Thăm di tích cách mạng 'Nhà và Hầm D67' trong Hoàng thành Thăng Long

Nhà D67 – nơi ra đời những quyết định lịch sử của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Theo thông tin từ Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội, năm 1966, Mỹ bắt đầu dùng không quân đánh phá thủ đô Hà Nội. Năm 1967, mức độ đánh phá ngày càng ác liệt. Để đảm bảo nơi làm việc an toàn cho cơ quan Tổng hành dinh trong chiến tranh, Bộ Quốc phòng quyết định xây dựng một ngôi nhà trong khu A – Sở chỉ huy Bộ Quốc phòng (Hành cung Thăng Long thời Nguyễn). Công trình được thiết kế và xây dựng vào năm 1967, gọi là Nhà D67.

Một ngôi nhà bình thường bên ngoài, nhưng chứa đựng cả lịch sử hào hùng bên trong. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Trong di tích Nhà D67 có phòng họp của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, phòng làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phòng làm việc của Đại tướng Văn Tiến Dũng.

Nhà D67 là một trong số ít công trình kiến trúc quân sự của thời kháng chiến chống Mỹ còn giữ được tương đối nguyên vẹn. Công trình được xây dựng bằng vật liệu bền vững như sắt, thép, gạch, cát, xi măng; khi có hiện tượng hư hỏng đều được sửa chữa kịp thời. Hơn nữa, do nằm trong khu vực trọng yếu, nghiêm mật nên công trình được bảo vệ chu đáo.

Phòng họp của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương là nơi diễn ra nhiều hội nghị cơ mật của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, đưa ra những quyết sách chiến lược cho cách mạng miền nam từ năm 1968-1975. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Nhìn từ bên ngoài, Nhà D67 là một ngôi nhà mái bằng bình thường nằm khuất dưới tán cây. Chỉ khi bước vào bên trong, yếu tố quân sự mới hiện rõ: tường dày 0,6m có tác dụng cách âm; cửa hai lớp, lớp ngoài bằng thép tấm dày 1cm; mái nhà phủ một lớp cát để chống mảnh bom, rocket thông thường. Phía sau có hành lang thông với hai cửa dẫn xuống hầm ngầm; cửa hầm làm bằng thép tấm kiên cố.

Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Phòng họp của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương có bốn cửa. Phòng làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phòng làm việc của Đại tướng Văn Tiến Dũng đều có hai cửa, bảo đảm an toàn khi xảy ra sự cố, có thể nhanh chóng thoát ra ngoài hoặc xuống hầm ngầm. Bên trong không trang bị hệ thống ghi âm, ghi hình để bảo mật tuyệt đối.

Bên trong căn hầm kiên cố, bước đi của lịch sử vẫn còn như vang vọng. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Hầm D67 (còn gọi là hầm Quân ủy Trung ương) được xây dựng cùng thời điểm với Nhà D67, sâu 9m, kiên cố, có ba cầu thang lên xuống. Cầu thang phía Nam thông ra Nhà Con Rồng, hai cầu thang phía Bắc thông với Nhà D67. Đây là nơi họp của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương khi cần thiết, đồng thời là phần kết cấu quan trọng của Nhà D67.

Phòng họp dưới hầm D67. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Cùng với các công trình kiến trúc cổ của Hoàng thành Thăng Long, hệ thống di tích cách mạng kháng chiến là một bộ phận quan trọng của khu di sản. Di tích Nhà và Hầm D67 được phục hồi, mở cửa đón khách tham quan từ năm 2004. Mỗi hiện vật tại đây đều gợi nhớ về một thời kỳ gian khổ nhưng hào hùng của dân tộc.

Những hiện vật tại hầm D67. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Nhằm kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội tổ chức trưng bày “Nhà và Hầm D67 - Hành trình đến ngày toàn thắng” tại Hoàng thành Thăng Long.

Trưng bày “Nhà và Hầm D67” – hơn 300 tư liệu, hình ảnh tái hiện hành trình toàn thắng. Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn

Trưng bày giới thiệu hơn 300 tài liệu, hình ảnh lịch sử đặc biệt, được sắp xếp theo bốn chủ đề: Sự kiện Vịnh Bắc Bộ và Chiến tranh phá hoại lần thứ nhất; Câu chuyện Nhà và Hầm D67; Đánh bại “Việt Nam hóa chiến tranh” và Chiến tranh phá hoại lần thứ 2; Đại thắng mùa xuân năm 1975.

Đăng Huy Nguyễn Hồng Sơn