Thách thức và hướng đi bền vững

Đội tàu đánh bắt tại một âu thuyền Đà Nẵng

Nghề đánh bắt thủy sản ở Đà Nẵng có truyền thống lâu đời, kéo dài hàng thế kỷ. Các làng chài nổi tiếng như Thọ Quang, Mân Thái, Xuân Thiều là những cộng đồng đánh bắt thủy sản quan trọng của thành phố. Các ngư dân nơi đây chủ yếu đánh bắt hải sản như cá, tôm, mực, ghẹ và đặc biệt là các loài hải sản quý hiếm như cá ngừ, cá thu. Mặc dù trước đây công nghệ đánh bắt chủ yếu là thủ công, nhưng ngày nay, ngư dân Đà Nẵng đã bắt đầu áp dụng công nghệ hiện đại như tàu cá lớn với máy móc hiện đại, giúp nâng cao năng suất và hiệu quả khai thác.

Đà Nẵng hiện có khoảng 1.188 tàu cá hoạt động, trong đó có rất nhiều tàu công suất lớn, chuyên đánh bắt hải sản xa bờ. Tính đến năm 2024, sản lượng thủy sản khai thác của thành phố đạt khoảng 40.549 tấn, trong đó sản lượng khai thác biển chiếm 96%. Nghề đánh bắt này không chỉ đóng góp vào nguồn cung cấp thực phẩm trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều thị trường quốc tế. Mặc dù vậy, nghề đánh bắt thủy sản ở Đà Nẵng đang gặp phải nhiều thách thức nghiêm trọng. Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là tình trạng cạn kiệt nguồn lợi thủy sản do khai thác quá mức. Nhiều loài hải sản đang dần suy giảm do việc đánh bắt không kiểm soát, làm giảm khả năng tái sinh của các loài này. Theo số liệu, trong 9 tháng đầu năm 2024, sản lượng khai thác thủy sản giảm 1,4% so với cùng kỳ năm 2023. Điều này khiến thu nhập của ngư dân giảm sút, đồng thời ảnh hưởng đến việc duy trì nghề đánh bắt.

Bên cạnh đó, tác động của biến đổi khí hậu cũng đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nghề đánh bắt thủy sản. Thời tiết ngày càng khắc nghiệt với những cơn bão lớn, gió mạnh và sóng cao khiến các chuyến ra khơi của ngư dân trở nên nguy hiểm hơn. Mặt khác, sự thay đổi của nhiệt độ nước biển và ô nhiễm môi trường biển do chất thải công nghiệp và sinh hoạt làm suy giảm chất lượng của thủy sản. Đây là một yếu tố quan trọng khiến nguồn lợi thủy sản ngày càng trở nên cạn kiệt.

Thêm vào đó, công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở Đà Nẵng còn gặp phải nhiều khó khăn trong việc kiểm soát tình trạng đánh bắt trái phép, đặc biệt là trong các khu vực cấm đánh bắt. Sự thiếu hụt thiết bị giám sát hành trình trên một số tàu cá và thiếu sự đồng thuận trong việc áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường cũng khiến công tác quản lý gặp nhiều trở ngại. Mặc dù thành phố đã triển khai nhiều biện pháp như cấm đánh bắt trong mùa sinh sản của các loài cá hay giới hạn khai thác các loài thủy sản có nguy cơ tuyệt chủng, song việc thực thi và duy trì các quy định này vẫn chưa hoàn toàn hiệu quả.

Trước những thách thức trên, Đà Nẵng đang triển khai nhiều biện pháp để phát triển nghề đánh bắt thủy sản theo hướng bền vững. Một trong những giải pháp quan trọng là áp dụng công nghệ hiện đại vào công tác đánh bắt và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Chính quyền thành phố đã tích cực hỗ trợ ngư dân trong việc cải tiến phương tiện đánh bắt, cung cấp các chương trình tín dụng ưu đãi để giúp ngư dân mua sắm tàu cá mới, trang bị công nghệ tiên tiến. Việc ứng dụng các công nghệ như thiết bị giám sát hành trình giúp theo dõi các tàu cá trong quá trình ra khơi, từ đó tăng cường quản lý và bảo vệ tài nguyên thủy sản.

Một bước quan trọng khác là nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường biển và khai thác thủy sản hợp lý. Các biện pháp như cấm đánh bắt trong mùa sinh sản của các loài cá, giới hạn khai thác các loài thủy sản có nguy cơ tuyệt chủng, hay khôi phục hệ sinh thái biển như rạn san hô, rừng ngập mặn đang được triển khai rộng rãi. Việc bảo vệ môi trường biển không chỉ giúp duy trì nguồn lợi thủy sản mà còn bảo vệ sinh kế lâu dài cho ngư dân. Thành phố Đà Nẵng cũng đang đẩy mạnh phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững. Các mô hình nuôi tôm, cá trong các vùng ven biển đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, đồng thời giảm thiểu áp lực lên nguồn lợi thủy sản tự nhiên. Những mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập cho ngư dân mà còn bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản.

Một hướng đi tiềm năng khác là kết hợp nghề đánh bắt thủy sản với ngành du lịch. Các tour du lịch trải nghiệm nghề chài lưới, tham quan các làng chài truyền thống và thưởng thức hải sản tươi ngon đang thu hút nhiều khách du lịch. Đây là một cơ hội lớn để phát triển ngành thủy sản bền vững, đồng thời thúc đẩy du lịch và các dịch vụ hỗ trợ khác, mang lại nguồn thu nhập bổ sung cho ngư dân.

Nghề đánh bắt thủy sản ở Đà Nẵng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và đời sống của người dân ven biển. Mặc dù đang đối mặt với nhiều thách thức, nghề đánh bắt thủy sản vẫn có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nếu được quản lý và phát triển theo hướng bền vững. Thành phố Đà Nẵng đã và đang triển khai nhiều giải pháp để duy trì và phát triển ngành thủy sản, từ việc cải thiện công nghệ đánh bắt đến bảo vệ môi trường và phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững. Với sự kết hợp giữa bảo vệ nguồn lợi thủy sản và phát triển du lịch, Đà Nẵng hy vọng sẽ tạo ra một tương lai tươi sáng cho nghề đánh bắt thủy sản và cộng đồng ngư dân nơi đây.

TÂM AN