Tết Độc lập ở xứ Mường

Cụ Nguyễn Thị Chúc, người có uy tín ở phường Hòa Bình mang cờ Tổ quốc ra treo chào mừng Quốc khánh 2/9.

Cùng với Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc, kể từ ngày Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, đồng bào Mường đã đón thêm một cái Tết thiêng liêng, ý nghĩa - Tết Độc lập. Tết năm nay đặc biệt hơn, bởi tròn 80 năm đất nước được độc lập; quê hương có nhiều đổi mới, Nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Mỗi công dân nhân lên niềm vui khi nhận được 100 nghìn đồng của Chính phủ tặng để ăn Tết sung túc hơn.

Có lẽ những cao niên như cụ Nguyễn Thị Chúc, gần 60 năm tuổi Đảng, 91 tuổi đời ở tổ 11 từng chứng kiến cảnh lầm than, nghèo đói trước cách mạng càng thấy rõ hơn giá trị sâu sắc của độc lập, tự do, hòa bình. Cụ Chúc cảm thán: “Cách mạng thành công đã đem lại cho Nhân dân cuộc đổi đời lịch sử, từ vị trí người bị bóc lột lên địa vị người làm chủ quê hương. Chính vì vậy, kể từ mùa Thu lịch sử cách đây 80 năm, đồng bào Mường Thịnh Lang đã lấy ngày Quốc khánh là ngày Tết Độc lập - cái Tết rất thiêng liêng. Trước đây, khi cuộc sống còn nghèo khó, thiếu thốn, nhưng gia đình nào cũng cố dành dụm, để dành gạo nếp, con gà đến ngày Tết đặc biệt này. Giờ đây, cuộc sống đủ đầy, yên vui, thực sự phấn khởi.”

Người dân phường Hòa Bình chuẩn bị cho bữa cỗ mừng Quốc khánh 2/9.

Mâm cỗ lá của người Mường đón Tết Độc lập.

Thể hiện niềm háo hức đón Tết Độc lập, không cần chờ đến thông báo trên loa của tổ dân phố, cụ Chúc đã nhắc đứa cháu lấy lá cờ Tổ quốc được cất cẩn thận ra treo trước cổng. Ông Nguyễn Văn Phong, con trai cụ từ ngày 30/8 đã đụng chung một con lợn hơn 80kg với 3 gia đình khác. Thịt lợn được dùng để làm nhân bánh và mâm cỗ. “Gia đình vẫn giữ phong tục gói bánh ống, bánh uôi, làm mâm cỗ lá chuối cổ truyền để sum họp đại gia đình” - ông Phong chia sẻ.

Tiết trời thu ở Thịnh Lang năm nay có mưa, nhưng đường phố đã được người dân chung tay quét dọn sạch sẽ và rợp màu cờ Đảng, cờ Tổ quốc. Nhà nhà, người người cùng hân hoan chuẩn bị gà, lợn, gạo ngon... để đồ xôi, làm cỗ và gói các loại bánh. Trước hết, mâm cỗ được dâng lên cúng tổ tiên như phong tục ngày Tết cổ truyền. Nhiều gia đình lập bàn thờ Bác Hồ cũng thực hiện nghi thức tương tự. Sau đó, con cháu cùng đoàn viên, sum họp, quây quần bên mâm cỗ tại nhà tổ - gia đình ông bà, để thăm hỏi sức khỏe và kiểm lại công việc từ đầu năm, động viên nhau tiếp tục phấn đấu. Dịp này, con, cháu cũng không quên dành dụm để mang biếu bố mẹ, ông bà túi bánh, con gà... thể hiện lòng hiếu nghĩa.

Người Mường gói và đồ bánh uôi trong cuốp (chõ) gỗ mừng Tết Độc lập.

Tết Độc lập là dịp để người Mường Thịnh Lang thể hiện tình yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, cũng là thể hiện rõ nét văn hóa độc đáo. Dù sống giữa lòng đô thị nhưng bản sắc văn hóa Mường vẫn đậm đà, từ trang phục, tiếng nói, văn nghệ dân gian đến ẩm thực.

Trong đó, không thể thiếu các loại bánh cổ truyền: Bánh ống, bánh ốc và bánh uôi hay còn gọi là bánh tình yêu, bánh đoàn kết. Các loại bánh này đều được gói bằng lá dong, lá ngả và buộc bằng lạt giang. Nếu bánh uôi chỉ cần hấp thì bánh ống, bánh ốc phải luộc trong khoảng 10-12 giờ.

Những ngày nghỉ lễ, cả gia đình sum họp, cùng chuẩn bị nguyên liệu, gói bánh, nấu cỗ, ăn Tết là những kỷ niệm đáng nhớ. Điều đáng mừng là thế hệ trẻ hôm nay sống giữa đô thị hiện đại vẫn trân trọng, gìn giữ phong tục đẹp của quê hương.

Cùng với ăn Tết Độc lập bên gia đình, Thịnh Lang và nhiều vùng Mường khác khu vực Hòa Bình như Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động còn diễn ra các hoạt động văn nghệ, thể thao đậm bản sắc dân tộc như: Tấu chiêng, hát dân ca, múa sạp, thi ném còn, đẩy gậy, bắn nỏ... tạo không khí phấn khởi trong cộng đồng.

Vui thể thao dân tộc đón mừng Tết Độc lập trên xứ Mường Hòa Bình.

Trải qua bao gian khổ, ác liệt của chiến tranh, Tết Độc lập vẫn được người dân trân trọng gìn giữ đến hôm nay và trở thành phong tục đẹp, ý nghĩa, được nâng tầm thành nét đẹp văn hóa. Đó là ngày hội thực sự của những người nhận thấu được sự thay đổi lớn lao không chỉ với quốc gia mà với chính mỗi người dân. Và mỗi công dân vẫn luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm như việc tặng quà 100 nghìn đồng dịp Quốc khánh...

Nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng, từ ngọn lửa cách mạng sục sôi 80 năm trước, đến cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, người dân Hòa Bình luôn một lòng một dạ theo Đảng. Bởi vậy, Tết Độc lập với đồng bào có ý nghĩa thật sâu sắc, thiêng liêng.

Khẳng định giá trị đặc biệt của Tết Độc lập, ôn lại truyền thống lịch sử cách mạng vẻ vang để mỗi người con xứ Mường thấy được trách nhiệm của mình trong việc tiếp tục phấn đấu, góp sức xây dựng quê hương, đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Cẩm Lệ