Thầm lặng bảo vệ môi trường

Mô hình tổ nhóm phụ nữ ve chai tại phường An Cựu hoạt động hiệu quả

Lực lượng phân loại rác tuyến đầu

Gần 60 tuổi, chị Nguyễn Thị Phước (phường Hương Thủy) có gần 30 năm gắn bó với nghề thu mua phế liệu để mưu sinh. Mỗi ngày, chị dậy từ sớm, đón xe khách về Truồi, cầu Hai (xã Phú Lộc) rong ruổi mua phế liệu, phân loại, sau đó bán lại cho đại lý.

Chị P. kể, làm nghề thu gom phế liệu nắng, mưa gì cũng khổ. Địa bàn mà chị đi thu mua phế liệu thường cách nhà 30 - 40 cây số. Với công việc này, hàng ngày chị phải thường xuyên tiếp xúc mùi hôi, rác bẩn, có nguy cơ cao mắc bệnh da liễu, hô hấp và chưa kể nhiều lần bị sắt, thủy tinh làm đứt tay, giẫm phải vật nhọn, mang vác hàng cồng kềnh dễ bị té ngã. Trong khi đó thu nhập lại bấp bênh khiến chị luôn canh cánh nỗi lo khi tuổi già đến.

Chị Đặng Thị Xuân ở xã Phong Sơn (nay phường Phong Thái) cũng có hơn 15 năm mưu sinh với nghề thu mua ve chai. Địa bàn chị X. hoạt động mỗi ngày không chỉ ở khu vực phường Phong Thái mà còn đến các xã Phong Xuân, Phong Mỹ (cũ) trước đây. Chị X. chia sẻ: Làm nghề này khá vất vả. Nắng cũng như mưa, ngày nào chúng tôi cũng rong ruổi trên chiếc xe đạp đến các khu dân cư, ngõ ngách ở phía tây phường Phong Điền để mua, thu gom phế liệu. Thế nhưng, hễ lúc đau ốm, hay bận việc nhà phải nghỉ là chị lại thấy nhớ nghề. Cũng nhờ nghề mà chị đã nuôi hai con khôn lớn có việc làm ổn định. Bây giờ dù không còn áp lực lớn về kinh tế nhưng chị vẫn theo nghề để dành dụm phòng thân khi tuổi già.

Bà Phạm Thị Ánh Tuyết, Chủ tịch UBMTTQ phường Phong Thái cho biết, hiện nay xã hội đã nhìn nhận tích cực hơn về vai trò của những người thu mua ve chai. Trước đây, nghề này chỉ được xem để mưu sinh, thì nay họ được nhìn nhận như “mắt xích” trong chuỗi tái chế, là những người “tuyến đầu” trong phân loại rác tại nguồn. Nhờ họ, lượng rác thải phải chôn lấp giảm đáng kể, giúp môi trường xanh, sạch hơn.

Nhân rộng mô hình tổ phụ nữ tự quản ve chai

Hiện nay hầu hết các phường, xã đều có phụ nữ làm nghề thu gom phế liệu, ve chai. Không chỉ là nghề mưu sinh, họ còn là lực lượng nòng cốt góp phần bảo vệ môi trường.

Tại phường Phong Thái, hiện nay các hội, đoàn thể đều đang có kế hoạch thành lập tổ phụ nữ tự quản ve chai nhằm tập hợp những người cùng nghề vào một tổ, nhóm sinh hoạt chung. Các thành viên trong tổ, nhóm này sẽ được tập huấn phân loại rác tại nguồn, hỗ trợ áo quần bảo hộ lao động, bảo hiểm y tế… Qua hoạt động này nhằm động viên họ tự tin, thấy nghề mua thu gom ve chai có ý nghĩa để duy trì nghề.

Theo lãnh đạo Chi cục Bảo vệ môi trường thành phố, thời gian qua, mô hình các tổ tự quản ve chai đã lan tỏa hiệu quả tại nhiều nơi nhờ dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” do Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên WWF - Việt Nam hỗ trợ. Thông qua dự án, các tổ, nhóm phụ nữ ve chai được thành lập ở một số phường trung tâm TP. Huế. Các thành viên trong tổ, nhóm đã được vay vốn ưu đãi, được hỗ trợ phương tiện sinh kế và dụng cụ lao động phù hợp. Ngoài ra, họ được các hội đoàn tổ chức sinh hoạt định kỳ, hỗ trợ kỹ thuật phân loại rác tại nguồn… và hoạt động hiệu quả.

Mô hình tổ, nhóm tự quản ve chai hình thành đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Tuy vậy, hiện nay mới chỉ được triển khai tại một số phường, xã trung tâm. Trong khi đó, còn khá nhiều phụ nữ theo nghề thu gom phế liệu, ve chai ở các khu vực ngoại thành hoạt động theo hướng tự phát, trong điều kiện khó khăn, vất vả.

Do vậy, việc nhân rộng các tổ phụ nữ tự quản ve chai ở các địa phương là hết sức cần thiết. Đây không chỉ là giải pháp hỗ trợ an sinh cho nhóm lao động nghèo, mà còn góp phần nâng cao vai trò của phụ nữ trong cộng đồng, góp phần xây dựng Huế xanh - sạch - sáng.

Bài, ảnh: Song Minh