Tạo nền tảng dữ liệu cho lưới điện số

Công ty Điện lực Lào Cai (PC Lào Cai) đang đẩy nhanh chuyển đổi hệ thống đo xa sau trạm biến áp công cộng (TBA) sang nền tảng Hệ thống thu thập dữ liệu đo đếm từ xa của Tập đoàn điện lực việt nam (EVNHES) - hệ thống đo xa tập trung dùng chung toàn Tập đoàn. Đây là nhiệm vụ kỹ thuật trọng điểm năm 2025, tạo nền tảng dữ liệu cho lưới điện số trong giai đoạn tới.

Đến hết tháng 9/2025, Công ty Điện lực Lào Cai quản lý gần 490 nghìn công tơ điện tử, trong đó phần lớn lắp sau các TBA công cộng. Các công tơ thuộc ba hãng Gelex, Hữu Hồng, Psmart với ba hệ thống đo xa riêng biệt, khiến dữ liệu bị chia cắt, khó tổng hợp, làm tăng chi phí quản lý và hạn chế khai thác phục vụ điều hành.

 Công nhân điện lực khu khu vực Sa Pa sử dụng máy tính bảng kiểm tra chỉ số công tơ.

Công nhân điện lực khu khu vực Sa Pa sử dụng máy tính bảng kiểm tra chỉ số công tơ.

Theo lộ trình của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), toàn bộ hệ thống đo xa tại các đơn vị sẽ chuyển đổi thống nhất sang EVNHES - nền tảng trung tâm có khả năng thu thập, xử lý dữ liệu đo đếm của hàng triệu điểm đo trên cùng một hệ thống. Khi các điểm đo được quản lý trên nền tảng chung, việc tổng hợp, đối chiếu và chia sẻ dữ liệu giữa các cấp điều hành sẽ thuận lợi và chính xác hơn.

"Việc đưa EVNHES vào vận hành là bước chuyển lớn về quản trị dữ liệu, giúp tăng khả năng kiểm soát, phát hiện sớm sai lệch và rút ngắn thời gian xử lý sự cố, nhất là trên địa bàn miền núi có địa hình phức tạp như Lào Cai”.

Ông Cao Bình Định - Phó Giám đốc Công ty Điện lực Lào Cai

 Cán bộ điện lực Lào Cai hướng dẫn khách hàng cài đặt và sử dụng ứng dụng của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc.

Cán bộ điện lực Lào Cai hướng dẫn khách hàng cài đặt và sử dụng ứng dụng của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc.

Đến nay, Công ty Điện lực Lào Cai đã chuyển đổi gần 88% số công tơ có chức năng đo xa sang EVNHES của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, với tỷ lệ thu thập dữ liệu toàn hệ thống hơn 92%. So với giai đoạn vận hành độc lập các hệ thống thu thập dữ liệu đầu cuối từ công tơ điện tử (HES) cũ, tỷ lệ thu thập có giảm nhẹ do hệ thống đang trong thời kỳ “giao thời”, song vẫn bảo đảm yêu cầu vận hành và được đánh giá phù hợp với quy mô chuyển đổi lớn.

“Điểm tích cực của EVNHES là dữ liệu được tập trung về một đầu mối, giúp việc giám sát và điều hành thuận tiện hơn rất nhiều. Chúng tôi có thể theo dõi thống kê, đối chiếu sản lượng và phát hiện điểm đo bất thường nhanh hơn, từ đó, hỗ trợ tốt hơn công tác kinh doanh và chăm sóc khách hàng”.

Ông Hà Thượng Sỹ - Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Điện lực Lào Cai

Quá trình triển khai, Công ty Điện lực Lào Cai đã gặp không ít khó khăn. Trong đó, nhiều công tơ thế hệ cũ chưa đáp ứng chuẩn giao tiếp EVNHES, một số công tơ điện tử, bảng kiểm định của công tơ và thiết bị tập trung dữ liệu (DCU) phát sinh lỗi truyền thông, phải nâng cấp hoặc thay thế, phụ thuộc vào tiến độ hỗ trợ của nhà sản xuất.

Cùng với đó, việc thay thế công tơ, bổ sung hoặc di chuyển điểm đo hiện phải thao tác song song trên hai hệ thống là hệ thống thông tin quản lý khách hàng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (CMIS) và EVNHES, làm tăng khối lượng nhập liệu và nguy cơ sai sót. Một số tiện ích hỗ trợ giám sát như hiển thị tức thời thông số, trạng thái kết nối thiết bị, biểu đồ sản lượng, lệnh đọc lại dữ liệu khi lỗi kết nối hiện chưa được EVNHES tích hợp đầy đủ.

Ngoài ra, tại một số DCU sau khi chuyển sang EVNHES vẫn xuất hiện tình trạng thiếu dữ liệu dù không có thay đổi vật lý trên lưới, do khác biệt về cơ chế truyền nhận, thời gian đồng bộ dữ liệu giữa các lớp DCU - HES - CMIS.

 Đội Quản lý điện lực khu vực Mường khương hướng dẫn khách hàng cài app kiểm tra chỉ số công tơ và sản lượng điện tiêu thụ.

Đội Quản lý điện lực khu vực Mường khương hướng dẫn khách hàng cài app kiểm tra chỉ số công tơ và sản lượng điện tiêu thụ.

Trước những khó khăn đó, Công ty Điện lực Lào Cai phối hợp với nhà cung cấp module nâng cấp để chủ động nguồn thiết bị, phấn đấu hoàn thành nâng cấp toàn bộ công tơ Psmart tương thích EVNHES trước ngày 20/12. Đồng thời, thành lập nhóm kỹ thuật liên phòng gồm: Kinh doanh - Kỹ thuật và Công nghệ thông tin, chịu trách nhiệm giám sát chất lượng dữ liệu, rà soát điểm đo, xử lý từ xa các trường hợp bất thường.

 Công nhân Xí nghiệp lưới điện cao thế Lào Cai sử dụng flycam và các thiết bị hiện đại để kiểm tra lưới điện cao thế.

Công nhân Xí nghiệp lưới điện cao thế Lào Cai sử dụng flycam và các thiết bị hiện đại để kiểm tra lưới điện cao thế.

EVNHES được thiết kế theo kiến trúc mở, cho phép kết nối hàng triệu điểm đo từ nhiều loại công tơ khác nhau thông qua các DCU trung gian. Hệ thống không chỉ thu thập chỉ số điện năng, mà còn lưu trữ dữ liệu dòng, áp, biểu đồ phụ tải và cảnh báo bất thường - nguồn dữ liệu đầu vào quý giá cho các hệ thống quản lý lưới phân phối điện, hệ thống quản lý mất điện và sự cố điện, cổng thông tin dành cho khách hàng.

 Công nhân Công ty Điện lực Lào Cai kiểm tra công tơ bán điện cho khách hàng.

Công nhân Công ty Điện lực Lào Cai kiểm tra công tơ bán điện cho khách hàng.

Khi dữ liệu được chuẩn hóa và tập trung, các ứng dụng phân tích, dự báo, đánh giá tổn thất, tối ưu vận hành sẽ có cơ sở tin cậy hơn, góp phần giảm công việc thủ công, nâng cao năng suất và tăng tính minh bạch trong thanh toán điện năng. Công ty Điện lực Lào Cai xác định công tác chuyển đổi sang nền tảng trung tâm có khả năng thu thập, xử lý dữ liệu đo đếm của hàng triệu điểm đo trên cùng hệ thống là nhiệm vụ trọng tâm trong kế hoạch chuyển đổi số giai đoạn 2025 - 2030.

Hồng Lý - Kiều Hưng

Nguồn Lào Cai: https://baolaocai.vn/tao-nen-tang-du-lieu-cho-luoi-dien-so-post888108.html