Tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện
Việc xây dựng Luật Chuyển đổi số nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện với tinh thần lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới kinh tế số và xã hội số bền vững.
Sáng 16/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Chuyển đổi số.
Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, việc xây dựng Luật Chuyển đổi số nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo hệ thống pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực.
Đồng thời, điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia các hoạt động trên môi trường số; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.
Quang cảnh phiên họp sáng 16/10. (Ảnh: DUY LINH)
Dự thảo Luật có bố cục dự kiến gồm 8 Chương, 79 Điều, quy định về hạ tầng cho chuyển đổi số; chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số; xã hội số và các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số.
Dự thảo Luật khẳng định các chính sách lớn của Nhà nước, xác định chuyển đổi số là đột phá hàng đầu; lấy người dân là trung tâm; ưu tiên phát triển hạ tầng số, dữ liệu, nhân lực và thúc đẩy hợp tác quốc tế được nêu tại các văn bản như Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024, Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 1/4/2025...
Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định về các hành vi bị nghiêm cấm như: lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh, phát tán dữ liệu trái phép, can thiệp hoặc phá hoại hệ thống số, dữ liệu số; vi phạm bảo vệ dữ liệu cá nhân, gây cản trở chuyển đổi số hợp pháp, thao túng người dùng qua nền tảng số; sử dụng công nghệ chuyển đổi số để lừa đảo, cạnh tranh không lành mạnh...
Làm rõ phạm vi điều chỉnh, tránh chồng chéo, trùng lặp
Nêu quan điểm thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu dự án Luật với các luật có liên quan trong các lĩnh vực như đầu tư, đấu thầu, ngân sách Nhà nước...
Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo các dự án luật đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật. (Ảnh: DUY LINH)
Về phạm vi điều chỉnh của Luật, Ủy ban đề nghị cần xác định rõ vị trí, vai trò của Luật Chuyển đổi số trong hệ thống pháp luật; làm rõ mối quan hệ giữa dự thảo Luật với các luật có liên quan trực tiếp đến hoạt động chuyển đổi số như Luật Giao dịch điện tử, Luật Căn cước, Luật Dữ liệu, Nghị quyết số 193/2025/QH15, Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, từ đó xác định rõ phạm vi điều chỉnh gắn với mục tiêu quản lý cụ thể, bảo đảm không chồng chéo, trùng lặp.
Về xã hội số, đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thông báo nguyên tắc hoạt động cơ bản của thuật toán trong trường hợp thuật toán đó có tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; cân nhắc bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về trình tự, thủ tục, cơ quan có thẩm quyền giải quyết để người dân thực hiện các quyền của mình trên môi trường số.
Rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng về chuyển đổi số
Tham gia thảo luận, đa số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc ban hành dự án Luật Chuyển đổi số trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn quốc, không chỉ ở bộ, ngành, cơ quan quản lý ở Trung ương mà còn ở các địa phương.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, dự thảo Luật đã thể hiện tinh thần kế thừa các nội dung còn hợp lý của Luật Công nghệ thông tin; đồng thời bổ sung các quy định mới phù hợp xu hướng công nghệ hiện đại như: trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật, chuỗi khối và bản sao kỹ thuật số.
Bên cạnh đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cũng đã tham khảo khung chính phủ số cùng với các đạo luật quốc tế của EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…, qua đó đã giúp dự thảo Luật tiếp cận với các chuẩn mực tiên tiến, tạo nền tảng pháp lý, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện với tinh thần lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới kinh tế số và xã hội số bền vững.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu ý kiến. (Ảnh: DUY LINH)
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát để xác định rõ vị trí của Luật Chuyển đổi số trong hệ thống pháp luật; lưu ý phân biệt đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật với các luật chuyên ngành và các luật điều chỉnh trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo vừa được Quốc hội thông qua để làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh và tránh chồng chéo, trùng lắp.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ chỉ đạo, nghiên cứu bổ sung, tiếp tục quán triệt sâu sắc và rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối, nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy phát triển, tạo đột phá trong chuyển đổi số.
Rà soát kỹ lưỡng các quy định có liên quan đến chuyển đổi số trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, không quy định lại hoặc quy định dẫn chiếu đến các văn bản pháp luật trước đó để tránh mâu thuẫn, chồng chéo hoặc làm gia tăng chi phí tuân thủ pháp luật…
