Tết Đoan ngọ cận kề, làng rượu nếp tất bật xuyên đêm

Người dân làng Phú Thượng bận rộn nấu rượu nếp dịp Tết Đoan ngọ 2025.

Tết Đoan ngọ còn được biết với tên gọi Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ quan trọng trong truyền thống của người Việt Nam. Trong ngày này, rượu nếp là món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ cúng. Mỗi dịp Tết Đoan ngọ, cả làng xôi Phú Thượng nổi tiếng ở Hà Nội lại toát lên hương thơm đượm nồng, đó là mùi men thơm của gạo nếp, gạo cẩm được người dân ủ để làm rượu bán ra thị trường.

Với kinh nghiệm hơn 15 năm làm rượu nếp, chị Thủy - một người dân trong làng - cho biết: "Năm nay vì lo sợ thời tiết xấu do mưa nhiều nên các hộ dân trong làng đã ủ rượu nếp từ sớm. Năm nay nhà tôi ủ 3 tạ cơm rượu nếp gồm 2 tạ nếp trắng và 1 tạ nếp cẩm".

Nguyên liệu để làm rượu nếp phải lựa chọn rất cầu kỳ, đảm bảo hạt gạo to tròn và đẹp, riêng gạo nếp trắng phải ngâm qua 2 đêm mới đạt tiêu chuẩn còn gạo cẩm thì phải vo thật sạch.

Từng hạt nếp được sàng lọc cẩn thận để loại thóc còn sót lại.

Theo chị Thủy, công đoạn nấu chín cơm gạo nếp là khó nhất vì phải đun cạn nước và phải cẩn thận trông từng chút một, nếu không cơm sẽ cháy hoặc khê.

Gạo nếp sau khi chín sẽ tiếp tục được mang đi đồ trong 15 phút để hạt được mềm, dẻo.

Sau đó, cơm sẽ được dàn đều, để nguội tự nhiên. "Không thể dùng quạt hay cách gì khác vì chỉ có làm nguội tự nhiên hạt nếp mới giữ nguyên độ mềm dẻo, không bị cứng", chị Thủy chia sẻ.

Loại men được sử dụng để ủ rượu nếp là men nấu rượu vỏ trấu, men sẽ được người làm giã hoặc xay nhuyễn.

Những chiếc rổ ủ rượu nếp cũng được chuẩn bị cẩn thận với một lớp nylon và lót lá sen, giúp cơm rượu nếp vừa lên men tự nhiên lại vừa có mùi sen thơm nhẹ.

Cơm nếp sau khi nguội sẽ được rây men và ủ trong vòng 2 - 3 ngày là cho ra một mẻ rượu nếp thơm ngon.

"Năm ngoái, dù ngày Tết Đoan ngọ rơi vào giữa tuần, người dân bận rộn đi làm nhưng họ vẫn tranh thủ mua rượu nếp từ sáng sớm. Nên chỉ trong vài tiếng buổi sáng là tôi đã bán hết sạch 3 tạ. Hy vọng năm nay Tết Đoan ngọ vào cuối tuần thì sẽ còn đông khách mua hơn", chị Thủy nói.

Giá bán lẻ rượu nếp hiện là 70.000 đồng/kg (nếp cẩm), 55.000 đồng/kg (nếp trắng). "Năm nay người làm ít đi, thêm việc thời tiết không ổn định kéo theo giá gạo tăng khoảng 5.000 - 10,000 đồng/kg", một người dân chia sẻ.

Gia đình chị Tươi trong làng Phú Thương đang gấp rút để hoàn thành những mẻ rượu nếp cuối cùng để kịp bán trong ngày Tết Đoan ngọ năm nay. "Hàng năm cứ đến dịp này là cả làng Phú Thượng lại thơm phức mùi gạo nếp, mùi men rượu, nhà nào cũng tất bật làm từ sáng đến đêm muộn mới kịp hàng bán ra thị trường. Vì rượu nếp của chúng tôi phải ủ lên men tự nhiên để đảm bảo ngon nhất, giữ uy tín bao năm nay của cả làng", chị Tươi nói.

Trước ngày Tết Đoan Ngọ, cả gia đình chị Tươi cùng sắn tay vào làm rượu nếp. Tuy bận nhưng ai cũng vui vì cả năm mới có một dịp đắt hàng bán rượu nếp, hứa hẹn cho thu nhập không nhỏ.