Thái Nguyên: Chuyện người 'gác cổng' thầm lặng ở Trung tâm Y tế Phú Lương

Trung tâm Y tế Phú Lương có lịch sử hình thành từ năm 1991. Trải qua hơn 30 năm phát triển, từ một cơ sở y tế vật chất đơn sơ với vỏn vẹn 18 nhân lực, ngày nay, Trung tâm đã trở thành một địa chỉ tin cậy trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đây là một trong những "chốt chặn" quan trọng của hệ thống phòng chống HIV/AIDS tỉnh Thái Nguyên.

Gắn bó với Trung tâm từ năm 2007 và chính thức vào biên chế từ năm 2009, bác sĩ Hà Thị Kim Dung, Phó trưởng khoa Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh, là người đã dành "cả thanh xuân" bên những ống nghiệm và máy móc, kỹ thuật.

Bác sĩ Hà Thị Kim Dung, Phó khoa Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh TTYT Phú Lương.

Chia sẻ với Sức khỏe và Đời sống, bác sĩ Dung cho biết, trung bình một tháng, khoa Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh của TTYT Phú Lương thực hiện khoảng 200 mẫu xét nghiệm sàng lọc HIV/AIDS. Những năm trước, con số dương tính có thể lên tới 10 ca mỗi năm, nhưng một "tín hiệu" đáng mừng là trong vài năm gần đây, đặc biệt là từ năm 2024 đến nay, số ca dương tính mới được phát hiện tại phòng xét nghiệm gần như không còn. Điều này phần nào phản ánh hiệu quả của công tác điều trị và dự phòng tại địa phương.

Công việc của bác sĩ Dung không phải là tư vấn tâm lý hay những phác đồ điều trị phức tạp, nhiệm vụ của chị là tìm ra "sự thật". Một kết quả "dương tính" hay "âm tính" từ tay chị đưa ra sẽ quyết định hướng đi tiếp theo của một đời người.

"Nếu khi phát hiện bệnh nhân có kết quả dương tính với HIV/AIDS, chúng tôi sẽ tư vấn, hỏi han họ một chút để trấn an rồi giới thiệu sang bên bác sĩ điều trị. Tôi thường không đi sâu nhiều về tâm lý, mà chủ yếu tập trung vào chuyên môn kỹ thuật," chị Dung thật thà bộc bạch.

Nhìn bác sĩ Dung bình thản làm việc ngày hôm nay, ít ai biết rằng chị đã từng trải qua những giây phút sợ hãi tột độ vì tai nạn nghề nghiệp. Đó là năm 2011, khi chị mới chập chững bước vào nghề được vài năm.

Trung bình một tháng, khoa Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh của TTYT Phú Lương thực hiện khoảng 200 mẫu xét nghiệm sàng lọc HIV/AIDS.

"Ngày đó lúc mới đi làm, khi tôi đang thao tác xử lý rác thải y tế, thì bất ngờ bị một chiếc kim trong hộp an toàn đâm vào chân. Điều đáng sợ nhất không phải là vết thương, mà là sự vô định, vì chiếc kim đó nằm lẫn trong hộp an toàn chứa vô số bơm kim tiêm đã qua sử dụng, trong đó có cả kim tiêm của những bệnh nhân đang điều trị HIV. Không ai biết chiếc kim đâm vào chân tôi có mang mầm bệnh hay không. Nói chung là lúc đấy lo lắng lắm, sợ hãi vô cùng," chị Dung kể.

Ngay lập tức, quy trình xử lý phơi nhiễm được kích hoạt. Chị rửa vết thương, sát khuẩn và được cấp thuốc dự phòng phơi nhiễm (PEP) uống ngay tại phòng. Cơ quan cũng tạo điều kiện cho chị nghỉ làm một thời gian để ổn định sức khỏe và tâm lý do tác dụng phụ của thuốc.

"Tôi nghỉ ở nhà 3 tháng, đó là thời điểm tôi sống trong sự phấp phỏng đợi chờ kết quả xét nghiệm lại. Chồng tôi biết chuyện thì rất thương, luôn động viên, quan tâm. Bố mẹ cũng ở bên cạnh. Nhờ vậy mà tôi cũng yên tâm phần nào", bác sĩ Dung nhớ lại.

Sau 3 tháng, cầm tờ kết quả xét nghiệm âm tính trên tay, chị mới thực sự thở phào nhẹ nhõm. Tai nạn năm ấy không làm chị chùn bước, mà trái lại, nó trở thành một bài học xương máu, một lời nhắc nhở nghiêm khắc về sự cẩn trọng mà chị mang theo suốt hành trình nghề nghiệp sau này.

Chia sẻ về sự gắn bó với công việc thầm lặng này, chị nói: "Với tôi, đây không chỉ là công việc mà là một phần của cuộc sống. Khi đã xác định dấn thân vào nghề y, đặc biệt là mảng xét nghiệm HIV, tôi đã chuẩn bị sẵn tâm thế để đối mặt với mọi áp lực. Làm lâu thành quen, nỗi sợ hãi nhường chỗ cho sự điềm tĩnh và trách nhiệm".

Từ năm 2024 đến nay, số ca dương tính HIV/AIDS mới được phát hiện tại phòng xét nghiệm gần như không còn.

Đối với chị, cánh cửa phòng xét nghiệm là nơi mọi ranh giới bị xóa nhòa. Không có sự phân biệt nào giữa bệnh nhân HIV và bệnh nhân thông thường. "Tôi làm việc bằng cái tâm của người thầy thuốc. Trước mắt tôi, mọi bệnh nhân đều bình đẳng. Sự kỳ thị hay xa lánh không bao giờ được phép tồn tại trong suy nghĩ của chúng tôi," chị khẳng định.

Quan điểm nghề nghiệp của vị nữ bác sĩ rất rõ ràng và kiên quyết, như một lời thề Hippocrates thầm lặng: "Đã khoác lên mình chiếc áo blouse trắng là phải có trách nhiệm. Bệnh nhân tìm đến mình là họ gửi gắm niềm tin và sự sống. Mình không thể vì biết họ nhiễm HIV mà từ chối hay e ngại. Đó không chỉ là quy tắc nghề nghiệp, mà là mệnh lệnh từ lương tâm."

Chính sự bình thản và trách nhiệm ấy của bác sĩ Dung cùng các đồng nghiệp đã giúp xóa nhòa khoảng cách tại cơ sở y tế, giúp bệnh nhân cảm thấy được tôn trọng và an tâm hơn khi đến khám.

Là người đi trước, từng trải qua những giây phút "thập tử nhất sinh" về tinh thần vì tai nạn nghề nghiệp, bác sĩ Dung luôn đau đáu việc đào tạo và hướng dẫn cho các đồng nghiệp trẻ. Bài học đầu tiên chị dạy không phải là những kỹ thuật cao siêu, mà là hai chữ "an toàn".

"Bài học vỡ lòng tôi luôn nhắc nhở các em là phải đặt sự an toàn lên hàng đầu. Từng đôi găng tay, từng thao tác nhỏ nhất khi tiếp xúc với bệnh phẩm đều phải chuẩn chỉ, bởi đó là lá chắn bảo vệ cho chính mình và cả cộng đồng," chị nhấn mạnh.

Bác sĩ Dung tỉ mỉ chỉ dẫn cho đàn em từng chút một từ cách lấy máu cho bệnh nhân HIV – những người vốn thường khó lấy ven do lặn hoặc xơ hóa, đến cách xử lý bình tĩnh khi dịch tiết hay máu vô tình dây ra bàn và các quy trình an toàn sinh học nghiêm ngặt.

Đằng sau sự hồi sinh kỳ diệu của những bệnh nhân, là những đóng góp thầm lặng của những người làm cận lâm sàng như bác sĩ Dung.

"Trong ngành y, đặc biệt là tại phòng xét nghiệm, hiểu rõ con đường lây truyền là cách tốt nhất để triệt tiêu nỗi sợ. Tôi luôn cố gắng truyền đạt kỹ năng bảo vệ bản thân thật tốt cho lớp trẻ. Chỉ khi các em thực sự yên tâm và an toàn, các em mới có thể toàn tâm toàn ý chăm sóc người bệnh," chị chia sẻ.

Tại Trung tâm Y tế Phú Lương, đằng sau những con số thống kê khô khan, đằng sau sự hồi sinh kỳ diệu của những bệnh nhân, là những đóng góp thầm lặng của những người làm cận lâm sàng như bác sĩ Dung.

Họ không trực tiếp kê đơn thuốc, nhưng họ là người soi đường để tìm ra bệnh tật. Họ đối mặt với những "mũi kim định mệnh" để giữ an toàn cho cộng đồng. Và trên hết, họ dùng sự chuyên nghiệp và trách nhiệm để chiến thắng nỗi sợ hãi, giữ vững "thành trì" phòng chống HIV/AIDS tại Thái Nguyên.

Trung Sơn