Tàu ngầm hạt nhân Mỹ tới Cuba cùng thời điểm với tàu ngầm Nga

Bộ Tư lệnh phương Nam (SOUTHCOM) của quân đội Mỹ ngày 13/6/2024 thông báo tàu ngầm tấn công USS Helena tới căn cứ Guantanamo "trong khuôn khổ chuyến thăm cảng thường lệ khi chiến hạm đi qua khu vực do SOUTHCOM phụ trách".

"Vị trí và hoạt động quá cảnh của con tàu đã được lên kế hoạch từ trước", SOUTHCOM cho biết thêm.

Tàu ngầm USS Helena tới Cuba cùng thời điểm nhóm chiến hạm Nga, trong đó có tàu ngầm hạt nhân K-561 Kazan, đang neo đậu tại Havana và chuẩn bị tham gia diễn tập với lực lượng nước sở tại.

Tuy nhiên, giới chức Mỹ hiếm khi công khai vị trí tàu ngầm nước này và tuyên bố của SOUTHCOM có thể nhằm gửi thông điệp hoặc tìm cách tránh căng thẳng.

Mỹ từng điều tàu ngầm ghé căn cứ Guantanamo ở đông nam Cuba. Chuyến cập cảng của tàu ngầm hạt nhân USS Pasadena tháng 7/2023 khiến quốc đảo vùng Caribe phẫn nộ.

Căn cứ Guantanamo là một trong những cơ sở quân sự ở nước ngoài lâu đời nhất của Mỹ, hoạt động từ năm 1903 tới nay sau thỏa thuận ký cùng năm với Cuba.

Bản ký lại năm 1934 quy định thỏa thuận tiếp tục có hiệu lực tới chừng nào tất cả các bên đồng ý chấm dứt, hoặc cho tới khi Mỹ từ bỏ cơ sở này.

Chính phủ Cuba từ năm 1959 liên tục phản đối hiện diện quân sự của Mỹ trên lãnh thổ nước này và yêu cầu trao trả căn cứ Guantanamo, nhưng Washington không đồng ý.

USS Helena (SSN-725) là chiếc thứ 4 thuộc lớp tàu ngầm lớp Los Angeles, được đặt tên theo Helena, Montana.

Hợp đồng chế tạo con tàu đã được trao cho General Dynamics Corporation ở Groton, Connecticut vào ngày 19 tháng 4 năm 1982.

USS Helena được hạ thủy vào ngày 28 tháng 6 năm 1986 và được đưa vào hoạt động vào ngày 11 tháng 7 năm 1987.

Là tàu ngầm hạt nhân tấn công chiến lược có số lượng đông đảo nhất của Hải quân Mỹ, tàu ngầm lớp Los Angeles dù ra đời đã lâu, song với những nâng cấp liên tục, nó vẫn tiếp tục đóng vai trò nòng cốt của lực lượng tác chiến ngầm của Mỹ.

Các tàu ngầm lớp Los Angeles được sản xuất thời Chiến tranh Lạnh, tiến độ trung bình 3-5 tàu một năm, cao hơn hẳn so với thời bình hiện nay (2 tàu ngầm lớp Virginia /một năm)

Được biết, Hải quân Mỹ duy trì tốc độ sản xuất tàu ngầm hạt nhân này cho tới năm 1992.

Tổng cộng có đến 62 chiếc tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Los Angeles được chế tạo, đưa nó trở thành lớp tàu ngầm được chế tạo nhiều nhất trên thế giới.

Trong hơn 20 năm tàu ngầm lớp Los Angeles được chế tạo, các hệ thống của chúng – bao gồm hệ thống đẩy, mũi tàu, hệ thống sonar kéo dây và thậm chí vật liệu chế tạo thân tàu – đều được nâng cấp để cập nhật công nghệ mới nhất

Với chiều dài 110 m và lượng giãn nước khi lặn là 6.927 tấn, tàu ngầm lớp Los Angeles được thiết kế dài hơn 20% và có lượng giãn nước lớn hơn 50% so với các tàu ngầm tiền nhiệm – lớp Sturgeon.

Chúng cũng được cho là có tốc độ nhanh hơn nhiều: trong khi tàu ngầm lớp Sturgeon có thể đạt tốc độ 26 hải lý/h khi lặn thì tàu ngầm lớp Angeles có thể đạt tốc độ 37 hải lý/h.

Các tàu ngầm lớp Los Angeles được đóng từ thép HY-80, có khả năng lặn sâu 290 m.

Một số nguồn tin cho biết, trong trường hợp khẩn cấp, chúng có thể lặn tới độ sâu tối đa 450 m

Tàu ngầm lớp Los Angeles có thiết kế thân tàu hình giọt nước. Thiết kế này lần đầu tiên được giới thiệu trên tàu ngầm lớp Skipjack

Để đáp ứng nhiệm vụ tấn công nhanh dưới nước, tàu ngầm lớp Los Angeles được trang bị bộ định vị thủy âm (sonar) khẩu độ rộng BQQ-5D/E.

Đây là hệ thống định vị thủy âm kỹ thuật số được thiết kế dạng hình cầu bố trí ở trước mũi tàu ngầm cùng một mảng gắn ở thân tàu. Hệ thống có khả năng hoạt động ở cả hai chế độ chủ động và thụ động.

Tàu ngầm lớp Los Angeles còn được trang bị hệ thống định vị thủy âm cao tần BQS-15 để tìm kiếm các mục tiêu ở những khu vực bị đóng băng cũng như định tầm sonar.

Hệ thống ghi âm WLR-9 dùng để phát hiện các hoạt động tìm kiếm mục tiêu bằng sonar, cũng như hoạt động của ngư lôi dẫn hướng âm thanh của đối phương.

Lớp tàu ngầm này còn được trang bị hệ thống tác chiến điện tử toàn diện WLR-8V cùng hệ thống mồi bẫy điện tử WLR-10.

Bên cạnh đó còn có hệ thống phát hiện mìn và tránh va chạm MIDAS. Hệ thống này được hỗ trợ bởi hệ thống trinh sát mìn tầm gần NMRS.

Để tìm kiếm các mục tiêu trên mặt nước, tàu ngầm Los Angeles được trang bị radar BPS-15. Radar được kết hợp với một bộ vi xử lý video cùng màn hình cảm ứng giúp việc kiểm soát mục tiêu dễ dàng hơn.

Các tàu ngầm Los Angeles nâng cấp sau này được trang bị hệ thống định vị thủy âm tiên tiến AN/BQQ-10 (V4).

Trái tim của tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Los Angeles là hệ thống kiểm soát chiến đấu AN/BYG-1 do Tập đoàn Raytheon sản xuất.

Thêm vào đó, tàu còn được trang bị hệ thống liên lạc vệ tinh hai chiều phục vụ các hoạt động chiến thuật cũng như nạp dữ liệu mục tiêu cho tên lửa hành trình Tomahawk

Vũ khí của tàu ngầm lớp này bao gồm 4 ống phóng ngư lôi hạng nặng Mk 48 ADCAP cỡ 533 mm, nó có khả năng phóng cả tên lửa hành trình chống hạm UGM-84 Harpoon hay thả thủy lôi Mk 60 và Mk 67.

Ngoài ra phần mũi tàu còn có 12 ống phóng thẳng đứng, cho phép triển khai tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk Block 3 với tầm bắn lên tới 3.100 km.

Với dàn vũ khí như trên, khi cần thiết thì tàu ngầm tấn công lớp Los Angeles còn đảm nhiệm được cả vai trò của tàu ngầm chiến lược nếu nó lắp đầu đạn hạt nhân cho tên lửa Tomahawk.

Bên cạnh đó, tàu ngầm Los Angeles còn mang theo được thiết bị lặn mini để phục vụ công tác luồn sâu, thả biệt kích người nhái trong vùng biển đối phương đang kiểm soát.

Với những tính năng ưu việt như vậy, tàu ngầm lớp Los Angeles còn được hải quân Mỹ chọn để hộ tống bảo vệ biên đội đội tàu sân bay trước những rình rập của tàu ngầm và tàu chiến mặt nước của đối phương.