Tập thói quen tự kiểm tra để phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư vú

Một phụ nữ chụp nhũ ảnh, tầm soát ung thư vú. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN)

Ung thư vú là căn bệnh có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp, phát hiện càng sớm thì việc điều trị càng đơn giản, hiệu quả, tỷ lệ chữa khỏi cao và chi phí điều trị thấp.

Mỗi người phụ nữ, ngay từ tuổi dậy thì, hãy tập thói quen tự kiểm tra vú trước gương ít nhất mỗi tháng một lần để làm quen với bộ ngực của bạn bình thường trông thấy và cảm nhận như thế nào.

Thời điểm tự khám vú thích hợp nhất là vài ngày sau khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc. Đây là lúc ngực của bạn không còn bị sưng nề, nhạy cảm do các hormone liên quan đến quá trình rụng trứng.

Nếu bạn không còn kinh nguyệt nữa, hãy chọn một ngày dễ nhớ, chẳng hạn như ngày đầu tiên hoặc ngày cuối cùng của tháng.

Năm bước tự khám vú tại nhà

Thao tác tự khám vô cùng đơn giản mà chị em đều có thể thực hiện, theo 5 bước sau:

- Bước 1: quan sát ngực của bạn trong gương, ở tư thế đứng thẳng, hai vai để xuôi, hai tay chống trên hai bên hông. Hãy ghi nhận các dấu hiệu sau:

Vú có kích thước, hình dạng và màu sắc như thông thường?

Vú có dáng vẻ đồng đều hai bên, không bị biến dạng hoặc sưng phù?

Nếu bạn thấy bất kỳ sự thay đổi nào sau đây, hãy đến gặp bác sỹ càng sớm càng tốt:
Da vùng vú thay đổi như da nhăn nhúm lại hoặc da phồng lên hoặc có đám, quầng màu sắc khác;

Một bên núm vú có thay đổi vị trí hoặc núm vú bị rút lõm vào trong;

Đỏ, đau, nổi mẩn hoặc sưng nề bất kỳ phần nào của vú.

Quan sát ngực trong gương, ở tư thế đứng thẳng.

- Bước 2: Bạn giơ cả hai cánh tay cao lên và tìm kiếm những thay đổi như trên.

- Bước 3: Bạn quan sát trong gương, tìm dấu hiệu của sự chảy dịch từ một hoặc cả hai núm vú. Đây có thể là chất lỏng, màu trắng đục như sữa, màu vàng hoặc cũng có thể là máu.

- Bước 4: Khám ngực của bạn trong tư thế nằm ngửa: sử dụng tay phải để sờ nắn vú trái và đổi lại dùng tay trái cho vú phải.

Thao tác cần nhẹ nhàng, chậm rãi, sử dụng đầu các ngón tay để sờ nắn. Luôn giữ cho các ngón tay thẳng và khép lại với nhau trong khi đưa bàn tay theo chuyển động vòng tròn vừa vặn một phần tư mỗi bên vú cho đến hết toàn bộ vú, không bỏ sót bất cứ phần nào của mỗi bên vú.

Hoặc bạn có thể chọn vị trí bắt đầu ở núm vú, di chuyển theo vòng tròn lớn hơn và lớn hơn nữa cho đến khi bạn chạm đến mép ngoài của vú. Bạn cũng có thể di chuyển ngón tay lên xuống theo chiều dọc hay theo hàng ngang.

Luôn nhớ trình tự khám này và áp dụng thống nhất mỗi lần thực hiện để chắc chắn rằng bạn đã sờ nắn toàn bộ nhu mô vú.

Trong quá trình sờ nắn, hãy lưu ý về áp lực lên các mô của vú, từ các mô ở phía trước cho đến mô sâu hơn ở ngực. Theo đó, đối với da và mô ngay bên dưới da, sử dụng áp lực nhẹ; kế tiếp, sử dụng áp lực trung bình cho mô ở giữa ngực và sử dụng áp lực lớn hơn cho các mô ở sâu.

Dấu hiệu báo cho bạn biết đã sờ nắn đến mô sâu là bạn sẽ có thể cảm thấy các xương lồng ngực của mình.

- Bước 5: Cuối cùng, sờ nắn và quan sát toàn bộ ngực của bạn trong khi đang đứng hoặc ngồi.

Nhiều phụ nữ thấy rằng cách dễ nhất để cảm nhận ngực là khi da ướt và trơn, vì vậy họ thích thực hiện bước này khi tắm.

Đừng bỏ sót bất cứ phần vú nào của bạn bằng cách sử dụng các động tác tay tương tự được mô tả trong bước 4.

Phải làm gì nếu phát hiện thấy vú có u cục?

Đừng hoảng loạn nếu bạn cảm thấy một khối u trong vú của bạn ngay từ lần khám đầu tiên.

Lý do là có một số phụ nữ có thể có khối u cục trong vú và hầu hết các khối này là lành tính (hoàn toàn không phải ung thư).

Nguyên nhân gây ra khối u trong vú mà không phải ung thư là sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai, vào chu kỳ kinh, các bệnh lý u vú lành tính hoặc chấn thương.

Tuy nhiên, cần có sự thăm khám chuyên môn cũng như thực hiện các xét nghiệm cần thiết mới có thể đảm bảo việc vú có u cục là không đáng lo ngại gì.

Chiến dịch khám sàng lọc ung thư vú trên xe lưu động. (Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN)

Điều tốt nhất nên làm là đến khám bác sỹ khi bạn đã nhận thấy một khối u cũng như các thay đổi trên vú như vú chảy mủ, da vú co rút lại. Điều này càng phải quan tâm hơn nếu những thay đổi này kéo dài suốt hơn một chu kỳ kinh nguyệt.

Khi đi khám, bác sỹ sẽ kiểm tra lại bằng mắt thường và sờ nắn bằng đầu các ngón tay nhằm đưa ra những mô tả đầy đủ nhất về các đặc điểm của khối u cục trong nhu mô vú.

Ngoài ra, bác sỹ cũng sẽ khám hệ thống hạch bạch huyết xung quanh, như trên hõm thượng đòn, trong hố nách. Quá trình thăm khám sẽ thực hiện với cả hai bên vú của bạn.

Bên cạnh đó, bác sỹ có thể chỉ định siêu âm để đánh giá khối u, nhất là ở những phụ nữ dưới 30 tuổi hoặc đang mang thai, cho con bú.

Đối với phụ nữ trên 30 tuổi hay không mang thai, không cho con bú, thường chỉ định chụp X-quang tuyến vú.

Nếu một trong hai kết quả siêu âm và chụp X-quang tuyến vú có nghi ngờ bất thường, bác sỹ sẽ chỉ định thêm các chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp hình ảnh vú mức độ phân tử (MBI) và/hoặc sinh thiết để tìm ra bản chất của khối u là gì./.

(Vietnam+)