Tập trung hoàn thiện tổ chức sắp xếp, tinh gọn bộ máy, chính quyền địa phương 2 cấp

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ - Ảnh: VGP

Chiều 20/10, Quốc hội đã nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ.

Chấp hành nghiêm túc Hiến pháp, pháp luật; thực hiện kịp thời, hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội

Thứ nhất, về tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quán triệt nghiêm túc, ban hành 116 chương trình, kế hoạch hành động để tổ chức thực hiện có hiệu quả Hiến pháp, các đạo luật, nghị quyết, kết luận của Đảng và của Quốc hội.

Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực; 5 năm qua, Thủ tướng và các Phó Thủ tướng đã có hơn 400 chuyến công tác về làm việc với địa phương, cơ sở để kiểm tra, hướng dẫn thi hành Hiến pháp, pháp luật, nắm chắc tình hình thực tiễn, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức, thi hành pháp luật; đề cao trách nhiệm người đứng đầu, đảm bảo nguồn lực để thực hiện pháp luật.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm",gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; góp phần tạo sự chủ động, linh hoạt cho địa phương, khơi thông, giải phóng các nguồn lực để phát triển.

Nhờ đó, Hiến pháp, pháp luật được tôn trọng và chấp hành nghiêm túc. Các nghị quyết của Quốc hội đã được thực hiện kịp thời, hiệu quả, góp phần quan trọng thúc đẩy KTXH phát triển, đảm bảo quốc phòng, an ninh và đối ngoại.

Đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật

Thứ hai, về xây dựng chính sách, pháp luật: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, chuyển từ "quản lý" sang "kiến tạo phát triển", từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm".

Đồng thời, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chủ động, tích cực đề xuất nhiều dự án luật với cơ chế, chính sách thông thoáng, kiến tạo, góp phần hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN và thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, kịp thời tháo gỡ những "điểm nghẽn", "nút thắt" về cơ chế.

Chính phủ đã tổ chức 45 phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật; trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; thông qua 180 luật, pháp lệnh, nghị quyết (bao gồm cả Kỳ họp này), nhiều nhất từ trước đến nay; ban hành 1.400 nghị quyết, 820 nghị định.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ đã ban hành theo thẩm quyền gần 3.600 văn bản pháp quy dưới luật.

Thực hiện đột phá chiến lược, Chính phủ đã không ngừng hoàn thiện thể chế, hình thành cơ sở pháp lý toàn diện, đồng bộ cho việc quản trị và phát triển đất nước.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Chính phủ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Những thành tựu nổi bật

Thứ ba, về quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, báo cáo của Chính phủ nhấn mạnh những thành tựu nổi bật sau:

Một là, kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng cao.

Theo đó, Chính phủ đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; tập trung giải ngân quyết liệt vốn đầu tư công; kiểm soát nợ công, bội chi NSNN trong giới hạn quy định.

Tập trung chỉ đạo phát triển thị trường trong nước, đẩy mạnh xuất khẩu; tăng thu, tiết kiệm chi, tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Nhờ đó, mặc dù phải đối mặt bối cảnh bất ổn, dịch bệnh và thiên tai, nhưng kinh tế vẫn phát triển với tốc độ cao, năm sau cao hơn năm trước, đưa quy mô nền kinh tế tăng cao xếp thứ 32 thế giới trở thành nước thu nhập trung bình cao. Đây là điểm sáng lớn được quốc tế đánh giá cao.

Hai là, thích ứng linh hoạt, kiểm soát hiệu quả Đại dịch COVID-19.

Trước tình hình dịch COVID-19 khắc nghiệt, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo huy động nguồn lực, thực hiện thành công chiến lược ngoại giao vaccine.

Mặc dù không phải là quốc gia sản xuất vaccine nhưng Việt Nam đã tiêm chủng vaccine miễn phí cho toàn dân và bảo vệ hiệu quả tính mạng và sức khỏe của nhân dân, được thế giới đánh giá cao.

Chính phủ đã kiên định thực hiện "mục tiêu kép", nhanh chóng xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm sóat hiệu quả dịch COVID-19", tạo tiền đề để sớm mở cửa trở lại nền kinh tế.

Ba là, công tác an sinh xã hội và chăm lo đời sống nhân dân luôn được đặt lên hàng đầu, đạt nhiều kết quả thiết thực.

Trong nhiệm kỳ đã chi hơn 1,1 triệu tỷ đồng cho an sinh xã hội, chiếm 17% tổng chi NSNN. Đã thực hiện xóa trên 334 nghìn căn nhà tạm, nhà dột nát, hoàn thành mục tiêu trước 5 năm.

Phê duyệt Đề án và đẩy mạnh thực hiện xây dựng nhà ở xã hội. Triển khai toàn diện, kịp thời các chính sách an sinh, khắc phục hậu quả thiên tai, nhanh chóng ổn định đời sống của nhân dân.

Bốn là, các chương trình mục tiêu quốc gia được bố trí nguồn lực lớn, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu Quốc hội giao trong nhiệm kỳ 2021–2026.

Theo đó,Chương trình nông thôn mới có 79,3% số xã đạt chuẩn. Chương trình giảm nghèo bền vững đã đưa tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm mạnh từ 4,4% đầu nhiệm kỳ xuống còn 1,3% cuối nhiệm kỳ.

Chương trình phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã hoàn thành, vượt 6/9 nhóm mục tiêu, cải thiện rõ rệt đời sống người dân.

Năm là, hạ tầng chiến lược có bước phát triển đột phá; được Chính phủ tập trung thực hiện và hoàn thành đồng bộ cho nền kinh tế.

Đặc biệt, đến hết năm 2025, dự kiến hoàn thành hơn 3.200 km đường bộ cao tốc và hơn 1.700km đường ven biển, vượt các mục tiêu đề ra.

Nhiều công trình trọng điểm quốc gia về hàng không, năng lượng như sân bay Long Thành, đường dây 500kV được đẩy nhanh tiến độ. Hạ tầng số triển khai mạnh mẽ, đưa tốc độ Internet di động của Việt Nam vào nhóm 20 thế giới.

Sáu là, các lĩnh vực văn hóa, xã hội có bước tiến bộ toàn diện.

Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa. Chất lượng giáo dục và y tế được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 95,2% dân số. Chỉ số Phát triển Con người (HDI) tăng 18 bậc, phản ánh sự tiến bộ vượt bậc của đất nước.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo quyết liệt tháo gỡ vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu thuốc, thanh quyết toán cho bảo hiểm y tế.

Đã trình Bộ Chính trị ban hành các nghị quyết quan trọng về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, y tế, giáo dục đào tạo và đang khẩn trương trình Quốc hội ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về 02 lĩnh vực y tế, giáo dục để tổ chức thực hiện.

Thực hiện chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2025 - 2026; phê duyệt danh mục công nghệ và sản phẩm công nghệ chiến lược, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới trong xã hội.

Công tác truyền thông, thông tin được tăng cường theo hướng chủ động, kịp thời, chú trọng truyền thông chính sách, đấu tranh ngăn chặn thông tin xấu, độc, góp phần củng cố niềm tin và tạo sự đồng thuận xã hội.

Bẩy là, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia được giữ vững;an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm.

Chính phủ đã ưu tiên các nguồn lực đầu tư xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm đạt được nhiều kết quả tích cực, giữ gìn cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Tám là, công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được đầu tư, nâng tầm, đạt được nhiều kết quả, thành tựu to lớn.

Chính phủ đã chỉ đạo công tác đối ngoại sâu rộng, chủ động và có trách nhiệm. Uy tín và vị thế quốc tế của Việt Nam được nâng cao, tạo được môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển, mở ra cục diện mới chưa từng có cho phát triển đất nước.

Chín là, công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng được chú trọng.

Chính phủ đã tập trung chỉ đạo hoàn thiện pháp lý về quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, các nguồn lực tài nguyên quan trọng.

Yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả Chiến lược, Kế hoạch quốc gia phòng, chống thiên tai, chuyển trạng thái từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản, nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân; kịp thời ứng phó với thiên tai, mưa lũ, sạt lở đất, nhất là do bão số 3 (Yagi), bão số 10 (Bualoi), số 11 (Matmo)... Tiếp tục bổ sung và đẩy mạnh thực hiện Đề án chuyển đổi xanh quốc gia.

Mười là, nhiều dự án tồn đọng, doanh nghiệp thua lỗ kéo dài đã được xử lý, tháo gỡ, giải phóng nguồn lực cho phát triển.

Với tinh thần không né tránh, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo, xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém, các dự án thua lỗ, kém hiệu quả kéo dài từ nhiều nhiệm kỳ trước chưa được giải quyết.

Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc cho hàng nghìn dự án, cơ sở nhà đất trên cả nước và đang tiếp tục quyết liệt tháo gỡ vướng mắc, ách tắc của các dự án khác, sớm đưa các nguồn lực quan trọng này trở lại phục vụ phát triển kinh tế - xã hội như Thủ tướng đã báo cáo sáng nay.

Quyết liệt sắp xếp tổ chức bộ máy

Thứ tư, về tổ chức sắp xếp bộ máy các bộ, cơ quan, địa phương trong hệ thống hành chính nhà nước.

Thực hiện chủ trương của Trung ương và Bộ Chính trị; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tổ chức Chính phủ tinh gọn, khoa học, kết thúc sứ mệnh lịch sử của cấp huyện, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Cho đến nay, bộ máy chính quyền từ Trung ương đến cơ sở đã dần đi vào nền nếp, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, được nhân dân đánh giá cao.

Triển khai Cổng Dịch vụ công quốc gia thành điểm "một cửa số" tập trung, duy nhất quốc gia

Thứ năm, về quản lý nền hành chính quốc gia, cán bộ, công chức, viên chức; thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành và tập trung chỉ đạo thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030, Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh; triển khai Cổng Dịch vụ công quốc gia thành điểm "một cửa số" tập trung, duy nhất quốc gia.

Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hiệu quả theo tinh thần của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Hoàn thiện, trình cấp thẩm quyền các văn bản pháp luật về thanh tra, phòng, chống tham nhũng.

Chỉ đạo kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương, có nguy cơ trở thành "điểm nóng".

Thứ sáu, về bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước và xã hội, quyền con người, quyền công dân; đảm bảo trật tự, an toàn xã hội.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng công tác bảo vệ quyền, lợi ích của Nhà nước, các tổ chức, cá nhân, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên tất cả các lĩnh vực.

Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật đến nhân dân, nâng cao năng lực pháp lý cho các tổ chức, doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập.

Thứ bẩy, về đàm phán, ký điều ước quốc tế; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức và công dân Việt Nam ở nước ngoài.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo triển khai công tác đàm phán, ký kết và thực thi hiệu quả các điều ước quốc tế, các hiệp định thương mại tự do (FTA) với tổng số 17 FTA và hơn 500 thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực đã được ký kết; tiếp tục đàm phán, tiến tới ký kết các FTA với các nước Trung Đông, châu Phi, Trung Á, Mỹ - La tinh.

Duy trì, mở rộng các khuôn khổ hợp tác đa phương, song phương, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển.

Tập trung làm tốt công tác bảo hộ công dân và người Việt Nam ở nước ngoài, ban hành Nghị định về phục hồi quốc tịch Việt Nam cho kiều bào ta ở nước ngoài. Tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích đồng bào ta ở nước ngoài đóng góp vào xây dựng và phát triển quê hương, đất nước.

Thứ tám, về công tác phối hợp với các cơ quan của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp hành nghiêm sự giám sát của Quốc hội, thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo, tham dự các phiên họp của UBTVQH, Kỳ họp Quốc hội theo quy định; chủ động, kịp thời giải trình, cung cấp thông tin về các vấn đề Quốc hội, cử tri quan tâm bằng nhiều hình thức khác nhau.

Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo với Chủ tịch nước về các vấn đề KTXH, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Triển khai hiệu quả Quy chế phối hợp công tác với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Ký kết và triển khai hiệu quả Nghị quyết liên tịch với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân; góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo đồng thuận xã hội, đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 đã đoàn kết, thống nhất, hành động quyết liệt, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao

Báo cáo của Chính phủ nhấn mạnh: Trong bối cảnh có rất nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có tiền lệ, Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 đã đoàn kết, thống nhất, hành động quyết liệt, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, để lại nhiều ấn tượng nổi bật: kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng được duy trì ở mức cao; an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống người dân không ngừng được cải thiện; thể chế được đổi mới mạnh mẽ;

Thực hiện thành cuộc "cách mạng" về sắp xếp tổ chức bộ máy tinh, gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; hạ tầng chiến lược có bước phát triển đột phá; quốc phòng, an ninh được giữ vững; vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được nâng lên tầm cao mới.

Những thành tựu toàn diện đó đã củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân tạo đà, tạo thế, tạo lực để đất nước phát triển nhanh, bền vững, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.

Tập trung thực hiện 12 nội dung trọng tâm

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Để góp phần hiện thực hóa 02 mục tiêu chiến lược (đến năm 2030 trởthành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa), Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo khắc phục những hạn chế, bất cập và thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra; trong đó tập trung vào 12 nội dung trọng tâm sau:

1.Tiếp tục hoàn thiện tổ chức sắp xếp, tinh gọn bộ máy, chính quyền địa phương 2 cấp.

2. Tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, huy động mọi nguồn lực, tạo động lực mới cho phát triển; đẩy mạnh cải cách hành chính, kiểm soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp.

3. Thúc đẩy tăng trưởng cao gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

4. Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cơ cấu lại nền kinh tế, đột phá về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

5. Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, khai thác hiệu quả không gian phát triển mới, lấy đô thị làm động lực phát triển vùng và đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới.

6. Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại ngang tầm khu vực và thế giới, tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

7. Chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh xã hội; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe của nhân dân.

8. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên; bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai.

9. Củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước.

10. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế, trọng tâm là ngoại giao kinh tế; phát huy vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam để xây dựng và phát triển đất nước.

11. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; đẩy mạnh hơn nữa công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo.

12. Đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, tạo động lực, truyền cảm hứng, đồng thuận xã hội; đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, định hướng thông tin sai lệch.