điều kiện ngân sách hạn chế, thu hút đầu tư tư nhân là động lực then chốt. Tỉnh đang rà soát quy hoạch, công khai danh mục dự án trọng điểm và thành lập tổ công tác theo từng dự án để kịp thời tháo gỡ vướng mắc.

Bên cạnh đó, tỉnh tập trung cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, tạo môi trường đầu tư minh bạch, thân thiện. Các dự án ngoài ngân sách chủ yếu trong lĩnh vực chế biến nông sản, hạ tầng đô thị, du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo, phù hợp tiềm năng địa phương. Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư còn gặp khó khăn do hạ tầng giao thông, logistics yếu; địa hình phức tạp, xa trung tâm kinh tế làm tăng chi phí vận chuyển, giảm sức cạnh tranh; nguồn nhân lực thiếu và đào tạo nghề chưa sát thực tiễn; nhiều dự án chậm triển khai dù đã có quyết định đầu tư, ảnh hưởng đến niềm tin và hiệu quả sử dụng đất.

Ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, cho biết: Kinh tế tư nhân đóng góp lớn vào GRDP, ngân sách và giải quyết việc làm cho trên 100.000 lao động. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp còn nhỏ, vốn ít, chủ yếu hoạt động trong xây dựng, dịch vụ, du lịch, gặp khó trong tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ và thị trường. Hiệp hội đã kiến nghị với tỉnh cụ thể hóa chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; nâng khả năng tiếp cận các nguồn lực; đẩy mạnh đào tạo, xúc tiến thị trường, chuyển đổi số. Đồng thời, đề xuất cắt giảm 30% thời gian, chi phí thủ tục hành chính; bãi bỏ 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Hiệp hội cũng đề nghị tỉnh duy trì đối thoại định kỳ với doanh nghiệp, đảm bảo phản hồi đầy đủ, đúng hạn; kiến nghị Ngân hàng Nhà nước giảm vốn đối ứng xuống 15%, nâng tỷ lệ vốn vay lên 85%.

Theo kế hoạch, trong quý III và IV/2025, tỉnh sẽ tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công, nhất là hạ tầng liên vùng, như cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu; tuyến nối quốc lộ 37 với 279D; kiên quyết xử lý dứt điểm các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả. Trong năm 2025, phấn đấu hoàn thành Nhà máy chè Mộc Châu, công suất chế biến 125 tấn/ngày và Trang trại 4.000 bò sữa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Tỉnh đang xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 theo hướng tập trung, chọn lọc các dự án then chốt. Đồng thời, đề xuất sửa đổi quy định pháp luật, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, nhất là về thủ tục, phân cấp, giải phóng mặt bằng. Tiếp tục hoàn thiện hạ tầng, thể chế, môi trường đầu tư và đồng hành cùng doanh nghiệp. Chú trọng chuyển đổi số và dịch vụ công trực tuyến mức độ, góp phần minh bạch hóa thông tin, tiết kiệm chi phí..., nâng hiệu quả quản lý, thu hút đầu tư ngoài ngân sách, góp phần thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn và tạo nền tảng để Sơn La phát triển thành trung tâm nông nghiệp hàng hóa và công nghiệp chế biến.

Bài, ảnh: Minh Thu