Tàu ngầm hạt nhân Kazan: Vũ khí chủ lực mới của Hải quân Nga

Hải quân Nga hôm 7-5 vừa bổ sung tàu ngầm hạt nhân Kazan thuộc Đề án 885M (lớp Yasen) mới nhất vào biên chế. Phát biểu tại lễ tiếp nhận, Tổng tư lệnh Hải quân Nga Nikolai Yevmenov cho biết, tàu ngầm hạt nhân Kazan có hệ thống vũ khí uy lực, cho phép nó thực hiện các nhiệm vụ ở tất cả các đại dương trên thế giới. Kho vũ khí của tàu bao gồm ngư lôi 533mm, tên lửa hành trình Calibre và Onyx, cùng thiết bị thủy âm và điện tử hiện đại. Tàu ngầm được thiết kế để tấn công hàng loạt các mục tiêu trên biển và mặt đất.

Theo các chuyên gia, Kazan là tàu ngầm hoàn toàn đóng trong nước và vượt trội so với các tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân của nước ngoài xét về các đặc điểm kỹ thuật. Trong tương lai, tàu ngầm có thể tiếp nhận tổ hợp tên lửa siêu thanh Zircon hiện đại.

Dự án hoàn toàn mới về mặt kỹ thuật

Trong những năm gần đây, tàu ngầm hạt nhân Kazan đã vượt qua các đợt kiểm tra trên Biển Trắng, và đạt được các chỉ số kỹ thuật như đã công bố. Đặc biệt, thủy thủ đoàn đã tiến hành thử nghiệm tác chiến tàu ngầm ở các vị trí trên mặt nước và dưới nước, đo đạc các thông số kỹ thuật, trong đó độ ồn khi di chuyển dưới nước và hệ thống vũ khí tấn công.

Tàu ngầm hạt nhân Kazan chính thức biên chế vào Hải quân Nga.

Tàu ngầm hạt nhân Kazan được đóng từ năm 2009, nhưng thời điểm chuyển giao cho Hải quân Nga nhiều lần bị trì hoãn. Trả lời RT.ru, Tổng biên tập Tạp chí Quốc phòng Igor Korotchenko giải thích, sự chậm trễ này là do cần thử nghiệm một số lượng lớn các giải pháp kỹ thuật mới được tích hợp vào tàu ngầm hạt nhân đề án 885M.

Theo chuyên gia, việc chế tạo và thử nghiệm tàu ngầm dẫn đầu của một dự án cải tiến hoặc dự án mới luôn là một quá trình lâu dài và trải qua nhiều giai đoạn phức tạp. Bên cạnh đó, đối với ngành đóng tàu trong nước và Bộ Quốc phòng Nga, việc cải tiến các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đến trạng thái cho phép thực hiện nhiệm vụ tác chiến hiệu quả trên phạm vi rộng lớn của các đại dương là một ưu tiên cấp thiết hiện nay.

Trong khi đó, người sáng lập trang thông tin Quân sự Nga Dmitry Kornev cho rằng, việc hoãn đưa tàu ngầm Kazan vào biên chế là hoàn toàn hợp lý. Ông giải thích những khó khăn nảy sinh bởi một số lượng lớn các công việc nghiên cứu và phát triển, cùng với việc thiết lập hệ thống hợp tác chế tạo công nghiệp quy mô lớn.

“Tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen là một dự án hoàn toàn mới và đầy thách thức về mặt kỹ thuật đối với ngành công nghiệp của chúng ta. Cơ chế hợp tác thực sự được tạo ra ngay từ ban đầu, với hàng trăm doanh nghiệp đến từ nhiều ngành khác nhau. Đã mất rất nhiều thời gian để tìm kiếm nhà thầu và tinh chỉnh cơ chế giao hàng. Nga cũng đã từ bỏ việc sử dụng các linh kiện nhập khẩu”, chuyên gia Kornev nhận định.

Tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ 4

Kazan là tàu ngầm hạt nhân dẫn đầu thuộc thế hệ thứ tư của dự án 885M (lớp Yasen), được phát triển bởi Cục Thiết kế hàng hải Malakhit (Saint Petersburg). Việc đóng tàu ngầm hạt nhân này được thực hiện tại các cơ sở của Công ty cổ phần PO Sevmash (Severodvinsk).

Tàu ngầm hạt nhân đa năng Kazan được thiết kế để tiêu diệt tàu chiến mặt nước, tàu ngầm, phương tiện vận tải và các mục tiêu mặt đất của đối phương. Tàu ngầm được trang bị 8 ống phóng thẳng đứng, bệ phóng kiểu salvo dành cho tên lửa hành trình chính xác cao Kalibr và Onyx, với tầm bắn lên tới 1.500 và 300 km.

Tàu ngầm hạt nhân Kazan được phát triển bởi Cục Thiết kế hàng hải Malakhit.

Theo nhà phát triển, các vũ khí này có thể tiêu diệt các mục tiêu theo nhóm, được bảo vệ cao, bao gồm cả những mục tiêu được trang bị hệ thống phòng thủ chống tên lửa. Ngoài ra, vũ khí tấn công của tàu ngầm hạt nhân đề án 885/885M còn được trang bị 30 ngư lôi cỡ nòng 533 mm.

Các đặc điểm hoạt động chính của Kazan và các tàu lớp Yasen hiện chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tàu ngầm hạt nhân hiện đại hóa này tương tự như tàu ngầm Dự án 885 Severodvinsk, được đưa vào biên chế Hạm đội phương Bắc vào tháng 6-2014 về trọng lượng, kích thước, vũ khí tấn công, đặc tính cấu tạo và tốc độ.

Các nhà phân tích cho biết sự khác biệt chủ yếu liên quan đến thiết bị trên tàu, bao gồm thiết bị điện tử và thiết bị sonar.

Chiều dài của tàu ngầm lớp Yasen là khoảng 139 m, chiều rộng khoảng 13 m, đọ mớn nước 10 m, lượng choán nước khoảng 8.600 tấn, ở dưới nước lên đến 13.800 tấn. Tàu có khả năng hoạt động độc lập 100 ngày. Tàu ngầm đa năng có thể lặn ở độ sâu 600 m và đạt tốc độ 57,4 km/h dưới nước.

Theo báo cáo của Cục Thiết kế hàng hải Malakhit, tàu ngầm hạt nhân đề án 885 này có kiểu kiến trúc và kết cấu hỗn hợp với cấu trúc hai thân bỏ chắc chắn, làm bằng thép có cường độ cao.

Chuyên gia Dmitry Kornev giải thích, các kỹ sư Cục Thiết kế hàng hải Malakhit đã xem xét sơ đồ hai thân để sản xuất tàu ngầm hạt nhân. Sơ đồ hai thân chống được hư hỏng cơ học, nhưng đắt hơn và có độ ồn tương đối cao. Theo đó một giải pháp hợp lý đã được tìm thấy ở Yasen khi hai thân tàu cùng bao phủ phần mũi tàu ngầm và các bộ phận cấu trúc gần bệ phóng, tức là những bộ phận chịu tải trọng lớn nhất.

Thân tàu của đề án 885/885M được chia bằng các vách ngăn chắc chắn thành 8 khoang, gồm: đài chỉ huy chính, khoang chứa ngư lôi, khu sinh hoạt, cơ điện, tên lửa, lò phản ứng, tuabin và khoang phụ trợ.

“Để tạo điều kiện tối ưu cho hoạt động của tổ hợp thủy âm, các ống phóng ngư lôi được tháo ra khỏi mũi tàu và nằm nghiêng một góc so với mặt phẳng tâm. Một ăng-ten hình cầu của GAK (phức hợp thủy âm) có đường kính lớn nằm ở phần cuối của mũi tàu", báo cáo của Cục Thiết kế hàng hải Malakhit nêu rõ.

Chất lượng của thiết bị sonar đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao của tàu ngầm hạt nhân trong phạm vi rộng lớn của đại dương. Hệ thống phức hợp thủy âm tàu tàu ngầm Yesen được sử dụng để phát hiện kẻ thù, phân loại mục tiêu, tìm hướng nhiễu, đo độ dày của băng, dò mìn và ngư lôi, tìm kiếm các lỗ băng để bay lên và phóng tên lửa an toàn.

Cũng theo đơn vị phát triển, tổ máy điện chính của các tàu ngầm hạt nhân đề án 885/885M thuộc thế hệ mới. Nó bao gồm một lò phản ứng nước có áp suất và một tổ máy tuabin hơi một trục kiểu mô-đun, với nhiều cơ chế và thiết bị dự phòng, có khả năng làm giảm các thông số âm thanh của tàu ngầm.

Một cải tiến kỹ thuật khác trong tàu ngầm lớp Yasen là buồng cứu hộ được thiết kế để sơ tán toàn bộ phi hành đoàn. Thiết bị này do các chuyên gia trong nước cải tiến, có tính đến kinh nghiệm của các vụ tai nạn, sự cố trên tàu ngầm trong và ngoài nước.

Tàu ngầm hạt nhân chủ lực của Hải quân Nga

Theo Bộ Quốc phòng Nga, các tàu ngầm đề án 885M "sẽ trở thành một phần quan trọng trong sức mạnh tấn công" của Hải quân Nga và sẽ có thể hoạt động hiệu quả như một phần của nhóm tàu tấn công ở bất kỳ khoảng cách nào so với các điểm căn cứ.

Thủy thủ đoàn tàu ngầm hạt nhân Kazan đề án 885M. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga.

“Trong dự án tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen-M, một số giải pháp kỹ thuật đã được sử dụng mà trước đây chưa được sử dụng trong việc đóng tàu ngầm trong nước. Thành phần cơ sở của các tổ hợp vũ khí điện tử, thiết bị hiện đại hóa và hệ thống cứu hộ là sản phẩm độc quyền của Nga”, cơ quan quân sự Nga cho biết.

Trước mắt, các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân thuộc Đề án 885M sẽ trở thành tàu ngầm hạt nhân đa năng chủ lực của Hải quân Nga. Hiện tại, 7 tàu ngầm như vậy đang được đóng, bao gồm Novosibirsk, Krasnoyarsk, Arkhangelsk, Perm, Ulyanovsk, Voronezh và Vladivostok.

Các chuyên gia kỳ vọng rằng, việc chế tạo và thử nghiệm các tàu ngầm này sẽ không mất nhiều thời gian, do việc xác minh các giải pháp kỹ thuật và xây dựng các mối quan hệ hợp tác đã được hoàn tất thành công khi chế tạo tàu ngầm hạt nhân Kazan.

“Việc chuyển giao chính thức Kazan cho hải quân cho phép chúng tôi kết luận rằng, những khó khăn chính để thực hiện các kế hoạch cho dự án Yasen-M đã vượt qua. Đây là loại tàu ngầm hạt nhân hiện đại, hoàn toàn của Nga. Nó vượt trội hơn tất cả các loại tàu ngầm hạt nhân hiện có ở nước ngoài về khả năng chung ”, chuyên gia Kornev nhấn mạnh.

Chuyên gia này tin rằng, việc đưa các tàu ngầm đề án 885M vào biên chế sẽ nâng cao đáng kể khả năng tác chiến của Hải quân Nga. Theo đó, trong tương lai tàu ngầm hạt nhân Yasen-M sẽ nhận được tên lửa siêu thanh Zircon trong kho vũ khí của mình. Hiện tại, loại vũ khí này vẫn đang được thử nghiệm.

Chuyên gia Igor Korotchenko cho rằng, sự xuất hiện của các tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân đề án 885M sẽ làm tăng khả năng tấn công và phòng thủ của Hải quân Nga. Tàu ngầm lớp Yasen sẽ củng cố đáng kể vị thế của Hải quân Nga, cho phép thực hiện hiệu quả hơn và chất lượng cao hơn các nhiệm vụ được giao.

“Với việc đưa vào trang bị các tàu ngầm hạt nhân mới, Hải quân Nga sẽ nhận được gia tăng đáng kể sức mạnh răn đe hạt nhân trên tàu ngầm”, ông Korotchenko kết luận.

MINH TUẤN (theo RT.ru)